Obrzęk – dlaczego powstaje? Co oznacza obrzęk ciastowaty i tłuszczowy?

Fot: kamolrat / stock.adobe.com

Obrzęk pojawia się jako skutek zaburzeń procesów związanych z transportem wody w organizmie człowieka. Występuje, kiedy w tkankach zaczyna się gromadzić nadmiar płynów, co jest szczególnie charakterystyczne w przypadku kobiet i aktywności estrogenów, zwłaszcza przy antykoncepcji hormonalnej.

Obrzęk może sygnalizować, że w organizmie zachodzą niepokojące zmiany. W związku z tym nie należy go lekceważyć i zawsze starać się ustalić jego przyczynę. Źródeł tzw. zatrzymywania się wody w organizmie należy też upatrywać w nieodpowiedniej diecie, zwłaszcza w spożywaniu znacznych ilości soli.

Obrzęk – co oznacza dla organizmu?

Przede wszystkim obrzęk negatywnie wpływa na pracę układu krwionośnego – może doprowadzić do stanu zapalnego w żyłach, który zwiększa ryzyko niebezpiecznej dla zdrowia zakrzepicy. Poza działaniem hormonów wpływ na zatrzymywanie wody ma także nadmiar spożywanego alkoholu oraz siedzący tryb życia. Ponadto mało kto zdaje sobie sprawę, że przyczyną takiego stanu są stosowane na co dzień kosmetyki i detergenty. W przypadku braku aktywności fizycznej obrzęk pojawia się już jako skutek zaburzeń krążenia.

Gromadzenie się płynów w różnych częściach ciała jest procesem, który nie powoduje bólu.

Obrzęk twarzy

Obrzęk twarzy może być wynikiem działania hormonów, głównie estrogenu, w związku z przyjmowaną antykoncepcją hormonalną lub zbliżającą się menstruacją. Bardzo często jego przyczyną są urazy np. pobicia, uderzenia czy pogryzienia (przez owada lub większe zwierzę). Może być zarówno wynikiem alergii, jak i problemów stomatologicznych. W takich przypadkach charakterystyczne jest jego ustąpienie po ustaleniu i wyeliminowaniu przyczyny.

Opuchlizna i obrzęk twarzy mogą świadczyć również o rozwijających się chorobach, najczęściej nerek – np. zespołu nerczycowego (następuje wtedy wzmożone wydalanie białek z moczem). Zmiany są szczególnie widoczne w okolicach powiek. Zatrzymanie wody w tkankach występuje również w przypadku niedoczynności tarczycy lub nadczynności nadnerczy.

Czym jest obrzęk lipidowy? Co to za choroba? Sprawdźcie na filmie:

Zobacz film: Obrzęk lipidowy - co to za choroba? Źródło: Dzień Dobry TVN

Obrzęk obwodowy

Gromadzenie się płynów w stopach, kostkach czy nogach nazywane jest obrzękiem obwodowym, który nie powoduje bólu, chyba że dochodzi do niego na skutek urazu. Jest to częsta przypadłość osób starszych. Sprzyja jej nadwaga, unieruchomienie, stanie przez dłuższy czas, a także przyjmowanie niektórych hormonów, antydepresantów, leków na nadciśnienie i sterydów oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych, czyli tzw. NLP.

Zobacz także: Domowe sposoby na zatrzymanie wody w organizmie – czy wystarczy odpowiednie nawadnianie organizmu? 

Obrzęk łydek i nóg jest przypadłością kobiet w ciąży, ale może do niego dochodzić również na skutek niebezpiecznych zmian, jak np. pojawienie się skrzepu w nodze lub przy zakażeniu w obrębie kończyn czy niewydolności żylnej. W niektórych przypadkach opuchlizna świadczy o obrzęku limfatycznym, zapaleniu osierdzia czy marskości wątroby.

W przypadku zmian, które są następstwem prowadzonego trybu życia lub pracy, najlepsze efekty daje zmiana nawyków i wdrożenie aktywności fizycznej do codziennego planu dnia. Jeżeli możliwą przyczyną pojawiających się obrzęków jest choroba, niezbędna jest konsultacja lekarska.

Obrzęk limfatyczny

Na skutek gromadzenia się nadmiaru płynów w tkance i skórze może dojść do tzw. obrzęku limfatycznego. Najczęściej dotyka kończyn i może być zmianą wrodzoną, która wynika z zaburzeń rozwoju układu limfatycznego. Występuje również jako następstwo leczenia nowotworów, np. operacyjnego usunięcia zmiany (zwłaszcza w przypadku mastektomii lub operacji usunięcia organów rodnych u kobiet) bądź występuje jako powikłanie po radioterapii. Powoduje go też sam rozrost guza nowotworowego. Jego przyczyną mogą być również urazy, zabiegi chirurgiczne, infekcje bakteryjne, a także (jak w większości przypadków) brak aktywności ruchowej. Jeżeli ten typ opuchlizny występuje przewlekle, może prowadzić do zmian troficznych skóry, zwłóknień, rozwoju stanów zapalnych, a także słoniowacizny.

Obrzęk tłuszczowy – lipidowy

Obrzęk lipidowy jest przewlekłą chorobą tkanki podskórnej, która dotyka wyłącznie kobiet i nasila się wraz z wiekiem. Często jest określany jako bolesność tłuszczowa i ma charakter dziedziczny. Najczęściej tkanka tłuszczowa odkłada się w okolicach ud i podudzi.

Osoby ze zdiagnozowaną lipidozą nie mogą sobie poradzić z wyszczuplaniem dolnych partii ciała tradycyjnymi metodami odchudzającymi. W wyniku choroby powstaje efekt zaburzający właściwe proporcje ciała, ponieważ przy nawet bardzo szczupłej jego górnej części, dolna połowa wygląda jak „wzięta” od innej osoby.

Obrzęk dłoni, łydek lub kończyn a odwodnienie

Jeżeli organizm wykazuje tendencje do gromadzenia wody, należy pamiętać, że obrzęk dłoni lub kończyn może być następstwem zaburzeń gospodarki elektrolitowej. W takich przypadkach trzeba przede wszystkim dbać o codzienne spożywanie właściwej dla organizmu dawki wody. Dobre efekty daje też dieta bogata w białko i potas, czyli włączenie do posiłków chudego mięsa, twarogu oraz zielonych warzyw. Kluczową rolę odgrywa aktywność fizyczna.

Leczenie obrzęków wspomagają dostępne bez recepty maści i żele do miejscowego stosowania, które uszczelniają naczynia. Podobny efekt dają rajstopy lub pończochy przeciwuciskowe.

Zobacz film: Ćwiczenia, które poprawiają krążenie w nogach. Źródło: Dzień Dobry TVN

Data aktualizacji: 08.08.2018,
Opublikowano: 28.10.2017 r.

Komentarze (1)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany

Violanna 06.01.2021r.

Pończochy są UCISKOWE; lekarz powinien to wiedzieć

Zobacz wszystkie 1 komentarzy
Udar mózgu - jak wygląda rehabilitacja po chorobie?

Rehabilitacja po udarze to długotrwały proces, który nie zawsze gwarantuje pełne przywrócenie utraconych funkcji. Zajmuje się nią interdyscyplinarny zespół specjalistów, m.in. neuropsycholog, fizjoterapeuta i logopeda.

Czytaj więcej
Uczucie ciężkości w klatce piersiowej – przyczyny

Ból, ciężkość w klatce piersiowej, problem z oddechem to dolegliwości, które wywołują lęk i wymagają znalezienia przyczyny. Ich powodem może być poważny problem zdrowotny, a także zaburzenia lękowe, stres, a nawet zbyt obfity posiłek. Uczucia ciężkości w klatce piersiowej nie należy bagatelizować.

Czytaj więcej
Jakie są objawy stanu przedzawałowego? Co robić, gdy wystąpią?

Zawał serca może dawać charakterystyczne objawy, choć nie zawsze. Stan przedzawałowy poprzedza bezpośrednio nieodwracalne obumieranie i martwicę komórek mięśnia sercowego, dlatego odpowiednia diagnostyka może zapobiec jego konsekwencjom jakim jest zawał serca. 

Czytaj więcej
Objawy zawału serca u kobiet – czy różnią się od tych u mężczyzn?

Objawy zawału serca u kobiet mogą różnić się od ogólnie uznawanych, typowych symptomów zawału mięśnia sercowego. Częściej pojawiają się objawy nieswoiste zawału serca w postaci duszności, uczucia pieczenia w klatce piersiowej, bólu ramion czy po prostu osłabienia.

Czytaj więcej
Cichy zawał serca – czy można przejść zawał i o tym nie wiedzieć?

Zawał serca nie zawsze daje książkowe objawy. Cichy zawał dotyczy przede wszystkim chorych na cukrzycę oraz kobiet. Trudno go rozpoznać, co powoduje, że gorsze jest rokowanie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.

Czytaj więcej
Anemia sierpowata (niedokrwistość sierpowatokrwinkowa): przyczyny, objawy i leczenie

Anemia sierpowata jest chorobą wynikającą z mutacji punktowej w genie kodującym łańcuch hemoglobiny krwinek czerwonych. Wśród objawów występują: bladość skóry, bóle brzucha, opuchlizna stóp i dłoni, a także uszkodzenia serca i płuc! Anemia sierpowata jest chorobą dziedziczną, na którą cierpią nawet noworodki!

Czytaj więcej
Grillowane mięso może szkodzić sercu

Polacy kochają grillowane i smażone jedzenie. Niestety kolejne badania pokazują, że taka obróbka - zwłaszcza mięsa - może być niebezpieczna dla serca i całego układu krążenia.

Czytaj więcej
5 sygnałów, że siedzący tryb życia zaczyna ci szkodzić i potrzebujesz więcej ruchu

Ciało człowieka nie jest przystosowane do przebywania w pozycji siedzącej, tymczasem większość z nas spędza tak  8-10 godzin dziennie. To odbija się na naszym zdrowiu bardziej, niż się spodziewamy. Siedzący tryb życia przyczynia się zarówno do groźnych chorób cywilizacyjnych, jak i codziennych dolegliwości, takich jak ból głowy czy zaparcia.

Czytaj więcej
Czym jest kardiowerter-defibrylator serca? Wskazania do wszczepienia

Kardiowerter-defibrylator jest urządzeniem, które wszczepia się pacjentom w celu przywrócenia rytmu zatokowego w momencie wystąpienia arytmii zagrażającej życiu. Wskazaniem do zastosowania tego rodzaju leczenia jest ryzyko wystąpienia tzw. nagłej śmierci sercowej. Kardiowerter-defibrylator składa się z baterii i elektrody.

Czytaj więcej
Kawa nie tylko pobudza, ale także poprawia zdrowie. Poznaj 9 powodów, dla których warto ją pić 

Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów. Doskonale smakuje, pobudza, dodaje energii, a także poprawia działanie całego organizmu. Z okazji Międzynarodowego Dnia Kawy przypominamy dlaczego warto pić kawę. 

Czytaj więcej