Badania serologiczne – w jakim celu są wykonywane?

Fot: Yoshiyoshi Hirokawa / gettyimages.com

Badania serologiczne polegają między innymi na pobraniu krwi żylnej pacjenta i oznaczeniu w niej poziomu swoistych przeciwciał. Odgrywają dużą rolę w diagnostyce konfliktu serologicznego.

Badania serologiczne wykonywane są z krwi chorego. Polegają na ocenie obecności konkretnych przeciwciał lub antygenów. Należą do grupy badań bardzo przydatnych w diagnostyce niektórych schorzeń. Mają zastosowanie przy wykrywaniu różnych infekcji, alergii i chorób autoimmunologicznych.

Co mogą wykryć badania serologiczne krwi?

Badania serologiczne polegają między innymi na pobraniu niewielkiej ilości krwi żylnej chorego i przeprowadzeniu odpowiedniej diagnostyki laboratoryjnej. Wykonywane są z osocza, czyli płynnej części krwi, w której zawieszone są fizjologicznie krwinki. Badania serologiczne pozwalają na określenie poziomu bądź obecności przeciwciał i antygenów we krwi. Przeciwciała są wyspecjalizowanymi białkami wytwarzanymi przez nasz układ immunologiczny. Ułatwiają wykrycie antygenów, czyli białek, które mogą być częścią komórek własnych czy też ciał obcych. Organizm po kontakcie z obcym antygenem wytwarza przeciwko niemu swoiste przeciwciała. To właśnie dzięki temu potrafi ograniczyć lub zwalczyć infekcje. Czasami jednak układ immunologiczny przestaje działać prawidłowo i zaczyna produkować przeciwciała przeciwko własnym antygenom. Taki stan ma miejsce przy chorobach autoimmunologicznych. Dzięki badaniom serologicznym i wyizolowaniu przeciwciała można potwierdzić bądź wykluczyć określone jednostki chorobowe.

Przeciwciała mają określone klasy. Przeciwciała klasy IgE oznacza się szczególnie w przypadku alergii, IgM przy świeżych infekcjach, a IgG przy przewlekłych schorzeniach czy po przechorowaniu i wyleczeniu.

Wskazania do wykonania badań serologicznych

Badania serologiczne nie mają zastosowania we wszystkich jednostkach chorobowych, a jedynie w tych, którym towarzyszy produkcja przeciwciał. Jedną dużą grupę chorób stanowią infekcje. Sprawnie działający układ immunologiczny człowieka po kontakcie z antygenem bakterii czy wirusa rozpoznaje go i zaczyna produkować przeciw niemu odpowiednie przeciwciała. Należy pamiętać, że pojawienie się przeciwciał przy pierwotnym zakażeniu następuje nieco później niż pojawienie się antygenu. Poziom przeciwciał utrzymuje się mimo wyleczenia choroby. Drugą grupę schorzeń, w których wykorzystuje się badania serologiczne, stanowią choroby o podłożu autoimmunologicznym. Przy takich przypadłościach organizm, a konkretnie układ immunologiczny, zamiast rozpoznawać obce tkanki, traktuje własne jako niebezpieczne i je niszczy. Prowadzi to do znacznych uszkodzeń niektórych narządów. Przykładem może być niedoczynność tarczycy typu Hashimoto czy też reumatoidalne zapalenie stawów.

Badania serologiczne mają też ogromne zastosowanie w diagnostyce alergii. Wykonuje się je w przypadku podejrzenia alergii. Wyniki badania pozwalają choremu unikać alergenów. Pozwalają ponadto na podjęcie leczenia odczulającego.

Z czego składa się krew? Dowiesz się tego z filmu:

Zobacz film: Z czego składa się krew? Źródło: Getty Images / iStock

Czytaj także: Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy, rozpoznanie i leczenie

Wyniki badania serologicznego

Badanie serologiczne pozwala na określenie poziomu różnych przeciwciał we krwi, które w normalnych warunkach nie powinny występować. Są jednak takie, które utrzymują się na stałe w organizmie. Część ludzi zdrowych posiada niektóre rodzaje przeciwciał. Dlatego bez objawów klinicznych trudno mówić o chorobie. Zdarzają się jednak takie przeciwciała i antygeny, które nawet w najmniejszej ilości nie powinny być u człowieka wykryte.

Interpretacja badania serologicznego powinna być dokonana przez lekarza. Nie zawsze dodatni wynik badania serologicznego musi oznaczać infekcje. Należy również zdawać sobie sprawę, że serologia nie powinna być wyłącznym podłożem do rozpoznania schorzenia. Zdarza się, że wyniki badań są fałszywie dodatnie lub fałszywie ujemne.

Badania serologiczne a grupa krwi

U kobiet w ciąży serologia może odegrać ogromną rolę. Chodzi tu oczywiście o wystąpienie ryzyka konfliktu serologicznego. Występuje on wtedy, gdy mama dziecka jest nosicielką grupy Rh (-), natomiast ojciec przekazał dziecku czynnik Rh, wobec czego jest Rh (+). W pierwszej ciąży zazwyczaj do konfliktu i poronienia nie dochodzi. Jednak brak odpowiedniej profilaktyki w ciąży i postępowania w przypadku czynnika Rh może doprowadzić do konfliktu serologicznego i poronienia. Przeciwciała matczyne bowiem będą niszczyć krwinki płodu, doprowadzając do ciężkiej niedokrwistości dziecka.

Czytaj takżeKonflikt serologiczny - co to jest i jakie są jego skutki

Data aktualizacji: 12.06.2020,
Opublikowano: 01.06.2020 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Naukowcy odkryli nowe obiekty w naszych organizmach, nie mieliśmy o nich pojęcia 

W ciele każdego z nas żyją bakterie, wirusy, grzyby, które w różnym stopniu wpływają na nasze funkcjonowanie. Najnowsze badania pokazują, że w ciele człowieka znajdują się jeszcze  - nieznane dotąd - organizmy. Czym są obeliski i do czego są nam potrzebne? 

Czytaj więcej
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
Robi to 77 procent matek. Stawiają zdrowie dzieci na pierwszym miejscu. Czy to rozsądne? 

Zdrowie uchodzi za najważniejszą wartość. Mimo to z dbaniem o nie mamy spore problemy. Doskonale pokazuje to badanie przeprowadzone wśród mam. Wynika z niego, że kobiety przedkładają  dziecko i obowiązki domowe nad swoje samopoczucie i kondycję.  

Czytaj więcej
Jakie badania zrobić po przechorowaniu COVID-19? Ten wirus może mieć długofalowe skutki

COVID-19 to znacznie więcej niż infekcja układu oddechowego. Lekarze mówią o chorobie ogólnoukładowej, która może wywoływać bardzo groźne powikłania. Aby je wykluczyć lub potwierdzić i wdrożyć odpowiednie leczenie trzeba się przebadać. Co powinny sprawdzić osoby, które przechorowały COVID-19?   

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Kawa może ochronić twoją wątrobę. Czy jest zdrowa? 

O tym, że kawa jest zdrowa i ma korzystny wpływ na nasze zdrowie badacze informowali już wielokrotnie. Najnowsze analizy tylko to potwierdzają i dowodzą, że regularne picie kawy może uchronić przed problemami z wątrobą. 

Czytaj więcej
W zimie zwiększa się ryzyko zawału serca. Na co powinniśmy uważać? 

Pora roku ma ogromny wpływ na nasze samopoczucie oraz zdrowie. Zdaniem badaczy zima i niskie temperatury mogą nasilać problemy z układem krążenia. W jaki sposób? Kto powinien szczególnie na siebie uważać? 

Czytaj więcej
Jak nadmierne oglądanie telewizji wpływa na dziecko? Zmienia zachowanie

O tym, że dzieci nie powinny spędzać zbyt dużo czasu przed telewizorem czy innym ekranem badacze informowali już wielokrotnie. Najnowsze badania pokazują, że oglądanie bajek może zaburzać integrację sensoryczną. Co to oznacza w praktyce? 

Czytaj więcej
Odkryto prawdopodobną przyczynę nagłej śmierci łóżeczkowej 

Mimo wielu badań  naukowcy wciąż nie potrafią wskazać przyczyny tzw. nagłej śmierci łóżeczkowej. Jednak najnowsza analiza przeprowadzona przez specjalistów ze Stanów Zjednoczonych może to zmienić. Do jakich wniosków doszli eksperci? 

Czytaj więcej
Mózg kurczy się od palenia papierosów? Najnowsze badania 

Palenie papierosów ma niekorzystny wpływ nie tylko na układ oddechowy czy krążenia. Najnowsze badania pokazują, że nałóg oddziałuje na mózg i sprawia, że narząd staje się coraz mniejszy. Jak to możliwe? 

Czytaj więcej