Okres ciąży stanowi dla przyszłej mamy źródło wielu lęków. Oczekiwanie na narodziny dziecka generuje obawy i wątpliwości. 

Niekiedy samo stwierdzenie ciąży stanowi podłoże dla zaburzeń na tle psychicznym i znacznego spadku ogólnego samopoczucia. Leczenie stanów depresyjnych i nerwic u ciężarnych nastręcza wiele problemów. Są to przypadki szczególne, opierające się na współpracy ginekologa i psychiatry.

Depresja w ciąży - czynniki ryzyka i objawy

Czy depresja może pojawić się u kobiety w ciąży? Co mówią o tym eksperci? Obejrzyj nasz film

Depresja ciążowa przejawia się nadmiernym niepokojem, uczuciem smutku, pustki, permanentnym zmęczeniem, zaburzeniem koncentracji, ciągłym zamartwianiem się, brakiem zainteresowania codziennym życiem i zaniedbywaniem się. Cierpi na nią 10-15% wszystkich przyszłych mam. Ryzyko rozwoju depresji w ciąży podnoszą:

•  przypadki depresji w rodzinie,
  
•  wcześniejsze problemy psychiczne kobiety,
  
•  brak lub niedostateczne wsparcie emocjonalne,
  
•  kryzys małżeński,
  
•  komplikacje ciążowe wymagające hospitalizacji, bierności i leżenia w łóżku,
  
•  obawa o sytuację finansową,
  
•  bardzo młody lub zaawansowany wiek ciężarnej,
  
•  samotne wychowywanie dziecka,
  
•  ciąża będąca wynikiem gwałtu,
  
•  obawa o własne zdrowie, gdy matka zmaga się z ciężką chorobą,
  
•  komplikacje podczas wcześniejszych ciąż i porodów,
  
•  niepokój o zdrowie dziecka,
  
•  silnie przeżywanie zespołu napięcia przedmiesiączkowego,
  
•  wcześniejsze poronienia.

Zobacz film i dowiedz się, jak wygląda leczenie depresji u kobiet w ciąży

Nerwica w ciąży - przyczyny i konsekwencje

Źródłem nadmiernego stresu i nerwów dla kobiety ciężarnej jest obawa o dziecko - czy ciąża rozwija się prawidłowo, czy dziecko urodzi się zdrowe, czy ma zapewnione dogodne warunki do rozwoju. Wynikać mogą także z lęku przed porodem, bólem doświadczanym podczas rozwiązania czy komplikacjami. Ciężarne martwią się jak będzie wyglądać rzeczywistość po narodzinach dziecka i jak sprawdzą się w roli matki.

W przebiegu ciąży dochodzi do licznych zmian w organizmie kobiety. Przede wszystkim ma miejsce przysłowiowa burza hormonów. Dużo ciężarnych skarży się na chwiejność emocjonalną i zmianę nastrojów. Pojawić się mogą także uciążliwe i wyczerpujące zaburzenia snu. Oprócz tego, że ciąża może stanowić podłoże do rozwoju nerwicy, może też nasilić objawy u kobiet, które wcześniej zmagały się z podobnymi problemami.

Najbardziej niebezpieczna jest nerwica podczas pierwszego trymestru ciąży, gdyż zwiększa ryzyko poronienia. Organizm ciężarnej jest w stanie ciągłej mobilizacji. Nerwica może być przyczyną:

• rozwoju chorób somatycznych,
  
• wzrostu stężenia hormonów stresu, czyli kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny,
  
• wzrostu poziomu glukozy we krwi,
  
• wzrostu ciśnienia tętniczego,
  
• nadmiernego napięcia mięśniowego,
  
• zaburzeń pracy serca i perystaltyki jelit,
  
• nasilenia mdłości, zaparć, wymiotów, zgagi, zawrotów i bólu głowy, bólów stawowych, parcia na pęcherz,
  
• osłabienia odporności, przez co podnosi prawdopodobieństwo zachorowań,
  
• przedwczesnego porodu,
  
• niskiej masy urodzeniowej dziecka,
  
• niedotlenienia płodu,
  
• nadmiernej płaczliwości, niepokoju dziecka,
  
• genetycznego obciążenia dziecka nerwicą.

Dlaczego kobiety w ciąży mają depresję? Obejrzyj film i poznaj opinię ekspertów

Silny stres w ciąży - konsekwencje dla płodu

Należy wystrzegać się nadmiernego stresu przez cały okres ciąży, jednak najbardziej w pierwszym trymestrze, gdy ma miejsce proces organogenezy. 

Ciąża jest sytuacją potencjalnie stresującą. Przyszła mama doświadcza z jednej strony szczęścia i radości, a z drugiej strachu. Płód w znacznym stopniu odbiera wszystkie nastroje matki. 

Codzienny stres, jeśli nie jest zbyt silny, nie będzie negatywnie rzutował na rozwój dziecka. Jeśli stres jest długotrwały i silny, może prowadzić do poważnych konsekwencji, a zwłaszcza powikłań okołoporodowych i wad rozwojowych płodu (wad układu nerwowego czy serca, niedożywienia płodu). Silny stresor może doprowadzić do przedwczesnej czynności skurczowej i porodu. 

Ponadto podnosi poziom ciśnienia tętniczego krwi, co prowadzi do przedwczesnego odklejenia się łożyska.