Torbiel endometrialna może być przyczyną przewlekłego bólu miednicy mniejszej, podnosić ryzyko rozwoju nowotworu jajnika czy utrudniać zajście w ciążę. Nieleczone torbiele mogą się bezboleśnie powiększać i w konsekwencji może dojść do ich pęknięcia (zwykle występuje ono w trakcie lub tuż po okresie) i rozlania treści do jamy brzusznej. Skutkuje to ostrym bólem brzucha, infekcją, krwotokiem wewnętrznym i poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, które wymagają leczenia farmakologicznego lub usunięcia operacyjnego.
Torbiel endometrialna – najczęstsze objawy
We wczesnym etapie choroby torbieli endometrialnej często nie towarzyszą żadne objawy. Z czasem mogą pojawić się objawy typowe dla endometriozy, takie jak: ból w dolnej części brzucha, który nie ustępuje i może się pogorszyć przed miesiączką i w jej trakcie. Mogą też wystąpić bardzo obfite i długie krwawienia miesiączkowe, bolesne stosunki płciowe czy ból podczas oddawania moczu i stolca.
Torbiel endometrialna jajnika – najczęstszy rodzaj torbieli endometrialnej
Najczęstszym rodzajem endometriozy jest zależna od estrogenu torbiel endometrialna jajnika lub torbiel czekoladowa – występuje u około 17–50% kobiet z endometriozą. Rozmiar torbieli jest zróżnicowany i waha się od około 5 cm (rozmiar piłki tenisowej) do około 20 centymetrów (rozmiar grejpfruta). Torbiele mogą umiejscawiać się pojedynczo lub po kilka na każdym jajników. Choć endometrioza występuje zwykle u kobiet i dziewcząt w wieku rozrodczym, możliwe są również przypadki u kobiet w okresie menopauzy lub przed menopauzą. Podobnie jak w przypadku wszystkich typów schorzenia, etiologia endometriozy jajników pozostaje nieznana. Jej przyczyna jest wielofazowa, obejmująca wiele czynników, takich jak: dziedziczną predyspozycję, zaburzenia komórek macierzystych, zaburzenia immunologiczne (autoimmunologiczne) oraz czynniki środowiskowe.
Najpoważniejszymi skutkami nieleczonej lub słabo leczonej endometriozy jajników mogą być: nieodwracalna dysfunkcja jajników, przewlekły ból miednicy, niepłodność i inne potencjalne powikłania, które wymagają pilnej interwencji medycznej. Ponadto jest ona również główną przyczyną wykonywania histerektomii i kosztownych hospitalizacji, stając się jedną z najpoważniejszych problemów zdrowia publicznego naszych czasów.
Torbiel endometrialna jajnika – leczenie ziołami
Zioła stosowane w celu pobudzenia układu endokrynnego, zachowania równowagi hormonalnej czy regulowania owulacji mogą zapobiec wystąpieniu torbieli jajników. Wyróżnić należy: korzeń Maca (Lepidium meyenii), pluskwicę groniastą (Cimicifuga racemosa), czarny kohosh, Dong Quai (Angelica sinensis), nasiona osteoplastu (Silybum marianum), buzdyganek naziemny (Tribulus terrestris), niepokalanek pospolity (Vitex agnus-castus) i krwawnik pospolity (Achillea millefolium).
Torbiel endometrialna – leczenie
Podczas określenia sposobu leczenia lekarz bierze pod uwagę wiek pacjentki, poziom odczuwanego bólu i czy planuje ona mieć dziecko w przyszłości. Na tej podstawie wybiera plan, który może obejmować:
- obserwację lekarską – jeśli nie pojawia się silny ból, a torbiel jest niewielka, lekarz może zasugerować obserwację i odczekanie 6–8 tygodni w celu sprawdzenia, czy nie doszło do wchłonięcia torbieli, a następnie użyje badania ultrasonograficznego, aby upewnić się, że tak się stało;
- farmakoterapię – lekarz może zalecić przyjmowanie leków z grupy antagonistów GnRH; mogą one powodować działania niepożądane podobne do objawów menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, utrata gęstości kości i mniejszy popęd płciowy; nie należy ich przyjmować, starając się o dziecko;
- zabiegi chirurgiczne – chirurg może zastosować kilka metod leczenia torbieli, w tym:
- aspirację i ablację ściany torbieli – polega na odbarczeniu płynu z torbieli, a następnie użyciu różnych form energii, takich jak prąd elektryczny lub laser, aby zniszczyć ścianę torbielową,
- wycięcie – ta opcja leczenia polega na całkowitym usunięciu torbieli z jajnika,
- ooforektomia – zabieg usunięcia jajników; rzadko jest konieczne przy łagodnej formie torbieli; jest to zalecana forma leczenia nowotworów.