Naczyniak kręgosłupa jest diagnozą, która w pierwszej chwili może przerazić. Jest to jednak niezłośliwy nowotwór, którego najczęściej się nie leczy i który wystarczy tylko obserwować. Choć występuje on u 1/10 osób, tylko w przypadku 1% naczyniaków pojawiają się objawy, które zmuszają do podjęcia leczenia.

Co to jest naczyniak kręgosłupa?

Naczyniaki to łagodne nowotwory tworzące się na podstawie naczyń krwionośnych. Większość z nich występuje w obrębie głowy i skóry i tam dość szybko samoistnie zanika. Najczęściej mają charakter niezłośliwy i tak też jest w przypadku naczyniaka kręgosłupa. Trudno go zauważyć, dlatego sposób przebiegu tej choroby nie został jeszcze jednoznacznie określony. Ponieważ nie daje on najczęściej żadnych objawów, to przeważnie jest wykrywany przypadkowo, podczas robienia badań – prześwietleń kręgosłupa czy klatki piersiowej.

Naczyniak kręgosłupa jest dolegliwością, z którą większość ludzi żyje do końca życia bez odczuwania żadnych objawów i podejmowania leczenia. Jest to jeden z najczęściej występujących nowotworów kości. Cierpi na niego około 10% społeczeństwa, w tym dwa razy częściej kobiety. Najczęściej diagnozowany jest u osób między 40 a 50 rokiem życia.

Naczyniak kręgosłupa – rodzaje

Naczyniaki kręgosłupa dzieli się ze względu na miejsce występowania:

• naczyniak kręgosłupa szyjnego,
  
• naczyniak kręgosłupa piersiowego,
  
• naczyniak kręgosłupa lędźwiowego.

Naczyniaki pojawiają się najczęściej w kręgosłupie piersiowym (60%) lub lędźwiowym (30%), rzadziej w jego innych odcinkach.

Ze względu na przebieg choroby wyróżnia się naczyniaki nieagresywne i agresywne. Te drugie szybko się rozwijają, wywołują nieprzyjemne objawy i wymagają interwencji lekarskiej.

Jakie objawy daje naczyniak kręgosłupa?

Naczyniak kręgosłupa na ogół nie daje żadnych objawów, a jeżeli się pojawią, są to najczęściej niewielkie bóle w miejscu, gdzie się wytworzył. W bardzo rzadkich przypadkach (0,9–1,2%) na skutek naczyniaka może dojść do zmian w kręgosłupie i ucisku na rdzeń kręgowy, co wywołuje objawy neurologiczne – na przykład drętwienia lub niedowłady kończyn.

Naczyniak kręgosłupa – przyczyny powstawania

Do powstania naczyniaka dochodzi w wyniku przerostu drobnych naczyń krwionośnych w trzonie kręgu kręgosłupa. W wyniku tego dochodzi do zaniku struktury kostnej na rzecz połączenia naczyniowego.

Bezpośrednie przyczyny, w wyniku których powstaje naczyniak kręgosłupa, nie są znane. Przypuszcza się, że ich etiologia może być różnoraka i bierze się pod uwagę czynniki genetyczne oraz wpływ urazów i przeciążeń kręgosłupa.

Jak leczyć naczyniaka kręgosłupa?

Jeżeli naczyniak kręgosłupa nie daje żadnych objawów, to najczęściej się go nie leczy. Terapię należy rozpocząć w przypadku, gdy objawy stają się kłopotliwe – pojawiają się zaburzenia neurologiczne lub silny ból, gdy naczyniak zaczyna szybko i niekontrolowanie rosnąć lub gdy prowadzi do zaburzeń stabilności w kręgosłupie.

Mniejsze naczyniaki można leczyć za pomocą radioterapii, natomiast większe usuwa się podczas zabiegu chirurgicznego. Ponieważ rozwijający się nowotwór niszczy tkankę kostną, należy ją uzupełnić poprzez wszczepienie metalowej płytki lub przeszczep kostny (najczęściej z kości pobranej od operowanej osoby).

Nową, skuteczną i wiążącą się z małą ilością powikłań metodą leczenia jest wertebroplastyka. Polega ona na wstrzyknięciu specjalnego cementu w miejsce, gdzie znajduje się naczyniak. Technika ta wykorzystuje fakt, że używany wypełniacz w trakcie zastygania wydziela ciepło, które niszczy nowotwór, koagulując go. Nieprawidłowa tkanka znika, a sztuczna substancja uzupełnia wolną przestrzeń, podtrzymując kręgosłup w naruszonym miejscu. Wertebroplastyka umożliwia nieoperacyjne leczenie, jednak nie zawsze jest możliwa – zależy to od miejsca, w którym wyrósł nowotwór.

Zobacz też: Nowotwór kości - objawy, występowanie, leczenie i rokowania

Czy naczyniak kręgosłupa jest groźny?

Większość naczyniaków kręgosłupa nie jest groźnych i przebiega bezobjawowo. Powinno się jednak obserwować nowotwór, szczególnie jeżeli wywołuje jakiekolwiek dolegliwości. Zalecane jest coroczne wykonywanie prześwietleń kręgosłupa, które pozwolą określić, czy zmiana się nie rozprzestrzenia. Nawet jeśli naczyniaki są agresywne, nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla życia. Wykonanie operacji lub zabiegu cementowania szybko przywraca choremu pełną sprawność i dawną jakość życia.

Naczyniak kręgosłupa – diagnostyka

Naczyniak kręgosłupa może zostać zdiagnozowany podczas badania RTG kręgosłupa, badania rezonansem magnetycznym lub tomografem komputerowym.

Bibliografia:

1. Jankowski R., Nowak S., Żukiel R. i im., Surgical treatment of symptomatic vertebral haemangiomas, „Neurologia i Neurochirurgia Polska” 45 (6), 2011, s. 577–582.
   
2. http://columbiaspine.org/condition/hemangioma/