Bakterie i wirusy to drobnoustroje najczęściej odpowiedzialne za różnego rodzaju schorzenia u ludzi. W przypadku wirusów są to patogeny zawsze chorobotwórcze dla człowieka, choć czasami zdarza się ich bezobjawowe nosicielstwo. Jeśli chodzi o bakterie, mogą one być chorobotwórcze, jednak mogą stanowić też część fizjologicznej flory bakteryjnej. Osoba wykonująca np. wymaz, posiew czy innego rodzaju badanie mikrobiologiczne musi wiedzieć, jakie bakterie mogą znajdować się w organizmie człowieka.

Bakterie chorobotwórcze a flora fizjologiczna

Pierwszy typ bakterii chorobotwórczych to bakterie, które mogą stanowić również element flory fizjologicznej. Mechanizm chorób w ich przypadku jest dwojaki. Po pierwsze bakterie mogą występować naturalnie jako flora fizjologiczna, jednak w przypadku antybiotykoterapii wyniszczającej inne rodzaje bakterii może dojść do patologicznego rozrostu danych patogenów, które w pewnej ilości wywołują niebezpieczne objawy kliniczne. Drugi typ zakażenia bakteriami należącymi do flory fizjologicznej obejmuje przemieszczenie się bakterii z jednego narządu czy układu do innego.

Należy również pamiętać, że flora bakteryjna nie występuje w każdym miejscu organizmu. Bakterie naturalnie wyścielają przewód pokarmowy oraz skórę. Natomiast układ krwionośny, układ moczowy czy dolne drogi oddechowe są jałowe. Oznacza to, że fizjologicznie nie pojawiają się tam bakterie. Każda bakteria jest w nich chorobotwórcza.

O tym, za co mogą być odpowiedzialne bakterie dowiecie się z filmu:

Typowe bakterie chorobotwórcze człowieka

Bakterie chorobotwórcze dla człowieka często dostają się do organizmu na skutek inwazji z zewnątrz. Niektóre są bardziej, inne mniej rozpowszechnione w środowisku. Przykłady bakterii chorobotwórczych to:

• gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus),
  
• laseczka tężca,
  
• krętek kiły,
  
• Escherichia coli,
  
• Clostridium difficile,
  
• paciorkowce beta-hemolizujące,
  
• chlamydia,
  
• salmonella.
  

Bakterie to bardzo złożona grupa drobnoustrojów. Dzielą się pod kątem budowy, atakowania poszczególnych tkanek czy układów, a przede wszystkim wrażliwości na antybiotyki. Dlatego też w momencie podejrzenia zakażenia bakteryjnego bardzo ważny jest przemyślany dobór antybiotyku, szczególnie na podstawie wyniku posiewu i antybiogramu.

Bakterie chorobotwórcze – drogi zakażenia

Wyróżnia się wiele dróg zakażenia bakteriami chorobotwórczymi. Każda bakteria charakteryzuje się innym mechanizmem infekcji, a także rodzajem układów i tkanek, w których się osiedla i powoduje objawy zakażenia. Wśród dróg szerzenia się bakterii chorobotwórczych wyróżnia się przede wszystkim:

• drogę kropelkową,
  
• kontakt bezpośredni (przebywanie w jednym pomieszczeniu przez dłuższy czas),
  
• drogę płciową,
  
• brudne ręce,
  
• zakażenia szpitalne (m.in. personel medyczny),
  
• niedostateczną higienę osobistą,
  
• zanieczyszczenie ran,
  
• zakażenia odzwierzęce.
  

Czynniki ryzyka zakażenia bakteriami chorobotwórczymi

Wiele bakterii chorobotwórczych może występować u ludzi, jednak nie powodować objawów zakażenia. Są jednak stany kliniczne, kiedy istnieje większa predyspozycja do inwazyjnych zakażeń. Obejmuje to przede wszystkim stany obniżonej odporności, czyli np. przewlekłą antybiotykoterapię, chemioterapię, choroby przewlekłe czy leczenie immunosupresyjne.