W 18. tygodniu ciąży sylwetka kobiety zaokrągla się na tyle, że dobrze już widać tzw. brzuszek. U dziecka natomiast widoczne stają się linie papilarne. Można już wtedy wykryć także niektóre wady wrodzone oraz zauważyć, jak kształtuje się wygląd dziecka.

Co dzieje się w 18. tygodniu ciąży?

Całkowita długość ciała dziecka w tym okresie wynosi około 15 cm. Ma ono już dość wyraźnie widoczne rączki i stopy. Zarysowuje się także powoli tkanka tłuszczowa. Płód uczy się oddychać z wykorzystaniem tlenu dostarczanego przez ciało matki. Serduszko dziecka zostaje podzielone na 2 komory, kształtuje się także układ nerwowy, ponieważ zakończenia nerwów przechodzą w centralnym układzie nerwowym proces zwany mielinizacją, czyli pokrywają się otoczką tłuszczową. 

Otoczka ta chroni je przed uszkodzeniami i tym samym pozwala na szybszy przepływ informacji. Zakłócenia tego procesu mogą spowodować opóźnienie w rozwoju dziecka.

Przyszła mama także może rozpoznać objawy typowe dla zmian w 18. tc. Wiele kobiet w tym okresie wyczuwa delikatne ruchy dziecka. Dobrze jest wtedy powoli odnotowywać, o jakich porach dziecko najczęściej wykonuje ruchy, a kiedy się nie porusza. Ułatwi to znacznie późniejszą, wskazaną już przez lekarza, obserwację zachowań płodu.

Około 18. tygodnia ciąży wśród przyszłych mam często odczuwalna jest uciążliwa dolegliwość – zgaga. Spowodowane jest to uciskiem macicy na żołądek. Dlatego nie powinno się jeść wówczas obfitych posiłków, a rozłożyć je na 7 mniejszych. Zdarzają się także infekcje okolic intymnych, te z kolei wymagają wizyty u ginekologa.

Przyrost masy ciała kobiety w okolicach 18. tc. nie powinien przekraczać kilku kilogramów. W przypadku bardziej zaawansowanego procesu przybierania na wadze niezbędna jest zmiana diety w porozumieniu z lekarzem. Wizytę specjaliście należy złożyć także w przypadku, kiedy znaczny wzrost wagi warunkuje pojawiające się obrzęki.

Zobacz także: 19 tydzień ciąży – czy można już wyczuć ruchy dziecka? Jak duży powinien być brzuch matki?

Dobra pora na USG i nie tylko

W okolicach połowy 2. trymestru ciąży, czyli właśnie 18. miesiąca, warto poddać się kontroli lekarskiej, jaką jest badanie ultrasonograficzne (USG). Jest to tzw. badanie połówkowe.

Nawet na tak wczesnym etapie rozwoju dziecka, jakim jest 18. tydzień ciąży, USG pozwala dostrzec wiele unikalnych cech płodu – uszy, nos oraz ogólny zarys ciała.

W kolejnym okresie, od 18. do 22. tygodnia ciąży, możliwe jest wykrycie wielu wad wrodzonych dziecka. Badanie USG pozwala także ustalić przybliżoną masę dziecka, a także jego wiek ciążowy.

W niektórych szczególnych sytuacjach, takich jak choroby autoimmunologiczne matki bądź występowanie wad serca w rodzinie, niezbędne jest wykonanie badania echa serca płodu, czyli echokardiografii, w skrócie EKG. 

Takie badanie wykonywane jest na zlecenie kardiologa z dużą dokładnością i przy użyciu aparatów najwyższej klasy. Ocenia się wówczas budowę serca oraz dokładnie ustala jego wady, a ponadto wady zastawek oraz zaburzenia rytmu i pracy serca. Do wad możliwych do zdiagnozowania poprzez echo serca zaliczamy m.in. arytmię.

Kluczowa może okazać się także tzw. ultrasonografia dopplerowska. Jeżeli ciąża przebiega nieprawidłowo i z powikłaniami, takimi jak nadciśnienie tętnicze lub cukrzyca matki, warto poddać się badaniu, jakim jest dopplerowska USG. 

Ultrasonografia wykonywana jest w kolorze, więc jest dużo bardziej dokładna. Dzięki tej metodzie możliwa jest ocena przepływu krwi w konkretnych naczyniach krwionośnych. Prędkość przepływu krwi określa prawidłowość pracy łożyska, a co za tym idzie – poziom dotlenienia i odżywienia płodu. Badanie to wskazane jest zwłaszcza wtedy, kiedy kobieta w ciąży ma więcej niż 35 lat bądź istnieje prawdopodobieństwo konfliktu serologicznego.

Inne czynności w 18. tygodniu ciąży

W okolicach 18. tc., nawet jeżeli ciąża przebiega prawidłowo, lekarze zalecają wykonanie szeregu badań. Jednym z najważniejszych jest morfologia krwi. Warto wykonać także cytologię, analizę ogólną moczu oraz badanie czystości pochwy na wypadek zakażeń.

Około 18. tc., kiedy kręgosłup w wyniku dopasowywania się do zmian zachodzących w organizmie kobiety pod wpływem obecności płodu zaczyna również odczuwać przyrost wagi – zarówno ten związany z tyciem, jak i rozwojem dziecka – warto wprowadzić w życie kilka prostych czynności, dzięki którym układ kostny i mięśnie odczują ulgę. 

Należą do nich delikatne masaże obolałych miejsc, relaksujące, ciepłe – ale nie gorące! – kąpiele, a także odpoczynek w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami. Te same czynności zalecane są w przypadku bólu i zawrotów głowy.

Zobacz także: 20 tydzień ciąży – USG i badania prenatalne. Jaka wygląda dziecko i jaka powinna być jego waga?

Jeżeli przyszła mama cierpi z powodu nadmiernego uczucia gorąca, również nie jest to powód do obaw. Dzieje się tak w wyniku zmian w działaniu hormonów oraz przyspieszonego metabolizmu. W takich sytuacjach kobieta w ciąży powinna nosić lżejsze, przewiewne ubrania oraz pić spore ilości wody. Zalecane jest również wietrzenie na bieżąco pomieszczeń, w których ciężarna spędza dużo czasu