Zdrada emocjonalna w małżeństwie czy trwałym związku partnerskim to zjawisko bardziej powszechne niż zdrada fizyczna. O ile do tej drugiej przyznaje się co piąta osoba, około 45% mężczyzn i 35% kobiet deklaruje doświadczenie intymnej więzi psychicznej z innym człowiekiem niż stały partner. Mimo iż tego rodzaju nielojalność piętnowana jest rzadziej niż klasyczny romans, niemal wszystkie kobiety i blisko połowa mężczyzn uważa emocjonalną zdradę za bardziej krzywdzącą i szkodliwą dla związku.

Czym jest zdrada emocjonalna?

Niewierność w klasycznym rozumieniu tego słowa zakłada kontakty seksualne z inną osobą w czasie istnienia trwałego, monogamicznego związku. Za zdradę emocjonalną uznaje się zachowania pozaseksualne, które mogą mieścić się w granicach przyjaźni. Oczywiście nie ma nic niewłaściwego w nawiązywaniu bliskich stosunków z ludźmi, gdy pozostaje się w związku partnerskim. Kiedy jednak relacja z innym człowiekiem staje się ważniejsza i bardziej atrakcyjna niż codzienny kontakt z najbliższą osobą, dochodzi do zdrady emocjonalnej.

Objawy zdrady emocjonalnej

Zdrada emocjonalna obejmuje uczucia i zachowania, które w udanym związku dotyczą osoby życiowego partnera. Należą do nich bliskość, przywiązanie, potrzeba dzielenia się codziennymi przeżyciami, radość ze wspólnego spędzania czasu, wzajemna troska.

Granica pomiędzy przyjaźnią i życzliwością wobec drugiego człowieka a mentalnym romansem jest cienka. Istnieją jednak charakterystyczne oznaki zdrady emocjonalnej, które pozwalają stwierdzić, że określona znajomość stała się substytutem partnerskiego związku. Następuje to wówczas, gdy:

• bliska relacja (a co najmniej jej szczegóły) z inną osobą utrzymywana jest w tajemnicy przed życiowym partnerem,
  
• z osobą tą – a nie ze współmałżonkiem – dzieli się najistotniejszymi przeżyciami (z omawianiem problemów stałego związku włącznie),
  
• nowej znajomości poświęca się czas i energię przeznaczoną dla najbliższych, a wyborom dokonanym na rzecz stałego związku towarzyszy żal, irytacja,
  
• współmałżonka zaczyna się porównywać do partnera z mentalnego romansu,
  
• problemem stają się intymne kontakty z życiowym partnerem.
  

Zdrada emocjonalna – przyczyny

O ile fizyczna niewierność może być skutkiem przelotnych uczuć czy utraty kontroli nad własnym zachowaniem (np. po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu), zdrada emocjonalna następuje zwykle na tle narastającego kryzysu, za który odpowiedzialność ponosi oboje małżonków.

Powodem złej kondycji stałego związku może być niedobranie partnerów, brak porozumienia w istotnych kwestiach albo po prostu codzienny pośpiech, który sprawia, że dwoje ludzi zaczyna poświęcać sobie coraz mniej czasu, zaniedbywać nawzajem swoje potrzeby. Gdy żyjąca w tak niesatysfakcjonującej relacji osoba spotka innego człowieka, który gotów jest zainwestować swoją uwagę, okazać empatię, akceptację, wsparcie, łatwo jest niepostrzeżenie zaangażować się w taką znajomość.

Współcześnie do emocjonalnej zdrady może dojść bardzo łatwo. Sprzyjają jej rozmaite kanały komunikacji – telefony komórkowe, poczta elektroniczna, media społecznościowe itd. Stałego partnera można zdradzać, jedząc z nim kolację czy zasypiając z nim we wspólnym łóżku. Właśnie dlatego psychiczna niewierność stała się zjawiskiem tak powszechnym, uznawanym niekiedy za akceptowalną alternatywę dla zdrady fizycznej.

Dlaczego mężczyźni dopuszczają się zdrady? Co kieruje panami, którzy zdradzają ciężarne partnerki?

Jak sobie poradzić ze zdradą emocjonalną?

Zdrada emocjonalna męża lub żony jest krzywdząca dla partnera, niezależnie od tego, czy jest on jej świadom czy nie. Osoba zdradzana wyczuwa mentalne oddalenie towarzysza życia, doskwiera jej deficyt troski czy zainteresowania, które zostają zaangażowane w inną relację. Ujawnienie emocjonalnej niewierności z reguły jest znacznie bardziej bolesne dla współmałżonka niż zdrada fizyczna. Zdecydowanie silniej podkopuje jego samoocenę, niszczy zaufanie i poczucie bezpieczeństwa w związku oraz odbiera znaczenie wszystkiemu, co wydawało się w tej relacji intymne, unikalne.

Sam fakt emocjonalnej zdrady to diagnoza kondycji stałego związku. Oznacza ona przynajmniej tyle, że potrzeby jednej ze stron zostały w nim zaniedbane. Zazwyczaj wiąże się to z poczuciem niespełnienia u drugiej osoby. Mentalny romans to także symptom braku porozumienia i dobrej komunikacji pomiędzy partnerami. Udane wspólne życie po zdradzie emocjonalnej – niezależnie od tego, czy została ona ujawniona czy nie – jest możliwe tylko wówczas, gdy dwoje ludzi zdecyduje się pracować nad swoją relacją. Przeważnie wymaga to terapii małżeńskiej.

Należy mieć świadomość, że odbudowanie bliskości po zdradzie emocjonalnej – nawet gdy prawda o niej nie wyjdzie na jaw – jest bardzo trudne, znacznie trudniejsze niż po incydencie fizycznej niewierności. Wnioski wyciągnięte z takiego doświadczenia niekiedy umacniają przechodzący kryzys związek. Częściej jednak zdrada emocjonalna staje się powodem rozwodu.