„Nerwica przełyku” jest terminem, który nie funkcjonuje w medycynie. Pojawia się jako jeden z objawów zaburzeń lękowych. Potocznie zwana „nerwica”, a raczej zaburzenie nerwicowe, kojarzy się raczej z bezsennymi nocami, przyspieszonym biciem serca, wysokim ciśnieniem tętniczym krwi czy brakiem panowania nad emocjami. Zaburzenia lękowe skutkują wieloma zaburzeniami na tle psychofizycznym.
„Nerwica” a przełyk – jaka jest zależność?
Zaburzenia lękowe to niezwykle szerokie spektrum objawów zarówno ze strony ciała, jak i duszy. Symptomy zaburzeń nerwicowych nie są jednoznaczne. Bardzo często jest tak, że pacjent w swoich problemach zdrowotnych nie doszukuje się upośledzenia psychicznego. Tymczasem przewlekły stres zaburza wiele naturalnych, biologicznych i fizjologicznych procesów zachodzących w ciele. Zaburzenie nerwicowe w dużej mierze dotyka układu pokarmowego, w tym żołądka. Objawy zaburzeń nerwicowych przełyku powstają bardzo często na tle stresu związanego z jedzeniem czy chociażby silnego stresu przed publicznym przemawianiem. Chory doświadcza bólu i uporczywych skurczów przełyku, ma problemy z przełykaniem śliny.
Trudności w przełykaniu często powodują, że osoba nie jest w stanie zjeść konkretnego rodzaju potraw: zbyt grubo pokrojonych lub zbyt malutkich, czy np. spaghetti z sosem w obawie przed tym, że się udusi. Nierzadko musi mieć przed sobą dużą szklankę z wodą, co ma jej zapewnić pomoc w przypadku utknięcia cząstki pokarmowej w jedzeniu. Z racji symptomów każda wizyta w restauracji lub jedzenie poza domem staje się dla chorego dużym problemem i przysparza mu lęków. Pieczenie w przełyku to kolejny objaw nerwicy tej części dróg pokarmowych. Osoba albo całkowicie odmawia posiłków, albo spożywa je bardzo długo. Wymaga to od niej ogromnego skupienia. Konsekwencjami głodzenia się lub jedzenia wybiórczych składników odżywczych są niedożywienie, anoreksja lub chroniczne zmęczenie. Pociąga to za sobą kolejne następstwa i powstaje błędne koło. Zdarza się także, że ucisk w gardle związany z zaburzeniem nerwicowym prowadzi do duszności.
Zobacz film i dowiedz się jak zbudowany jest układ pokarmowy:
Diagnoza i leczenie zaburzeń nerwicowych przełyku
Po pojawieniu się pierwszych niepokojących objawów chory zazwyczaj kieruje się do lekarza laryngologa. Niestety, ustalenie dokładnej przyczyny skurczów i pieczenia przełyku bywa długotrwałe. Lekarz najczęściej stawia na chorobę refluksową. Poza wywiadem podmiotowym może on zlecić dodatkowe badania, w tym wykonanie zdjęcia rentgenowskiego (RTG) przełyku z kontrastem.
Leczenie zaburzeń nerwicowych przełyku, tak samo zresztą jak innego rodzaju zaburzeń nerwicowych, wymaga podjęcia psychoterapii. Terapeuta w pierwszej kolejności musi dojść do źródła problemu. Czas leczenia oraz rokowanie uzależnione są od pacjenta. Wszystko bowiem zależy od kilku czynników. Pierwszym z nich jest to, czy zaburzenie nerwicowe przełyku jest jednym schorzeniem, którym dotknięty jest chory. Jeśli towarzyszą mu dodatkowo bezsenność, ataki paniki, depresja czy myśli samobójcze, czas leczenia ulega wydłużeniu. Psychoterapeuci uważają, że kwestia pokonania objawów somatycznych w zaburzeniach nerwicowych uzależniona jest od „poukładania sobie” problemów w głowie. I nad tym pracuje się z pacjentami w poradniach psychiatrycznych. To, co uważane jest za kluczowe, to zrozumienie własnego problemu, zauważenie, w jakich sytuacjach dochodzi do nasilenia się objawów, a kiedy są one mniej dotkliwe. Terapia musi być dopasowana do pacjenta. W zależności od jego potrzeb może być indywidualna lub grupowa. Chory musi wyrazić dobrowolną zgodę na leczenie i utrzymywać wysoką motywację. Zaleca się, aby w terapii brali udział również najbliżsi. Osoba leczona czuje wówczas, że nie jest sama w tym trudnym dla niej okresie.
Należy jednak podkreślić, że leczenie każdego rodzaju nerwic nie jest procesem łatwym, a z pewnością nie krótkim. Może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Dlaczego? Okazuje się, że pierwsze miesiące leczenia przeznaczone są na budowanie zaufania pomiędzy pacjentem a terapeutą. Jest to warunek konieczny w procesie psychoterapii. Jeśli chory nie czuje się bezpiecznie i wątpi w metody, jakimi posługuje się specjalista, konieczna jest jego zmiana. Jeśli motywacja utrzymywana jest na wysokim poziomie, istnieje duża szansa na szybkie wyleczenie.
Wspomagająco przy leczeniu zaburzeń nerwicowych przełyku można stosować farmakologię, jednak maskuje ona prawdziwy problem. Łagodzi jedynie objawy, a nie usuwa przyczyn.
Bibliografia:
- Adam Bilikiewicz, Stanisław Pużyński, Jacek Wciórka, Janusz Rybakowski: Psychiatria. T. 3. Wrocław: Urban & Parner, 2003.