Dane medyczne wskazują, że zespół napięcia przedmiesiączkowego dotyka nawet około 50% kobiet. Kryteria medyczne ustalone zostały przez Amerykańskie Towarzystwo Położników i Ginekologów i obejmują około 150 objawów, które utrudniają normalną aktywność kobiet.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – czym jest PMS?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego jest charakterystyczny dla drugiej fazy cyklu menstruacyjnego. Po jajeczkowaniu dochodzi do spadku poziomu estrogenów w organizmie i jednoczesnego podwyższenia poziomu progesteronu, który utrzymuje się niemal do samego krwawienia, obniżając się bezpośrednio przed nim. Badania potwierdziły związek między progesteronem i jego metabolitami a PMS, ponieważ oddziałują one na ośrodkowy układ nerwowy kobiety.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – objawy psychiczne
Z badań nad PMS wynika, że za objawy psychiczne zespołu napięcia przedmiesiączkowego odpowiedzialne są gestageny, które zwiększają skłonność do wystąpienia stanów depresyjnych i negatywnie wpływają na zdolność koncentracji czy zapamiętywania. Charakterystycznymi objawami PMS, których przyczyną jest stężenie tego steroidu, są: drażliwość i nadmierna nerwowość, częste zmiany nastroju, ogólne obniżenie samopoczucia, zniechęcenie, problemy z koncentracją, spadek libido, problemy ze snem.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – objawy fizyczne
Najczęściej pojawiające się objawy fizyczne zespołu napięcia przedmiesiączkowego to: bóle brzucha, uczucie rozpierania w okolicy miednicy, tkliwość gruczołów sutkowych czy zwiększenie masy ciała na skutek zatrzymywania wody w organizmie oraz bóle pleców. Część kobiet skarży się w tym okresie na uciążliwe nudności, bóle głowy, a w niektórych przypadkach dochodzi nawet do omdleń. Częstym objawem jest też nadmierny apetyt. Niekiedy kobiety obserwują u siebie pogorszenie stanu skóry – zmiany trądzikowe, także zmiany apetytu czy zaostrzenie alergii.
Wszystkie symptomy dokuczają kobietom z różnym nasileniem i ustępują w momencie rozpoczęcia krwawienia (zazwyczaj rozpoczynają się na kilka dni przed menstruacją). Ich występowanie nie jest regułą, podobnie jak liczba objawów, na które skarżą się kobiety.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – leczenie
Leczenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego polega głównie na łagodzeniu objawów, dlatego zależne jest od ich występowania i nasilenia. Zazwyczaj przed miesiączką i w jej trakcie nie stosuje się skomplikowanej terapii, chyba że dolegliwości są na tyle silne, że utrudniają normalne funkcjonowanie.
Część objawów łagodzą leki przeciwbólowe, np. te zawierające ibuprofen czy paracetamol. U kobiet cierpiących na nerwicę bądź depresję (PMS może nasilić te stany) w niektórych przypadkach zasadne jest stosowanie leków uspokajających.
Jeżeli chodzi o zapobieganie objawom, dobre efekty daje antykoncepcja hormonalna. Przyjmowane leki regulują miesiączki – krwawienia występują w równych odstępach czasu, są mniej obfite i nie towarzyszą im aż tak nasilone dolegliwości. Należy pamiętać, aby stosowanie takich środków zawsze konsultować z lekarzem ginekologiem, który dobierze lek odpowiedni do wieku kobiety oraz dolegliwości, na które się uskarża. Podstawowym celem antykoncepcji hormonalnej jest zapobieganie ciąży, w związku z czym należy mieć na uwadze również działanie uboczne jej przyjmowania.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – jak sobie radzić domowymi sposobami?
Objawy PMS można łagodzić domowymi sposobami, które opierają się przede wszystkim na odpowiedniej diecie i dbałości o dostateczne nawodnienie organizmu. Zaleca się picie około dwóch litrów wody dziennie, aby zapobiegać nadmiernemu zatrzymywaniu się wody w organizmie. W aptekach dostępne są herbaty ziołowe o działaniu uspokajającym, przeciwbólowym, a jednocześnie delikatnie moczopędnym – ich picie pomaga w usuwaniu nadmiaru wody z organizmu. Jej zatrzymanie objawia się opuchlizną stóp czy palców dłoni, a często również niechcianym wzrostem wagi i uczuciem obrzmienia. Należy pamiętać, że stosowanie każdego środka powinno być najpierw skonsultowane z lekarzem, ponieważ odwodnienie na skutek zbyt dużej ilości środków moczopędnych jest bardzo niebezpiecznym stanem dla organizmu. W czasie PMS wskazane jest wykluczenie z diety słodyczy i napojów alkoholowych oraz kawy, a zastąpienie ich owocami i lekkostrawnymi produktami.
Ważne jest, aby uzupełniać niedobory witamin i mikroelementów, głównie witamin z grupy B, które działają wzmacniająco na organizm.
Bibliografia:
- Słomko Z., Ginekologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.