Trąbka Eustachiusza (z łac. Tuba auditiva, Tuba Eustachii) znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie błony bębenkowej ucha środkowego, jamy bębenkowej oraz strzemiączka. Łączy ucho środkowe z gardłem.

Budowa trąbki Eustachiusza

Wnętrze trąbki Eustachiusza jest wyściełane nabłonkiem jednowarstwowym migawkowym, który zawiera wiele komórek kubkowych oraz gruczołów. Trąbka słuchowa składa się z części kostnej oraz części chrzęstnej. Część chrzęstna stanowi ok. 2/3 jej długości i jest zbudowana z chrząstki sprężystej. Ma specyficzną budowę, jest spłaszczona i nie przepuszcza powietrza, przez co nie wyrównuje ciśnienia. Rozszerzenie światła części chrzęstnej wywołuje dopiero napięcie mięśnia napinacza podniebienia miękkiego, co umożliwia ostateczne wyrównanie ciśnienia. Odbywa się to w trakcie ziewania, połykania oraz w czasie nagłych zmian wysokości.

Kiedy dochodzi do chorób trąbki Eustachiusza?

Wśród czynników ryzyka rozwinięcia się chorób trąbki słuchowej znajdują się infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak katar czy zapalenie zatok, powiększenie migdałka gardłowego, a także skrzywiona przegroda nosa. Spowodowane jest to połączeniem pomiędzy przestrzeniami w uchu środkowym, gardłem a jamą nosową. Połączenia te są drogą rozprzestrzeniania się obrzęku, stanu zapalnego, a także przemieszczania się drobnoustrojów chorobotwórczych. W przebiegu wymienionych chorób może dojść do rozprzestrzeniania obrzęku, co stwarza realne zagrożenie zatkania światła kanału trąbki. Taki stan jest przyczyną zaburzeń wentylacji w przestrzeniach ucha środkowego, które w skrajnych sytuacjach mogą doprowadzić do zapadnięcia się błony bębenkowej i powstawania niedosłuchu.

Zobaczcie, na czym polega zabieg wszczepienia implantu do ucha:

Objawy zapalenia trąbki słuchowej

Najczęstszymi symptomami zapalenia trąbki Eustachiusza są: uczucie zatkania lub zalegania wydzieliny w uchu, trzaski oraz specyficzne szmery w trakcie ziewania, połykania i żucia, nagłe i poważne pogorszenie słuchu. Może wystąpić gorączka. Obecność wymienionych objawów powinna przekonać do jak najszybszej wizyty u lekarza.

Leczenie zapalenia trąbki Eustachiusza

Jak informują lekarze, farmakologiczne leczenie zapalenie trąbki Eustachiusza przypomina terapię drobnych infekcji. Bardzo ważne jest utrzymanie pełnej drożności nosa, dlatego w większości przypadków stosuje się krople donosowe, które obkurczają błonę śluzową nosa (anemizują śluzówkę), co wpływa na możliwość odetkania zwężonego światła ujścia trąbek słuchowych. Zdarza się, że w leczeniu stanu zapalnego trąbki są stosowane leki przeciwalergiczne nawet u osób, które nie są alergikami. Leki przeciwhistaminowe używane w terapii reakcji alergicznych zmniejszają obrzęk śluzówki nosa. W cięższych przypadkach podaje się antybiotyki oraz środki przeciwzapalne. W przypadku gdy przyczyną choroby jest przerośnięty migdałek gardłowy, należy go usunąć. Część osób próbuje samodzielnie odetkać trąbkę Eustachiusza. Można to wykonać za pomocą jednostronnego wydmuchiwania lub odsysania zalegającej w nosie wydzieliny. Udrożnienie trąbki Eustachiusza jest możliwe do przeprowadzenia również w gabinecie laryngologicznym. Jest to całkowicie bezpieczny zabieg, który wykonuje się metodą Politzera. Polega ona na włożeniu nasadki balonu Politzera w jedno z ujść przewodu nosowego. Balon Politzera kształtem przypomina popularną „gruszkę”, którą usuwa się wydzielinę z nosa u niemowląt i małych dzieci.

W czasie wprowadzania balonu Politzera do ujścia przewodu nosowego uciska się skrzydełko nosa, które znajduje się po przeciwnej stronie. W tym samym czasie należy wymawiać słowa zawierające głoskę [k], dzięki czemu następuje napięcie mięśni i oddzielenie nosowej i środkowej części gardła. Równocześnie wprowadzane jest powietrze do jamy nosowej poprzez naciśnięcie balonu Politzera, które w konsekwencji trafia do trąbki Eustachiusza. Zabieg umożliwia pełne odetkanie trąbki i zapobiega powstawaniu niebezpiecznych powikłań w obrębie ucha środkowego.

Innym sposobem udrożnienia trąbki Eustachiusza jest kateteryzacja, polegająca na przedmuchaniu trąbki słuchowej od strony gardła za pomocą rurki metalowej połączonej z gumowym balonem.

Jaka jest budowa ucha? Jakie pełni ono funkcje? Zobaczcie na filmie:

Bibliografia:

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, t. 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.

2. Janczewski G., Otolaryngologia praktyczna, t. 1–2, Via Medica, Gdańsk 2005.

3. Mitrinowicz-Modrzejewska A., Fizjologia i patologia głosu, słuchu i mowy. Rozpoznawanie, leczenie i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1963.