Do zapalenia jąder może dojść w wyniku przebytej choroby, np. świnki lub bakteryjnej infekcji dróg moczowych. U mężczyzn po 35. roku życia tego rodzaju schorzenie najczęściej wywołują drobnoustroje przenoszone drogą płciową.

Stan zapalny jąder - przyczyny

Zapalenie jąder może być spowodowane wieloma czynnikami, które w dużej mierze determinuje wiek mężczyzny.  Należą do nich:

• do 40. roku życia - powikłanie po chorobach przenoszonych drogą płciową oraz wrodzone wady cewki w budowie cewki moczowej,
  
• po 50. roku życia - utrudnienie swobodnego przepływu moczu, wynikające z przerostu prostaty, nowotworu prostaty lub cewnika.

Ponadto zapalenie jąder wywołują:

• bakterie Gram-ujemne, np. Chlamydia trachomatis i Escherichia coli,
• zakażenia grzybicze,

• infekcje wirusowe,
• skręt jądra,
• choroby zakaźne, takie jak: gruźlica, kiła, świnka, bruceloza,
• mechaniczne uszkodzenia narządów płciowych, np. w trakcie bardzo intensywnego stosunku płciowego, jazdy na rowerze czy noszenia źle dopasowanej, za ciasnej bielizny,
  

Osoby osłabione, których układ immunologiczny regeneruje się po przebytej infekcji, przewlekle chore lub cierpiące z powodu cukrzycy są w grupie podwyższonego ryzyka zachorowalności na zapalenie jąder.

Zapalenie jądra bardzo często rozprzestrzenia się na najądrze i z nim współwystępuje, ze względu na bardzo zbliżone dolegliwości i mechanizm powstawania są to niemal identyczne schorzenia.

Nieleczone zapalenie jądra lub jąder w okresie dojrzewania może prowadzić do bezpłodności.

Objawy zapalenia jądra

Zapalenie jądra manifestuje się bardzo dotkliwymi w przebiegu objawami, które trwają zwykle kilka dni i utrudniają funkcjonowanie. Należą do nich:

• obrzęk i twardość jednego lub obu jąder,
  
• ból przy poruszaniu się i dotyku,
  
• napięcie i łuszczenie się skóry worka mosznowego,
  
• ból krocza i okolic odbytu,
  
• ból, zaczerwienienie i opuchlizna powrózka nasiennego,
  
• tkliwość najądrza,
  
• podrażnienie i zaczerwienienie moszny,
  

W miarę rozwoju choroby dochodzi do nasilenia symptomów: ból jąder staje się bardzo dokuczliwy, promieniuje wzdłuż powrózka nasiennego do pachwin oraz krocza. Pojawia się również wysoka gorączka z dreszczami i obfitymi potami.

Jeżeli zapalenie było wywołane przez inne schorzenie (np. świnkę), wówczas jego objawy również ulegają zintensyfikowaniu. Zapalenie jądra będące powikłaniem po ostrym zapaleniu dróg moczowych objawia się również częstomoczem, bólem podczas oddawania moczu oraz ból w trakcie ejakulacji.

Diagnoza i leczenie zapalenia jądra

W przypadku wystąpienia objawów sugerujących zapalenie jądra, należy niezwłocznie udać się do lekarza (pierwszego kontaktu lub urologa), który zleci wykonanie badań diagnostycznych (analiza krwi oraz moczu, wymaz z cewki moczowej, USG dopplerowskie) oraz zaordynuje leczenie. Bardzo ważne jest, by na etapie diagnozy zostały wykluczone schorzenia, które mają podobne objawy, czyli: skręt jądra i guz jądra.

Przebieg leczenie i zastosowane w nim środki farmakologiczne są uzależnione od przyczyny, jaka wywołała chorobę:

• bakterie - antybiotyki,
  
• wirusy - preparaty przeciwgorączkowe i przeciwbólowe często w formie niesterydowych leków przeciwzapalnych.
  

Zalecany również jest odpoczynek, leżenie w łóżku oraz uniesienie, podparcie moszny, które powoduje zmniejszenie dolegliwości bólowych. Na czas leczenia należy wstrzymać się od stosunków płciowych. Jeżeli patogen, który wywołał zapalenie jądra, jest przenoszony drogą płciową, konieczne również jest podjęcie leczenia przez partnera seksualnego. Domowe sposoby leczenia zapalenia jąder stanowią jedynie uzupełnienie specjalistycznej terapii. Należą do nich przede wszystkim uśmierzające ból i obrzęk okłady.

W przypadku ostrego zapalenia jądra (szczególnie u mężczyzn w podeszłym wieku), które nie poddaje się leczeniu i dodatkowo doszło do zmian ropnych często zalecana jest orchideoktomia, jednego lub obu jąder.

Zapalenie jądra - powikłania

Zaniechanie leczenia lub jego niepodjęcie może prowadzić do zagrażających zdrowiu, a nawet życiu komplikacji. Na powikłania szczególnie narażeni są mężczyźni chorzy na cukrzycę, mocznicę oraz choroby zakrzepowe. Do najczęstszych należą: ropień jądra, zapalny wodniak jądra, zanik jądra, martwica jądra, pozapalna niedrożność przewodów wyprowadzających nasienie z jądra i bezpłodność.