Przepuklina kręgosłupa to schorzenie określane również mianem wypadania dysku, ponieważ jego istotą jest przesunięcie się dysku (krążka międzykręgowego) w kanale kręgowym. Dysk zaczyna uciskać nerwy i powoduje dolegliwości bólowe oraz drętwienie lub osłabienie ręki albo nogi. Zdarza się też, że przepuklina kręgosłupa nie powoduje żadnych niepokojących symptomów.

Operacja przepukliny kręgosłupa lędźwiowego

U większości osób dotkniętych problemem przepukliny kręgosłupa przesunięcie dysku ma miejsce w odcinku lędźwiowym. Klasyczne objawy tego stanu to:

• ból nogi – najbardziej intensywne są dolegliwości bólowe w obrębie pośladków, ud i łydek, ale ból może pojawić się także w okolicy stóp;
• drętwienie lub łaskotanie dolnych partii ciała – objawy są ściśle związane z uciskiem krążka międzykręgowego na nerwy;
• osłabienie mięśni nóg – zaburzenie funkcjonowania nerwów niekorzystnie odbija się na powiązanych z nimi mięśniach, dlatego osoby zmagające się z przepukliną kręgosłupa w odcinku lędźwiowym mogą mieć trudności z poruszaniem się i być bardziej podatne na potknięcia.

Gdy objawy przepukliny kręgosłupa zaczynają się nasilać i uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności, warto podjąć decyzję o zabiegu chirurgicznym. Wskazaniem do operacji przepukliny w odcinku lędźwiowym kręgosłupa są także zaburzenia oddawania moczu lub wydalania oraz postępujący brak czucia w partiach ciała, które miałyby styczność z siodłem, a mianowicie z wewnętrzną stroną ud, tyłem nóg i okolicami odbytu.

W trakcie operacji chirurg usuwa wystający fragment krążka międzykręgowego. W sporadycznych przypadkach konieczne jest usunięcie całego dysku, a następnie połączenie kręgów metalowym elementem dla zachowania stabilności kręgosłupa. Zdarza się, że w miejsce usuniętego krążka umieszczany jest sztuczny dysk, ale jest to wyjątkowo rzadko przeprowadzana procedura.

Czytaj także: Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego (przepuklina krążka międzykręgowego) - co to jest?

Operacja przepukliny kręgosłupa a powrót do pracy

Po zabiegu chirurgicznym wielu pacjentów od razu odczuwa wyraźną poprawę w postaci ustąpienia bólu nóg, a dyskomfort po operacji jest stosunkowo niewielki. Warto jednak uświadomić sobie, że rdzeń nerwowy goi się przez kilka tygodni lub nawet miesięcy, dlatego do pracy najlepiej wrócić nie wcześniej niż po 3 miesiącach od operacji – oczywiście pod warunkiem, że nie jest to zajęcie wymagające dużego wysiłku fizycznego.

Zalecenia po operacji przepukliny kręgosłupa lędźwiowego

W pierwszych dniach po operacji pacjent może odczuwać ból w dolnej części pleców, ponadto problemem bywa niestabilność kręgosłupa oraz trudności z oddawaniem moczu (w ciągu pierwszej doby po zabiegu). Leki przeciwbólowe oraz ćwiczenia, które wzmacniają gorset mięśniowy, pomagają uporać się z tymi dolegliwościami.

Po zabiegu należy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego leczenie, przy czym do najważniejszych z nich należą:

• noszenie gorsetu lędźwiowego przez 4–6 tygodni po operacji – gorset jest konieczny podczas jazdy autem lub środkami komunikacji miejskiej, ale w domu należy go zdejmować, zwłaszcza podczas leżenia; w okresie noszenia gorsetu ortopedycznego niezbędne jest wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych, aby odzyskać siłę mięśni i stabilizację kręgosłupa;
• rehabilitacja – jeśli lekarz nie zdecyduje inaczej, pierwsze ćwiczenia (bardzo proste) należy wykonywać już w pierwszej dobie po zabiegu, konieczna jest też praca nad blizną;
• unikanie siedzenia – w ramach odpoczynku najlepiej jest się położyć;
• brak forsownego wysiłku fizycznego – nie oznacza to jednak braku ruchu, warto chodzić jak najwięcej, oczywiście w granicach rozsądku;
• prowadzenie samochodu nie wcześniej niż po 8 tygodniach od operacji – nawet wtedy warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub fizjoterapeutą;
• uprawianie sportu można zacząć dopiero po upływie 4 miesięcy – pierwsze treningi nie powinny być intensywne, dobrym wyborem jest jazda na rowerku stacjonarnym lub pływanie na plecach.

Przepuklina kręgosłupa – przyczyny

U większości pacjentów wypadanie dysku to następstwo stopniowego zużycia krążka międzykręgowego. W miarę upływu czasu zawartość wody w krążkach zmniejsza się, przez co tracą one częściowo elastyczność i stają się bardziej podatne na pęknięcia przy nawet niewielkim skręceniu lub obciążeniu. Istotną rolę w rozwoju przepukliny mogą mieć także predyspozycje genetyczne.

Skąd się bierze przepuklina? Dowiesz się tego z filmu:

Ryzyko wystąpienia przepukliny kręgosłupa jest większe u osób, które podnoszą ciężkie przedmioty w nieprawidłowy sposób, a mianowicie używając mięśni pleców, a nie nóg. Stosunkowo rzadko wypadnięcie dysku to wynik uderzenia lub niefortunnego upadku.

Podatność na rozwój przepukliny kręgosłupa wzrasta u osób otyłych, ponieważ nadmierny nacisk na krążki międzykręgowe w dolnej partii pleców towarzyszy im stale, nie tylko podczas podnoszenia ciężarów. Wypadanie dysku jest częstsze również w przypadku osób pracujących fizycznie.

Utrzymywanie prawidłowej masy ciała, niedopuszczanie do przeciążenia kręgosłupa i właściwa pozycja podczas dźwigania to najlepszy sposób na zapobieganie przepuklinie odcinka lędźwiowego.

Bibliografia:

1. Herniated disk, Mayoclinic.org
2. 10 najczęstszych pytań po mikrodiscektomii odcinka lędźwiowego., Fizjologika.pl
3. Surgery Options for a Herniated Disc, John Revord, MD, 2005
4. Aftercare at Iprenburg Spine Clinic, iprenburgspine.com