Witamina D to ogólna nazwa dla związków z grupy steroidów, które wykazują działanie przeciwkrzywiczne. Spośród nich najkorzystniejsze dla nas są właśnie witamina D3 (cholekalcyferol), a poza nią D2 (ergokalcyferol). Obie witaminy są niezwykle ważne dla naszych dzieci, gdyż znacznie wpływają na prawidłowy rozwój kości, a później utrzymują ich prawidłowy stan.

Witamina D3 - działanie

Witamina D3 nie wykazuje działania biologicznego - jest substancją wyjściową, która ulega cyklowi przemian i wytwarza czynne metabolity. Poza tym D3 rozpuszcza się w tłuszczach, co pozwala im później prawidłowo krążyć w surowicy krwi. Dzieje się tak ze względu na białko, które wiąże witaminę D.

Witamina D3 pozwala łatwiej przyswajać wapń i fosforany przez nasz układ pokarmowy oraz nerki, co pozytywnie wpływa na rozwój i mineralizację kości. Dzięki witaminie D3 fosfor organiczny zamienia się w nieorganiczny. Poza tym gdy stosunek wapnia i fosforu w organizmie jest nieprawidłowy, witamina D3 go wyrównuje, co również korzystnie działa na nasze kości. D3 tworzy też inne związki, które są niezbędne do budowy kości. D3 ma dla nas korzystniejsze działanie niż D2, gdyż dwa razy skuteczniej zwiększa ogólny poziom witaminy D w naszym organizmie.

Witamina D3 - niedobór

Przyczyną niedoboru witaminy D3 przede wszystkim jest niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne. Z tego względu większe ryzyko niedoboru przypada na jesień i zimę, wiosną i latem wystarczy nam około dwadzieścia minut dziennie na słońcu. Innymi źródłami niedoboru D3 są schorzenia wątroby (stany zapalne, marskość) i nerek (ostra niewydolność) powodujące upośledzoną syntezę aktywnych metabolitów oraz regularne stosowanie niektórych leków, np. przeciwpadaczkowych. Poza tym niedobór D3 pojawia się u osób, które mają źle zbalansowaną dietę i przyjmują zbyt mało pożywienia bogatego w środki inicjujące tę witaminę. Do niedoboru prowadzą też choroby powodujące zespół złego wchłaniania (zaburzenia absorpcji składników odżywczych pożywienia przez jelito cienkie). Do tych schorzeń należą: choroba trzewna, przewlekłe zapalenie trzustki, nietolerancja laktozy. Złe wchłanianie może być też spowodowane przez operacje układu trawiennego, infekcje pasożytnicze, predyspozycje genetyczne i alkoholizm.

Niedobór witaminy D3 prowadzi do niepełnego wykorzystania pokładów wapnia w organizmie, co upośledza rozwój i mineralizację kości. Objawy są zależne od wieku osoby. U dzieci niedobór może spowodować krzywicę, natomiast u dorosłych osteomalację (rozmiękczenie kości) - zaburzenie mineralizacji macierzy kostnej oraz osteoporozę (zrzeszotnienie kości, przyjmowanie niedostatecznych ilości wapnia i zawyżone odkładanie tkanki nieuwapnionej).

Jak powinna wyglądać suplementacja witaminą D? Zobaczcie sami:

Witamina D3 - nadmiar

Najczęstszą przyczyną nadmiaru witaminy D3 jest przedawkowanie witaminowo-mineralnych suplementów diety. Objawami nadmiaru są: utrata apetytu, nudności, biegunka, wymioty, spotęgowane uczucie pragnienia, częstsze oddawanie moczu, zmęczenie, ból głowy i oczu, pocenie się oraz świąd skóry. Dalszymi konsekwencjami nadmiaru witaminy D3 jest osiadanie wapnia w innych tkankach, co uszkadza pracę mięśnia sercowego oraz układu nerwowego. Rośnie także ryzyko kamicy pęcherzyka żółciowego oraz nerek. U kobiet w ciąży nadmiar witaminy D3 może prowadzić do deformacji płodu lub chorób kości u noworodka.

Witamina D3 - dawkowanie

Witamina D3 w głównej mierze nie jest przyswajana przez ludzki organizm poprzez dietę. Na poziom D3 wpływa jej synteza w skórze, dlatego witaminę powinno się przyjmować poprzez zbalansowaną ekspozycję na promienie słoneczne. 

Ilość D3 w pokarmach nie przyczynia się do ogólnego poziomu witaminy w organizmach dorosłych, dlatego ogólne zapotrzebowanie pełnoletnich na ten związek chemiczny nie jest ustalane przez dietetyków. Każda dorosła osoba ma indywidualne, zależne od stanu zdrowia zapotrzebowanie na D3. Konkretne ilości witaminy powinny przyjmować dzieci (10 µg/d) oraz osoby w podeszłym wieku (5 µg/d).

Witamina D3 - występowanie

Mimo braku bezpośredniego wpływu pokarmu na poziom witaminy D3 w naszym organizmie warto wspomagać dietę produktami zawierającymi ten związek chemiczny. Najwięcej witaminy jest w mięsie ryb (m.in. łosoś, tuńczyk, dorsz, śledź, makrela, sardynki, węgorz) oraz tranie rybim. Poza tym D3 występuje w nabiale - serach, żółtku jaj oraz mleku krowim (poziom D3 w mleku jest zależny od wyżywiania krów i czasu, jaki zwierzęta spędzają na słońcu). W celu przeciwdziałania niedoborowi niektóre produkty są sztucznie wzbogacane o witaminę D3; w Polsce najczęściej są to płatki śniadaniowe oraz margaryna.