W naskórku psa stwierdzono aż 29 białek alergenowych wywołujących uczulenie u ludzi mających ku temu predyspozycje. Nie istnieją rasy nieuczulające. Alergia na psa może wywoływać zapalenie spojówek, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy i wodnisty katar. W celu łagodzenia objawów zaleca się ograniczenie ekspozycji na alergen i zażywanie leków, a niekiedy odczulanie.

Czym jest alergia na psa?

Uczulenie na alergeny zwierzęce nie należy do rzadkości, a jedną z częściej spotykanych jest alergia na psa. Wbrew powszechnie panującym opiniom sierść ma znaczenie drugorzędne w produkcji alergenów. Stanowi ich bierne źródło, gdyż przenosi białka alergenowe pochodzące z gruczołów łojowych skóry i śliny. Dodatkowo może stanowić siedlisko innych alergenów. Podrażniać mogą szampony dla psów lub znajdujące się w sierści roztocza kurzu domowego i inne drobnoustroje. Zatem sformułowanie „alergia na sierść psa” jest stosowane na wyrost. Mocz i stolec zwierzęcia nie zawierają znaczących ilości alergenów.

Głównymi antygenami wywołującymi objawy alergii na psy są:

• Can f 1 (alergen większy) – odpowiada za 52–70% alergii,
  
• Can f 2 (alergen mniejszy) – wywołuje 20–33% alergii,
  
• Can f 3 – powoduje reakcję alergiczną u 35–48% chorych,
  
• Can f 4 – odpowiada za 60% alergii,
  
• Can f 5 – odpowiada za 70% alergii.
  

Co zwiększa ryzyko powstania alergii na psa?

W ostatnich dziesięcioleciach obserwowany jest systematyczny wzrost liczby osób z alergią na zwierzęta. Dotyczy to zwłaszcza dzieci i młodzieży z krajów wysoko rozwiniętych. Czynnikami zwiększającymi ryzyko powstania alergii na psa są m.in.:

• wrodzone predyspozycje do alergii,
  
• zmniejszona ekspozycja na czynniki infekcyjne – teoria higieny,
  
• zwiększona ekspozycja na szereg alergenów w środowisku,
  
• stopień zanieczyszczenia środowiska,
  
• trzymanie zwierząt w domu,
  
• zmiana trybu życia i długotrwałe przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach domowych,
  
• sztuczne dodatki do żywności.
  

Alergia na psa – objawy

Objawy alergii na psa są bardzo zbliżone do tych pojawiających się w przebiegu alergii na pyłki. W obu przypadkach alergeny unoszą się w powietrzu i są inhalowane. W niektórych przypadkach można także mówić o alergii kontaktowej. Pojawia się ona w sytuacji, gdy alergik zostanie polizany przez zwierzę.

Objawy alergii na psa to: kaszel, świszczący oddech, duszność, uczucie ucisku w klatce piersiowej, swędzenie, zaczerwienie i łzawienie oczu, zaburzenia widzenia, kichanie, świąd nosa, upośledzenie drożności nosa, wodnista wydzielina z nosa, podrażnienie gardła, salut alergiczny (pocieranie nosa), podrażnienia skóry, wysypka i obrzęk naczynioruchowy. Czasami do wyżej wymienionych objawów alergii na psa u dzieci dołączają objawy ogólne, takie jak uczucie rozbicia, zmęczenie, utrata łaknienia, bóle głowy i podwyższona ciepłota ciała.

W przypadku silnego uczulenia atak alergiczny może rozwinąć się już po kilkudziesięciu sekundach od kontaktu ze zwierzęciem.

Testy alergiczne na sierść psa

Podstawą do stwierdzenia uczulenia na psa są testy alergiczne. Precyzyjnie określają rodzaj alergenu odpowiedzialny za reakcję uczuleniową. Wykonuje się je bezpośrednio na skórze. Przeprowadza się też badanie krwi, dzięki któremu określa się poziom przeciwciała IgE.

Co robić w przypadku alergii na psa?

Szczególnie trudna jest zależność alergia na psa a pies w domu. Wówczas objawy uczulenia można złagodzić, dbając o higienę własną i pamiętając, aby po każdym kontakcie z czworonogiem umyć dłonie. Nie bez znaczenia jest czystość psa. Zaleca się częste kąpanie i czesanie go. Należy szczególnie zadbać o to, żeby zwierzę załatwiało swoje potrzeby fizjologiczne na dworze, a nie w domu. Ważne jest także wietrzenie pomieszczeń, w których przebywa pupil. Korzystne efekty przyniesie usunięcie z domu dywanów i wykładzin, w których osadzają się alergeny. Nie powinno się pozwalać psu spać w łóżku, a jego posłanie należy często czyścić i zmieniać.

Niekiedy jedynym wyjściem jest znalezienie dla zwierzaka innego domu. Stanowi to olbrzymi problem emocjonalny i socjalny. Dlatego też osoby, które są już astmatykami lub mają inne alergie, powinny skonsultować się z alergologiem zanim zdecydują się na posiadanie psa.

Chorzy powinni przyjmować leki przeciwalergiczne i obkurczające naczynia krwionośne. W przypadku alergii na psa można przeprowadzić immunoterapię, czyli tzw. odczulanie. Niestety bywa ona odradzana przez część specjalistów z powodu braku standaryzacji alergenów zwierzęcych służących do odczulania. Znane są jednak przypadki, kiedy uczuleni właściciele czworonogów zostali wyleczeni przez obecność zwierzęcia. Organizm uodpornił się na tyle, aby spokojnie przebywać w towarzystwie psa. Wykazano także, że ekspozycja na alergeny tego czworonoga w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa nie wywiera wpływu na występowanie nadwrażliwości na nie w przyszłości. Posiadanie psa istotnie zmniejsza częstość występowania nadwrażliwości na inne alergeny wziewne.

Czy istnieją antyalergiczne psy?

Nie ma psów antyalergicznych. Bez względu na rasę i długość sierści wszystkie psy wydzielają alergeny. Najmniej wytwarzają ich: Bedlington terrier, grzywacz chiński, bichon frise, irlandzki spaniel wodny, maltańczyk, pudel, sznaucer, portugalski pies wodny i xoloitzcuintli. Wśród psów najbardziej uczulających wymienia się rasy: basset, labrador, cocker-spaniel, owczarek niemiecki, golden retriever, springer spaniel i jamnik.

Bibliografia:

1. Dadas-Stasiak E., Kalicki B., Jung A., Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2010, 6(2), s. 92-99.

2. Krauze A., Lange J., Kulus M., Alergia na zwierzęta, „Alergoprofil”, 2011, 7(1), s. 16-23.

3. Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z., Epidemiologia i przebieg naturalny alergii na zwierzęta futerkowe, „Polish Journal of Allergology”, 2016, 3(1), s. 2-8.

4. Ukleja-Sokołowska N., Bartuzi Z., Nowoczesna diagnostyka alergii na psa i kota, „Alergia Astma Immunologia”, 2016, 21(2), s. 81-87.

5. Korzon L., Kowalski M.L., Alergie na zwierzęta, „Alergia Astma Immunologia”, 1998, 3(3), s. 125-134.