Dzięki rozwojowi technologii aparat kosmetyczny z pewnością wywołuje mniejszy dyskomfort niż jeszcze kilka lat temu. Oczywiście na początku trzeba się do niego przyzwyczaić, natomiast, dobrze dopasowany, może być prawie niewidoczny, a osoba nosząca go niemalże o nim zapomina.

Zobacz też:

• Aparat ortodontyczny na noc – wskazania, efekty i cena leczenia
• Aparat lingwalny na zęby – rodzaje, przeznaczenie, sposób leczenia
• Jaki wybrać aparat ortodontyczny?

Dlaczego warto nosić aparat kosmetyczny?

Aparat kosmetyczny to nie tylko narzędzie pracy nad wyglądem zębów. Oczywiście często ma on duże znaczenie dla budowania pewności i poprawy samooceny, natomiast kluczowe jest leczenie wad zgryzu, które tylko z pozoru wydają się niegroźne. Z czasem mogą przyczyniać się do powstawania poważnych problemów z zębami, dlatego leczenie ortodontycznym aparatem kosmetycznym warto rozpocząć jak najwcześniej. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, warto założyć aparat w okresie dziecięcym, gdyż młodej osobie znacznie łatwiej jest się do niego przyzwyczaić.

Założenie aparatu zawsze poprzedza ocena zdjęć rentgenowskich (pantomograficznego i cefalometrycznego), pobranie wycisków, omówienie planu leczenia, a w niektórych przypadkach także założenie separatorów. Po założeniu stałego aparatu kosmetycznego lekarz zapoznaje pacjenta z instrukcją postępowania i wyznacza terminy wizyt kontrolnych.

Jaki aparat kosmetyczny wybrać?

Ortodontyczny aparat kosmetyczny wybierają wspólnie lekarz i pacjent. Podstawowym kryterium powinna być jego zdolność do eliminacji konkretnego problemu. Obecnie rynek oferuje bogaty wybór rozwiązań, natomiast ortodonci szczególnie polecają kilka z nich. Popularne są zwłaszcza:

• łuk podniebienny TPB (indywidualnie dogięty z grubego, stalowego drutu, wykorzystuje się go do kontroli położenia zębów trzonowych górnych);
• hyrax (zbudowany z pierścieni oraz specjalnej śruby do rozszerzania szczęki);
• maska twarzowa (aparat zewnątrzustny, zakładany dzieciom w okresie rozwojowym; służy do leczenia niedoboru wzrostu szczęki);
• headgear (wyciąg zewnątrzustny, służący do stabilizacji bądź dystalizacji zębów trzonowych).

Powyższe aparaty stosowane są już od jakiegoś czasu, natomiast ostatnio coraz chętnie łączy się je z innymi modelami i nowszymi technologiami. Pomagają one w rozbudowaniu łuków zębowych w sposób najbardziej naturalny dla tkanek jamy ustnej, zgodny z ich fizjologią. Coraz popularniejsze są kosmetyczne aparaty ortodontyczne w modelu CAD (Coordinated Arch Development) – wykonywane w technice wielokierunkowej rozbudowy łuków zębowych w trzech kierunkach jednocześnie:

• GMD (Greenfield Molar Dystalizer) – służy do przesuwania do tyłu zębów bocznych i rozbudowy łuku zębowego górnego; stosowany przy leczeniu tyłozgryzu;
• Lip Bumper – zderzak wargowy służący do rozbudowy łuków zębowych oraz poprawy ustawienia trzonowców górnych i dolnych; jest prawie niewidoczny.

Aparat kosmetyczny – szafirowy, porcelanowy, metalowy

Aparat służy przede wszystkim do usuwania wad w budowie uzębienia. Jego podstawowym zadaniem jest korekcja wad zgryzu, które mogą przekładać się na późniejsze problemy zdrowotne. Przy wyborze modelu kluczowe znaczenie ma obecność (bądź jej brak) klamerek. Pacjent ma do wyboru:

• tradycyjne stałe aparaty na zęby, które są zbudowane z zamków, czyli małych klamerek, dokładnie naklejanych na każdy ząb, drutu przyczepianego do zamków i ligatur umożliwiających mocowanie; modele różnią się przede wszystkim materiałem zamków; na rynku dostępne są aparaty kosmetyczne szafirowe, porcelanowe, kryształowe, a także stalowe; najczęściej spotyka się aparaty kosmetyczne porcelanowe; kryształowe lub ceramiczne są znacznie droższe;
• aparaty samoligaturujące kosmetyczne – nowoczesne modele zbudowane z zamków ze specjalnymi klapkami trzymającymi łuk z zamkiem, dzięki czemu zbędne okazuje się stosowanie gumek; klamerki są małe, zaokrąglone i zdecydowanie mniej widoczne, ich budowa wywołuje również mniejsze tarcie, co z kolei sprawia, że ból jest mniejszy, a wizyty można odbywać nieco rzadziej; opływowe kształty zamka ułatwiają codzienną higienę;
• aparaty kosmetyczne lingwalne – nazywa się je również aparatami językowymi, ponieważ zamki przyklejane są nie na zewnętrznej, ale do wewnętrznej, powierzchni zębów, właśnie od strony języka, co sprawia, że są zdecydowanie mniej widoczne; stąd jeszcze jedna ich nazwa – incognito; stosują je przede wszystkim te osoby, które z różnych powodów (np. typu wykonywanej pracy) nie mogą sobie pozwolić na aparat, który będzie widać; zamki projektuje się w tym przypadku indywidualnie; najczęściej wykonuje się je ze stopu złota i irydu; to niestety jeden z najdroższych typów aparatów; jego wadą jest również utrudnienie mowy przez sposób zamontowania zamków.

Szyny prostujące to alternatywa dla stałych aparatów. Przezroczyste nakładki pozwalają na korekcję wad zgryzu i utrzymanie wysokiego poziomu higieny. Nakładki nosi się cały czas, natomiast swobodnie można zdjąć je podczas mycia zębów. Trzeba jednak pamiętać o konieczności wymiany nakładki na nową we wskazanym czasie.

Zobacz film: Dlaczego warto zainwestować w aparat ortodontyczny?

Bibliografia:

1. J. Janiszewska-Olszowska, A. Kolberska, K. Ostrowska, Ortodoncja dla higienistek stomatologicznych, Katowice 2013.

2. E. Czochrowska, R.Górska, Czy leczenie ortodontyczne aparatami stałymi stanowi zagrożenie dla tkanek przyzębia? Przegląd literatury, „Nowa Stomatologia” 4/2012.