Rak endometrium jest jednym z częściej występujących nowotworów u kobiet. Rozwija się zwykle w wieku ok. 50 lat i pomenopauzalnym. Najbardziej narażone na raka endometrium są kobiety otyłe oraz cierpiące na cukrzycę. Choroba objawia się nieprawidłowymi krwawieniami i plamieniami z dróg rodnych. Wraz z rozwojem nowotworu pojawiają się bóle w obrębie macicy, spadek masy ciała oraz złe samopoczucie. Najlepsze rokowania są przy raku endometrium g1, najgorsze przy raku endometrium g3.

Rodzaje raka endometrium

Wyróżnia się dwa rodzaje raka endometrium – typ I i II. Typ I to rak występujący u kobiet w wieku około 50 lat. Jego rozwój jest uzależniony od niezrównoważonego działania estrogenów na tkankę nabłonka pokrywającego od wewnątrz ścianę macicy. W wyniku działania tego hormonu tkanka endometrium staje się grubsza i ulega rozrostowi, co prowadzi do nadmiernego złuszczania i krwawień.

Typ II raka endometrium występuje głównie u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Nowotwór jest niezależny od działania hormonów. To rak źle rokujący, ponieważ rzadko poddaje się leczeniu.

Stadium zaawansowania raka endometrium określa się także w typach wg skali FIGO (Fédération internationale de gynécologie et d'obstétrique). Stopień I to choroba najmniej zaawansowana, a stopień IV oznacza najbardziej zaawansowany nowotwór. Stopień zaawansowania określa się na podstawie oceny głębokości nacieku guza na ściany macicy i obecności przerzutów.

Istnieje kilka typów morfologicznych raka endometrium. Zdecydowanie najczęściej występuje rak gruczołowy – nowotwór ten stwierdza się u 80% chorych. Pozostałe typy raka to rak jasnokmórkowy i brodawkowy surowiczy, przy których rokowania są znacznie gorsze niż przy raku gruczołowym.

Ponadto wyróżnia się trzy stopnie złośliwości histologicznej tego nowotworu:

• rak endometrium g1 (wysokozróżnicowany) – rokuje najlepiej,
  
• rak endometrium g2 (średniozróżnicowany),
  
• rak endometrium g3 (niskozróżnicowany) – rokuje najgorzej.
  

Rak endometrium – czynniki ryzyka

Do czynników, które predysponują do rozwoju raka endometrium u kobiet w wieku 55–70 lat, zalicza się:

• bezdzietność – w trakcie ciąży i karmienia piersią stężenie estrogenów jest niższe i zbilansowane produkcją progesteronu,
  
• wcześnie występującą pierwszą miesiączkę,
  
• późno występującą menopauzę,
  
• hormonalną terapię zastępczą samymi estrogenami,
  
• cukrzycę,
  
• otyłość,
  
• zespoły genetyczne,
  
• zaburzenia miesiączkowania (policystyczne jajniki).
  

Występowanie raka endometrium u kobiet w wieku rozrodczym najczęściej związane jest z pierwotnymi zaburzeniami owulacji, ubocznymi efektami stosowania hormonoterapii oraz czynnymi hormonalnie guzami.

Zobaczcie na filmie, jak objawia się rak szyjki macicy spowodowany wirusem HPV:

Rak endometrium – objawy

Najczęstszym objawem, świadczącym o raku trzonu macicy, jest występowanie plamień lub nieprawidłowych krwawień z dróg rodnych. Dotyczy to aż 90% kobiet. Nie jest to objaw charakterystyczny, ponieważ może świadczyć także o innych schorzeniach lub zaburzeniach hormonalnych. Krwawienie powinno wzbudzić niepokój, jeśli u miesiączkującej kobiety:

• miesiączki są obfite i nieregularne,
  
• miesiączki występują raz na ponad 35 dni i są skąpe.
  

Kobiety w wieku przekwitania powinny zgłosić się do lekarza, jeśli zauważą u siebie każde nieregularne lub cykliczne krwawienie. Dotyczy to zwłaszcza osób obciążonych chorobami metabolicznymi i otyłych. Szczyt zachorowań na raka endometrium macicy przypada na 55.–60. rok życia oraz po ukończeniu 70. roku życia.

W przebiegu raka endometrium krwawienie nie zawsze musi występować. Jeśli kanał szyjki macicy jest niedrożny, to krew nie może wydostać się na zewnątrz. Wówczas tworzy się krwiak macicy, który może wywołać ropomacicze, objawiające się silnym bólem i gorączką.

Zobacz także: Co to jest endometirum i co należy zrobić, gdy nastąpi jego przerost?

Im wyższy stopień zaawansowania raka endometrium, tym więcej objawów może się pojawić. Rak endometrium tworzy przerzuty, m.in. na pęcherz moczowy i odbytnicę, co powoduje ból i dyskomfort podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych. Ponadto nowotworowi mogą towarzyszyć bóle w obrębie kręgosłupa i macicy, ubytek masy ciała, złe samopoczucie oraz ciągłe zmęczenie.

Rak endometrium a cytologia

Raka endometrium nie można wykryć podczas badania cytologicznego, ponieważ występuje on w nabłonku pokrywającym macicę. W trakcie cytologii pobierane są komórki z szyjki macicy – jest to podstawowa metoda diagnostyki raka szyjki macicy. Podstawowym badaniem pozwalającym wykryć raka trzonu macicy jest łyżeczkowanie jamy macicy. Podejrzenie nowotworu można wysunąć podczas przezpochwowego badania ultrasonograficznego. Rzadziej wykonuje się zabieg histeroskopii, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Rak endometrium – leczenie

Leczenie raka endometrium najczęściej obejmuje wycięcie macicy, przydatków oraz usunięcie węzłów chłonnych miednicy mniejszej. W zaawansowanych postaciach raka stosuje się leczenie skojarzone – operacja, radioterapia i hormonoterapia.