Badanie EEG pozwoliło na rozwój medycyny w zakresie badania aktywności ludzkiego mózgu. Elektroencefalografia jest wykorzystywana m.in. w interfejsach mózg-komputer (BCI). To zjawisko polega na umożliwieniu bezpośredniej komunikacji między mózgiem a dostosowanym urządzeniem zewnętrznym. Dzięki temu komunikacja człowieka z otoczeniem możliwa jest bez użycia mięśni.

Co to jest EEG, co wykrywa badanie i u kogo się je przeprowadza?

EEG to elektroencefalografia – badanie obrazujące czynność mózgu na podstawie aktywności komórek nerwowych kory mózgowej. EEG jest bezbolesne i nieinwazyjne. Badanie EEG głowy wykrywa śmierć mózgu, zaburzenia snu, zatrucie neurotoksynami, na jego podstawie stwierdza się śpiączkę, organiczne choroby mózgu (wynikające z uszkodzenia tkanki nerwowej), pomaga też stwierdzić i monitorować epilepsję.

Badanie EEG u dzieci i u dorosłych przeprowadza się wtedy, gdy są podejrzenia występowania zaburzeń snu lub chorób i stanów związanych bezpośrednio z aktywnością mózgu. Zwykle do wykonania testu powinny skłonić:

• nadpobudliwość,
  
• stwierdzenie uszkodzenia mózgu, także w chorobie Alzheimera, Parkinsona i innych chorobach otępiennych,
  
• kłopoty z pamięcią i koncentracją,
  
• omdlenia,
  
• problemy ze snem.
  

Wskazaniem do wykonania EEG głowy dziecka są stwierdzone uszkodzenia mózgu w życiu płodowym lub po narodzinach. Dotyczy to również chorób neurodegeneracyjnych i encefalopatii metabolicznych (chorób, w przebiegu których organizm wydziela toksyny wpływające na pracę mózgu).

Zobacz film i dowiedz się jak jest zbudowany układ nerwowy:

Wskazane jest wykonanie tego testu jako badania diagnostycznego przy zaburzeniach funkcjonowania układu nerwowego. Na jego podstawie można stwierdzić, czy zmiany w układzie nerwowym dotyczą mózgu, czy innej jego części.

Przygotowanie do badania EEG

Przed badaniem EEG należy się wyspać, by być wypoczętym. Warto też zjeść lekki posiłek, by nie doprowadzić do zbyt dużego spadku poziomu glukozy we krwi podczas testu. Przygotowanie do EEG polega też na odstawieniu 24 godziny przed badaniem leków wpływających na pracę układu nerwowego – w porozumieniu z lekarzem. Należy też powstrzymać się w tym czasie od spożywania kofeiny i alkoholu. Przed badaniem powinno się umyć włosy i nie stosować żadnych środków do ich stylizacji – lakierów, pianek, żelu, gumy i innych. Przed samym badaniem należy zdjąć wszystkie ozdoby z głowy, takie jak kolczyki czy ozdoby do włosów. Jeśli wykonuje się EEG po deprywacji snu, badany powinien nie spać przez całą dobę przed badaniem.

Ile trwa badanie EEG i na czym polega?

Badanie EEG trwa około 40 do 45 minut, jest bezbolesne i nie wpływa w żaden sposób na organizm. Na czas testu osoba badana zakłada specjalny czepek, do którego przymocowane są elektrody. Zwykle jest ich od 16 do 24. To one rejestrują aktywność neuronów. W pierwszej fazie badany powinien zamknąć oczy i się nie ruszać. Następnie czynność mózgu jest pobudzana zamykaniem i otwieraniem oczu, błyskami świetlnymi (fotostymulacja) oraz hiperwentylacją, do której doprowadza badany, wykonując szybkie i głębokie oddechy. Elektroencefalografia może zostać wykonana zarówno we śnie, jak i w czuwaniu.

EEG u dzieci przeprowadza się w obecności rodziców lub opiekunów. Jeśli dziecko jest zestresowane lub nadpobudliwe, wskazane jest przytulenie malucha podczas badania, by test mógł przebiec bez zakłóceń. Wskazaniem do badania EEG głowy u dziecka są omdlenia, ataki drgawkowe, zaburzenia świadomości i poważne urazy głowy. Wyniki EEG są dostępne tego samego lub następnego dnia.

Wyniki badania EEG – interpretacja

Interpretacja wyników EEG to zadanie lekarza. Wyniki elektroencefalografii składają się z wykresu fal mózgowych oraz opisu. Prawidłowe EEG powinno w czuwaniu przy zamkniętych oczach składać się z regularnych i przeważnie rytmicznych fal w rytmie alfa – w płatach potylicznym i ciemieniowym, oraz fal w rytmie beta – w płacie czołowym, ze zmniejszającą się amplitudą ku przednim częściom mózgu.

Nieprawidłowy wynik EEG to taki, który pokazuje zaniknięcia rytmu, jego zniekształcenia, wyładowania napadowe, nieprawidłową symetrię rytmu lub fale, które nie występują normalnie w czuwaniu przy zamkniętych oczach – theta, delta.

Jak zbudowany jest mózg? Dowiesz się tego z filmu:

Koszt badania EEG i jego dostępność

Badanie EEG jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jeśli wykonuje się je na podstawie skierowania od lekarza, który ma podpisany kontrakt z NFZ. Można je wykonać w placówkach, które posiadają pracownię elektroencefalografii. Poza publicznym systemem zdrowia, czyli prywatnie, test można wykonać odpłatnie. Koszt badania EEG wynosi od 70 do 130 złotych. U dzieci w niektórych placówkach cena może być wyższa. Znacznie więcej trzeba zapłacić za EEG we śnie fizjologicznym. Koszt takiego badania to nawet 450 złotych.