Badanie na obecność wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV, hepatitis C virus) nie jest drogie, natomiast najczęściej zostaje ono zlecone przez lekarza. Kobiety w ciąży obowiązkowo kieruje na nie ginekolog.
Na czym polega badanie HCV?
Badanie HCV polega na teście obecności w organizmie człowieka wirusa wywołującego wirusowe zapalenie wątroby, czyli inaczej żółtaczkę typu C (WZW C). Wirus ten określa się mianem cichego zabójcy, ponieważ zarażenie nim często nie daje żadnych objawów. Może się rozwijać w utajeniu przez kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt, lat. Najczęściej wykrywa się go podczas innych badań, zupełnie przypadkowo albo gdy dochodzi do marskości lub nowotworu wątroby. Niestety, statystycznie wirus HCV wywołuje aż 60% przypadków raka wątroby. Istnieją natomiast skuteczne metody leczenia WZW C, tyle tylko, że najpierw konieczne jest wykrycie wirusa. Dlatego badanie HCV zaleca się nawet w ciąży. Wykonywane jest ono na podstawie pobranej próbki krwi żylnej. Na teście metodą jakościową oznaczane są przeciwciała anty-HCV, które informują o aktualnym lub przeszłym kontakcie z wirusem.
Kto powinien wykonać badanie HCV?
Badanie HCV potrafi ustrzec przed poważnymi konsekwencjami zakażenia wirusem, którym zarazić się można przez krew i inne płyny ustrojowe. Niestety do zakażenia wystarczy nieopatrzne skaleczenie podczas wykonywania manicure niesterylnymi narzędziami. Dlatego lekarze przestrzegają, aby zwracać uwagę na higienę w studiach tatuażu, gabinetach lekarskich i kosmetycznych. Badanie na anty-HCV zaleca się przede wszystkim osobom, które:
- wielokrotnie były leczone w warunkach szpitalnych (w grupie najwyższego ryzyka znajdują się pacjenci po zabiegach operacyjnych),
- przechodziły gastroskopię, kolonoskopię, bronchoskopię,
- przeszły ekstrakcję zęba lub miały wykonywane implanty,
- przed 1992 rokiem miały przetaczaną krew lub przyjmowały preparaty krwiopodobne,
- usuwały znamiona lub brodawki,
- regularnie korzystają z usług w gabinetach kosmetycznych i fryzjerskich (szczególnie, jeśli zaniepokoił je poziom sanitarny przestrzeni, w której wykonywane były usługi) lub miały robiony makijaż permanentny,
- miały wielu partnerów seksualnych,
- zażywały narkotyki dożylnie lub donosowo (choćby tylko raz),
- mają nieprawidłowe wyniki prób wątrobowych.
HCV – badanie w ciąży
Badanie HCV w ciąży jest obowiązkowe, skierowanie na nie wystawia lekarz ginekolog. Najlepiej wykonać je do 10. tygodnia ciąży, a następnie powtórzyć pod koniec ciąży. Badanie jest całkowicie bezpieczne dla ciężarnych. Warto pamiętać, że dodatni wynik testu HCV nie oznacza, że wzrasta ryzyko wad wrodzonych u płodu, natomiast może zdarzyć się, że wirus zostanie przeniesiony na dziecko. Test jest ważny, ponieważ w przypadku stwierdzenia obecności wirusa ciąża prowadzona jest dość niestandardowo. Przede wszystkim konieczna jest opieka poradni chorób zakaźnych i dalsza diagnostyka. Również dziecko powinno zostać szczegółowo zdiagnozowane pod kątem zakażenia. Leczenie można rozpocząć dopiero w momencie, gdy diagnoza zostanie w pełni potwierdzona.
Badanie HCV – czy trzeba być na czczo?
Badanie HCV jest tak rozpowszechnione, że można je wykonać niemal w każdym laboratorium w Polsce. Nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. Wykonuje się je na podstawie próbki krwi żylnej. Bycie na czczo przy badaniu HCV nie jest wymagane, więc można je wykonać właściwie o każdej porze dnia.
HCV – wyniki badań krwi
Badanie krwi w kierunku HCV daje odpowiedź na pytanie o obecność w organizmie przeciwciał anty-HCV. Badanie nie odpowiada więc jednoznacznie na pytanie o obecność wirusa w organizmie. Pozytywny wynik testu informuje jedynie, że pacjent miał kontakt z wirusem i to doprowadziło do wykształcenia się przeciwciał. Nie jest to jednak równoznaczne z obecnością HCV w organizmie. Wynik pozytywny zmusza więc do przeprowadzenia dalszej diagnostyki w kierunku WZW typu C. Wykonanie tekstu jest kluczowe, ponieważ sam wirus przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Choć do badania w tym kierunku mogą skłonić objawy, takie jak:
- niewytłumaczalne osłabienie;
- zmęczenie organizmu;
- nieuzasadnione zmniejszenie masy ciała.
Warto pamiętać, że badania nie należy wykonywać bezpośrednio po możliwym zakażeniu. Jeśli podczas wizyty w salonie klienta została skaleczona cążkami, co do których nie ma pewności, że były właściwie odkażone, powinna zgłosić się na badanie HCV nie wcześniej niż 2 tygodnie po zaistniałej sytuacji. Dla większej pewności i wiarygodności wyników można poczekać z wykonaniem testu nawet miesiąc. Bezpośrednio po zakażeniu wirus może nie dać żadnych objawów, nie zawsze ujawnia się w badaniu.
Zobacz wideo: Pierwszy w Polsce jednoczesny przeszczep serca i wątroby.
Bibliografia:
1. Projekt „Zapobieganie zakażeniom HCV”, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/załącznik-HCV-prezentacja-Epidemiologia-i-diagnostyka.pdf.
2. Poradnik o HCV, http://hcv.pzh.gov.pl/Repository/PORADNIK_O_HCV.pdf.