Cysta (torbiel) Bakera to guzek tworzący się pod kolanem, stąd często określana jest po prostu jako torbiel podkolanowa. Jak każda torbiel, jest to zamknięta przestrzeń, przypominająca balon wypełniony płynem. Osiąga niewielkie rozmiary, jednak bez trudu można ją wyczuć podczas badania palpacyjnego. Nie jest to zmiana groźna dla zdrowia. U kogo najczęściej występuje torbiel Bakera? Jakie są przyczyny jej powstawania? Co zrobić, gdy wyczuje się guzek pod kolanem?

Zobacz też: Torbiel na jajniku - przyczyny, objawy, leczenie

Torbiel Bakera - przyczyny, mechanizm powstawania

Staw kolanowy ma dwie powierzchnie stawowe połączone ze sobą w sposób ruchomy. Powierzchnie stawowe pokrywa chrząstka stawowa, której zadaniem jest zmniejszenie tarcia pomiędzy nimi. Cały ten układ otacza torebka maziowa, zawierająca płyn stawowy. Zarówno zbyt mała, jak i za duża ilość płynu stawowego jest niepożądana. Jeśli jest go zbyt dużo, może przeciekać przez uszkodzoną torebkę stawową, bądź przyczynić się do powstania torbieli. Najczęściej jest to konsekwencja urazów, stanów zapalnych i chorób przewlekłych zajmujących układ kostno-stawowy. Narażeni są sportowcy, ale też otyłe osoby z małą aktywnością fizyczną. Wynika to z faktu, że u obu tych grup stawy kolanowe są zbyt mocno obciążane, co indukuje nadmierną produkcję płynu stawowego lub prowadzi do uszkodzenia torebki stawowej, a w konsekwencji sprzyja powstaniu torbieli.

Zobaczcie, jakie można mieć problemy z kolanami:

Torbiel Bakera - objawy

Głównym objawem cysty jest guz wyczuwalny pod kolanem. Skóra nad zmianą może być zaczerwieniona, ocieplona. Czasami pojawia się obrzęk. Ruch w stanie kolanowym jest lekko ograniczony, szczególnie w zakresie zginania kolana. Ból wiąże się przede wszystkim z aktywnością fizyczną. W spoczynku dochodzi do samoistnego łagodzenia bólu. Jeśli stan zapalny w obrębie torbieli jest nasilony, organizm może również zareagować gorączką.

Inne objawy, jak drętwienie kończyny, zaburzenia siły i czucia, mogą się pojawiają się rzadko i znacznie później.

Jeśli dojdzie do pęknięcia torbieli Bakera i wylania się zawartości cysty do sąsiadujących tkanek, można również odczuć drętwienie łydki.

Torbiel Bakera - diagnostyka

Podstawową metodą diagnostyczną cysty podkolanowej jest ultrasonografia (USG), pozwalająca potwierdzić, że wykryty w badaniu palpacyjnym guzek, na pewno jest torbielą.

Torbiel Bakera - leczenie

Wybór metody leczenia zależny jest od stopnia nasilenia objawów. Niekiedy torbiel znika samoistnie, jednak ten proces może trwać nawet do kilku miesięcy. Bardzo często objawy są znikome i nie ma potrzeby wdrażać konkretnego leczenia. Jeśli jednak są odczuwalne i wywołują dyskomfort, działania lecznicze mogą być różne.

Jeżeli ból powoduje znaczny dyskomfort, pomocne może być stosowanie standardowych niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które zmniejszają ból, stan zapalny i obrzęk.

Leczenie domowe obejmuje stosowanie okładów z lodu, kuli odciążających stawy kolanowe, czy też pończoch uciskowych zmniejszających obrzęk. Istotnym elementem leczenia cysty Bakera jest odciążenie stawu kolanowego. Jeśli do jej powstania przyczynił się zbyt intensywny wysiłek fizyczny, należy go ograniczyć. W przypadku nadmiernego obciążenia kolan poprzez nadwagę, kluczowa będzie redukcja masy ciała.

Pomocna w terapii jest fizjoterapia obejmująca takie zabiegi, jak: jonoforeza, krioterapia, pole magnetyczne, laseroterapia, ultradźwięki czy standardowe ćwiczenia wzmacniające.

Rzadziej wykonuje się drenaż płynu połączony z wstrzykiwaniem kortyzonu albo operacyjne usunięcie torbieli. Pojedyncze nakłucie zmiany nie przynosi efektów, ponieważ często torbiel pojawia się z powrotem. Wstrzyknięcie leków sterydowych może przynieść większy efekt, gdyż przyczynia się do złagodzenia stanu zapalnego. 

Zabieg operacyjny jest prosty, przeprowadzany zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym. Polega na usunięciu samej torbieli. Jeśli przebiega bez powikłań, tego samego dnia osoby są wypisywane do domu. Pielęgnacja miejsca po operacji polega na utrzymaniu go w czystości i częstej zmianie opatrunków, by nie doszło do zakażenia.

Jeśli cysta pojawia się przy współistniejących problemach z kolanem, należy przede wszystkim leczyć patologię kolana. Podobnie, gdy jest wynikiem jakiejkolwiek choroby przewlekłej, np. reumatoidalnego zapalenia stawów, należy prowadzić odpowiednią, skuteczną terapię. Gdy proces patologiczny toczący się w stawie kolanowym zostanie zaniedbany, nie tylko całkowite wyleczenie cysty Bakera będzie niemożliwe, ale również trzeba liczyć się z poważnymi komplikacjami.

Torbiel Bakera - czy może być niebezpieczna? Jakie mogą być jej powikłania?

Torbiel Bakera jest zazwyczaj stosunkowo mała, choć może też osiągnąć duże rozmiary. Znajduje się w miejscu przebiegu naczyń krwionośnych i nerwów. Wyjątkowo rzadko zdarza się, że w pewnych sytuacjach może dojść do uszkodzenia tych struktur. Dlatego, jeśli osoba z torbielą Bakera lub już po zabiegu operacyjnym, zauważy osłabienie siły lub czucia w tej samej kończynie, narastający obrzęk i ból, w tym także ból w klatce piersiowej połączony z trudnościami z oddychaniem, powinna natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Czym jest kręgozmyk zwyrodnieniowy? Odpowiedź na filmie: