Trąbka Eustachiusza. Funkcje oraz typowe choroby

Fot.: kei907 / stock.adobe.com

Trąbka Eustachiusza, inaczej trąbka słuchowa, to kanał o długości 3–4cm, który jest jednym z elementów tworzących ucho środkowe. Pełni bardzo istotną funkcję, jaką jest wyrównywanie ciśnienia w jamie bębenkowej oraz w jej otoczeniu.

Trąbka Eustachiusza (z łac. Tuba auditiva, Tuba Eustachii) znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie błony bębenkowej ucha środkowego, jamy bębenkowej oraz strzemiączka. Łączy ucho środkowe z gardłem.

Budowa trąbki Eustachiusza

Wnętrze trąbki Eustachiusza jest wyściełane nabłonkiem jednowarstwowym migawkowym, który zawiera wiele komórek kubkowych oraz gruczołów. Trąbka słuchowa składa się z części kostnej oraz części chrzęstnej. Część chrzęstna stanowi ok. 2/3 jej długości i jest zbudowana z chrząstki sprężystej. Ma specyficzną budowę, jest spłaszczona i nie przepuszcza powietrza, przez co nie wyrównuje ciśnienia. Rozszerzenie światła części chrzęstnej wywołuje dopiero napięcie mięśnia napinacza podniebienia miękkiego, co umożliwia ostateczne wyrównanie ciśnienia. Odbywa się to w trakcie ziewania, połykania oraz w czasie nagłych zmian wysokości.

Kiedy dochodzi do chorób trąbki Eustachiusza?

Wśród czynników ryzyka rozwinięcia się chorób trąbki słuchowej znajdują się infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak katar czy zapalenie zatok, powiększenie migdałka gardłowego, a także skrzywiona przegroda nosa. Spowodowane jest to połączeniem pomiędzy przestrzeniami w uchu środkowym, gardłem a jamą nosową. Połączenia te są drogą rozprzestrzeniania się obrzęku, stanu zapalnego, a także przemieszczania się drobnoustrojów chorobotwórczych. W przebiegu wymienionych chorób może dojść do rozprzestrzeniania obrzęku, co stwarza realne zagrożenie zatkania światła kanału trąbki. Taki stan jest przyczyną zaburzeń wentylacji w przestrzeniach ucha środkowego, które w skrajnych sytuacjach mogą doprowadzić do zapadnięcia się błony bębenkowej i powstawania niedosłuchu.

Zobaczcie, na czym polega zabieg wszczepienia implantu do ucha:

Zobacz film: Wszczepienie implantu ślimakowego. Źródło: 36,6.

Objawy zapalenia trąbki słuchowej

Najczęstszymi symptomami zapalenia trąbki Eustachiusza są: uczucie zatkania lub zalegania wydzieliny w uchu, trzaski oraz specyficzne szmery w trakcie ziewania, połykania i żucia, nagłe i poważne pogorszenie słuchu. Może wystąpić gorączka. Obecność wymienionych objawów powinna przekonać do jak najszybszej wizyty u lekarza.

Leczenie zapalenia trąbki Eustachiusza

Jak informują lekarze, farmakologiczne leczenie zapalenie trąbki Eustachiusza przypomina terapię drobnych infekcji. Bardzo ważne jest utrzymanie pełnej drożności nosa, dlatego w większości przypadków stosuje się krople donosowe, które obkurczają błonę śluzową nosa (anemizują śluzówkę), co wpływa na możliwość odetkania zwężonego światła ujścia trąbek słuchowych. Zdarza się, że w leczeniu stanu zapalnego trąbki są stosowane leki przeciwalergiczne nawet u osób, które nie są alergikami. Leki przeciwhistaminowe używane w terapii reakcji alergicznych zmniejszają obrzęk śluzówki nosa. W cięższych przypadkach podaje się antybiotyki oraz środki przeciwzapalne. W przypadku gdy przyczyną choroby jest przerośnięty migdałek gardłowy, należy go usunąć. Część osób próbuje samodzielnie odetkać trąbkę Eustachiusza. Można to wykonać za pomocą jednostronnego wydmuchiwania lub odsysania zalegającej w nosie wydzieliny. Udrożnienie trąbki Eustachiusza jest możliwe do przeprowadzenia również w gabinecie laryngologicznym. Jest to całkowicie bezpieczny zabieg, który wykonuje się metodą Politzera. Polega ona na włożeniu nasadki balonu Politzera w jedno z ujść przewodu nosowego. Balon Politzera kształtem przypomina popularną „gruszkę”, którą usuwa się wydzielinę z nosa u niemowląt i małych dzieci.

W czasie wprowadzania balonu Politzera do ujścia przewodu nosowego uciska się skrzydełko nosa, które znajduje się po przeciwnej stronie. W tym samym czasie należy wymawiać słowa zawierające głoskę [k], dzięki czemu następuje napięcie mięśni i oddzielenie nosowej i środkowej części gardła. Równocześnie wprowadzane jest powietrze do jamy nosowej poprzez naciśnięcie balonu Politzera, które w konsekwencji trafia do trąbki Eustachiusza. Zabieg umożliwia pełne odetkanie trąbki i zapobiega powstawaniu niebezpiecznych powikłań w obrębie ucha środkowego.

Innym sposobem udrożnienia trąbki Eustachiusza jest kateteryzacja, polegająca na przedmuchaniu trąbki słuchowej od strony gardła za pomocą rurki metalowej połączonej z gumowym balonem.

Jaka jest budowa ucha? Jakie pełni ono funkcje? Zobaczcie na filmie:

Zobacz film: Budowa i funkcje ucha. Źródło: Dzień Dobry TVN

Bibliografia:

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

2. Janczewski G., Otolaryngologia praktyczna, t. 1–2, Via Medica, Gdańsk 2005.

3. Mitrinowicz-Modrzejewska A., Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy. Rozpoznawanie, leczenie i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1963.

Data aktualizacji: 05.12.2018,
Opublikowano: 21.02.2018 r.

Polecamy

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Zapalenie ucha - domowe sposoby na ból. Jak leczyć naturalnie zapalenie ucha u dziecka i u dorosłego?

Ból ucha najczęściej jest spowodowany stanem zapalnym, który z kolei jest następstwem kataru, przeziębienia lub infekcji dróg oddechowych. Przed zgłoszeniem się do laryngologa warto spróbować domowych sposobów na zwalczanie dolegliwości.

Czytaj więcej
Powikłaniem po grypie może być ostre zapalenie ucha środkowego – ostrzegają eksperci

Niebezpieczne ostre zapalenie ucha środkowego może być powikłaniem po grypie – ostrzega prof. Piotr H. Skarżyński z Centrum Słuchu i Mowy w Kajetanach pod Warszawą. Najczęściej dochodzi do niego u dzieci, ale może się zdarzyć u dorosłych, szczególnie seniorów. Najlepszą ochroną jest szczepionka przeciwko grypie

Czytaj więcej
U laryngologa w czasie pandemii. "Nie sposób zbadać pacjenta zaglądając mu w gardło przez kamerkę"

Ból gardła czy ból uszu potrafi być czasami nie do wytrzymania. Niestety pandemia koronawirusa spowodowała, że dostęp do specjalistów jest dość ograniczony. Przychodnie lekarskie wprowadziły konsultacje online. Co jednak zrobić w sytuacji, kiedy domowe sposoby zawodzą i niezbędna jest wizyta w gabinecie lekarskim? Zapytaliśmy o to specjalistę chirurgii głowy i szyi, otolaryngologa – dr n. med. Michała Michalika.

Czytaj więcej
Szumy uszne - skąd się biorą i jak skutecznie je leczyć?

Szum uszny to każdy dźwięk, który słyszymy, a którego obiektywnie nie ma. Może przypominać szum morza, nastrajanie starego radia lub inne trzaski i piski. Może występować ciągle lub tylko w niektórych sytuacjach. Nie powoduje bólu, ale utrudnia koncentrację. Nasila się w ciszy, dlatego może być przyczyną zaburzenia zasypiania i snu. Szumy uszne nie są chorobą, ale dolegliwością o dość dużym stopniu dyskomfortu.

Czytaj więcej
CAPD, czyli centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego. Co jest charakterystyczne dla tej przypadłości?

Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego (CAPD) to zaburzenia zmysłu słuchu spowodowane nieprawidłowościami na poziomie centralnego układu nerwowego. Ich istotą są trudności w słyszeniu dźwięków w hałaśliwym środowisku oraz niezdolność do ich prawidłowego różnicowania. 

Czytaj więcej
Czym jest audiometria impedancyjna? Wskazania do badania oraz interpretacja wyników

Zaburzenia w zakresie słuchu mogą być mierzone za pomocą metod subiektywnych (ocenianych przez osobę badaną) lub obiektywnych. Audiometria impedancyjna, należąca do tej drugiej kategorii, to powszechnie wykorzystywane w gabinetach audiologicznych badanie, które składa się z kilku etapów.

Czytaj więcej
Gronkowiec w uchu – przyczyny, objawy i leczenie zakażeń bakteryjnych

Gronkowiec złocisty należy do grupy bakterii rozprzestrzeniających się drogą kropelkową. Można się nim zarazić także poprzez styczność z przedmiotami używanymi przez nosiciela. Zakażenie nim wywołuje szereg jednostek chorobowych. Bakteria atakuje drogi oddechowe, skórę i narząd słuchu. Umiejscowienie się gronkowca w uchu manifestuje się bólem i obrzękiem małżowiny. 

Czytaj więcej
Audiologia – jedna z dziedzin otolaryngologii. Czym dokładnie zajmuje się lekarz audiolog?

Na całym świecie żyje ponad 42 miliony osób z upośledzeniem zmysłu słuchu, z czego około 12 milionów jest głuchych całkowicie. Mimo rozwoju nauki, wprowadzenia nowoczesnych technik obrazowych oraz nowych badań audiologicznych dla osób niedosłyszących liczba 

Czytaj więcej
Co to jest paracenteza? Jakie są wskazania do laryngologicznego nacięcia błony bębenkowej ucha?

Paracenteza należy do podstawowych zabiegów laryngologicznych. Wskazania do jej wykonania występują zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Może być wykonywana ze względów diagnostycznych lub terapeutycznych. Zabieg nie jest bolesny i zaliczany jest do bezpiecznych. Powikłania występują rzadko.

Czytaj więcej
Aparat słuchowy – na jakiej podstawie się go dobiera?

Aparat słuchowy jeszcze do niedawna kojarzył się większości ludzi z urządzeniem przeznaczonym dla osób starszych. Sytuacja ta jednak diametralnie się zmieniła, ponieważ aparatów słuchowych potrzebują coraz młodsi pacjenci.

Czytaj więcej