Półpasiec oczny jest wywoływany przez wirusa ospy wietrznej. Po infekcji atakuje nerw trójdzielny, w tym jego pierwszą gałąź – nerw oczny. Może powodować wiele niebezpiecznych powikłań, w tym porażenie mięśni gałki ocznej czy nawet ślepoty. Wszystkie objawy skoncentrowane są na twarzy.

Lekarze przestrzegają przed bagatelizowaniem pierwszych oznak. Osoby, które chorują na półpaśca, powinny być pod stałą kontrolą okulistyczną. Ważnym pytaniem jest, czy półpasiec oczny jest zaraźliwy.

Przeczytaj też: Półpasiec - czy jest zaraźliwy? Objawy i leczenie u dzieci i dorosłych

Przyczyny półpaśca ocznego

Za przyczynę powstawania półpaśca ocznego uważa się wirus, który swoją budową morfologiczną przypomina wirus opryszczki pospolitej (HSV). Wywołuje on ospę wietrzną oraz półpaśca. W przypadku postaci ocznej zagraża on przede wszystkim osobom powyżej 60. roku życia.

Do zarażenia się wirusem najczęściej dochodzi w dzieciństwie i wtedy wywołuje ospę wietrzną. W wyniku zakażenia dochodzi do tak zwanej wirusemii – dostanie się wirusa do krwi, z którą wędruje dalej do narządów, a następnie przenika do zwojów nerwowych. Tam pozostaje w stanie uśpienia do czasu zaktywowania.

Półpasiec oczny umiejscawia się w pierwszej gałęzi nerwu trójdzielnego – nerwie ocznym. Wtedy obszar działania wirusa obejmuje czoło, powieki oraz oczodoły. Przyczyną aktywacji wirusa jest obniżenie odporności, a następnie jego migracja w stronę gałki ocznej. To z kolei wywołuje charakterystyczne objawy w formie wysypki oraz pęcherzy.

Półpasiec oczny – objawy

Objawy półpaśca na początku mogą przypominać te występujące podczas przeziębienia, np. gorączkę, bóle stawów czy łamanie w kościach. Dodatkowo chory może skarżyć się na świąd skóry, uczucie mrowienia czy drętwienia w okolicy oka. Kolejnym etapem jest pojawienie się pęcherzyków. Powstają zwykle w okolicy skroni, nosa, na czole i powiece. W bardziej zaawansowanym stadium mogą wystąpić także na rogówce i spojówce. Pomiędzy nimi znajdują się miejsca niezmienione przez chorobę.

Tak zainfekowane oko piecze i boli, a nawet może wrzodzieć. Półpasiec oczny powoduje przekrwienie spojówki, zapalenie tęczówki oka, nacieki oraz nadżerki na rogówce. Dla tej infekcji charakterystyczne jest owrzodzenie rogówki oka. Jego poziom zaawansowania jest uzależniony od momentu, w którym się pojawia. Wyróżnia się owrzodzenie: punkcikowate (po 2–3 dniach od infekcji), mikrodendrytyczne (koniec pierwszego tygodnia), pieniążkowate (drugi tydzień), tarczowate (2–3 tydzień).

Półpasiec oczny – powikłania

Najczęstszym powikłaniem półpaśca ocznego jest neuralgia popółpaścowa. Objawia się ona przewlekłym bólem w okolicy zainfekowanego nerwu. Może także prowadzić do zapalenia rogówki, stanów zapalnych tęczówki lub siatkówki oraz postępującej wewnętrznej martwicy siatkówki.

Powikłania półpaśca obejmują infekcję ciała rzęskowego, zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej bądź naczyń siatkówki. Mogą także powodować działania niepożądane w zakresie neurologii, tj. silne bóle głowy, zapalenia rdzenia kręgowego, mózgu czy opon mózgowo-rdzeniowych.

Półpasiec oczny niekiedy doprowadza do zachorowania na zespół Guillaina-Barrégo, zaburzenia czucia skórnego oraz uszkodzenia nerwów czaszkowych. Okazuje się, że nieleczony półpasiec może spowodować nawet utratę wzroku.

Półpasiec oczny - leczenie

Lekarz w celu rozpoznania schorzenia przeprowadza wywiad, a następnie bada wizualnie zmiany pacjenta. W razie wątpliwości, które zdarzają się rzadko może pobrać wycinek pęcherza lub płyn w celu wykrycia wirusa. Niestety na wynik czeka się długo także najczęściej na podstawie objawów dostosowuje się odpowiednią terapię.

Osoba chorująca na półpasiec oczny powinna znajdować się pod stałą kontrolą okulistyczną. Najczęściej chory musi przyjmować kortykosteroidy oraz leki przeciwwirusowe. Ich zadaniem jest złagodzenie stanu zapalnego. Dodatkowo uśmierzane są objawy związane z drętwieniem i swędzeniem skóry. W przypadku gdy dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, stosuje się antybiotyki.

Podstawowe leczenie skupia się na zahamowaniu rozprzestrzeniania się wirusa i zmniejszeniu bólu. Najważniejsza jest tu szybka reakcja, dzięki której da się jak najwcześniej rozpocząć terapię. Lekarz na samym początku podaje choremu leki przeciwwirusowe. W przypadku pacjentów chorujących na półpaśca ocznego wskazane jest leczenie miejscowe w postaci maści bądź chirurgiczne w przypadku poważnych powikłań.

Dzięki środkom przeciwbólowym można zmniejszyć poziom odczuwanych dolegliwości. W skrajnych przypadkach stosuje się zastrzyk znieczulający. Kortykosteroidy są wykorzystywane do zmniejszenia opuchlizny, jednak powodują także szybsze rozprzestrzenianie się wysypki, dlatego należy uważać podczas dawkowania.

W przypadku zapalenia rogówki wywołanego przez wirus półpaśca powinno zastosować się krople steroidowe oraz leki rozszerzające źrenicę. Coraz częściej zdarza się, że antybiotyki są podawane w celu zapobiegnięcia nawrotom zakażeń bakteryjnych. W profilaktyce nadkażenia bakteryjnego ważna jest odpowiednia higiena i mycie okolicy zmiany.

Półpasiec oczny – jak można się zarazić?

Okazuje się, że półpaścem można zarazić także innych. Następuje to przez kontakt z pęcherzami skórnymi. Ryzyko jest dużo niższe niż w przypadku ospy wietrznej. Proces gojenia jest długotrwały. Dlatego tak ważne jest, aby osoba chora na półpaśca ocznego wybrała się również do dermatologa. Szczególnie wówczas, gdy przez długi czas utrzymuje się ból i zaczerwienienie.