Angina jest chorobą zakaźną, przenoszoną drogą kropelkową, która rozwija się stosunkowo szybko i gwałtownie. Towarzyszy jej silny ból gardła, wysoka gorączka i ogólne osłabienie. Szczyt zachorowań przypada na okres jesienno-zimowy, kiedy układ odpornościowy jest bardziej podatny na infekcje. Angina w ciąży jest dużym problem z racji zalecanej w leczeniu choroby antybiotykoterapii.

Angina w ciąży

Angina to ogólnoustrojowa choroba zakaźna z ostrym odczynem zapalnym migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła. Lokalizuje się zwłaszcza w miąższu migdałków. Objawy anginy nie ograniczają się do lokalnych zmian na migdałkach. Typowy dla choroby jest:

• silny ból gardła, dotkliwy zwłaszcza przy przełykaniu, który promieniuje do uszu;
  
• wysoka gorączka, dreszcze;
  
• ból głowy, brzucha oraz bóle kostno-stawowe;
  
• ogólne poczucie rozbicia, utrata apetytu, trudności z oddychaniem;
  
• powiększenie węzłów chłonnych w okolicy kąta żuchwy.
  

Choroba ma przeważnie etiologię bakteryjną. Wywołują ją najczęściej bakterie paciorkowca z grupy A. Angina w ciąży jest dużym problemem z racji ograniczeń w leczeniu, podyktowanych stanem, w jakim znajduje się kobieta. Najbardziej niebezpieczna jest angina na początku ciąży.

Angina w ciąży – powikłania

Najwięcej niebezpieczeństw wynika z anginy w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy ma miejsce proces organogenezy, czyli tworzenia organów u płodu. Wśród możliwych konsekwencji anginy wymienia się nawet poronienie. Choroba może spowodować wady rozwojowe u płodu lub niedotlenienie, które stanowi podstawę dla zaburzeń OUN.

Wśród konsekwencji anginy w ciąży wymienia się: ropnia okołomigdałkowego, ropne zapalenie wyrostka sutkowatego, zapalenie tkanek okołomigdałkowych, węzłów chłonnych, zatok, płuc, ucha środkowego, opon mózgowo-rdzeniowych i ropnie mózgu. Może dojść do martwiczego zapalenia powięzi. Rozwinąć się może gorączka reumatyczna, charakteryzująca się wielonarządowym procesem zapalnym o podłożu autoimmunologicznym. Ujawnia się jako zapalenie mięśnia sercowego i stawów, pląsawica, rumień brzeżny. Ciężkim powikłaniem jest zapalenie kłębuszków nerkowych (w ciągu 2–3 tygodni po przebytej anginie). Jego następstwem może być upośledzenie funkcji nerek.

Co pomoże na anginę w ciąży?

Leczenie anginy w ciąży jest problematyczne, gdyż u podłoża choroby znajduje się przeważnie infekcja bakteryjna, leczona w głównej mierze antybiotykami. Należy pamiętać, że niektóre leki mogą przenikać przez łożysko do płodu. Dzięki rozwojowi nauk medycznych możliwe stało się stosowanie przez ciężarne części antybiotyków, takich jak niektóre penicyliny zażywane właśnie podczas anginy. Lekiem z wyboru na paciorkowcowe zapalenie gardła jest fenoksymetylopenicylina, której nadano kategorię bezpieczeństwa B w ciąży, czyli jest stosunkowo niegroźna. Dodatkowo przy gorączce należy włączyć paracetamol 4 razy dziennie, ponieważ wysoka gorączka jest bardziej niebezpieczna dla matki i płodu niż paracetamol, który również należy do kategorii B.

Rolę wspomagającą do leczenia specjalistycznego anginy w ciąży stanowią domowe sposoby. Odporność organizmu podnoszą preparaty z witaminą C, które pomagają w walce z infekcją. Wśród naturalnych rozwiązań doskonale sprawdzają się zwłaszcza ziołowe płukanki.

Łagodząco na stan zapalny gardła działa płukanka z maliny, szałwii i rumianku. Do jej przygotowania należy zmieszać po 20 g liści maliny i szałwii i 20 g kwiatów rumianku. Łyżkę ziołowej mieszanki zalewa się szklanką wrzącej wody i zaparza pod przykryciem przez 15 minut. Po przecedzeniu płukanka jest gotowa do stosowania.

Kolejną zalecaną przy anginie jest płukanka z szałwii, rumianku i tymianku. Do jej przyrządzenia trzeba zmieszać po 100 g liści szałwii i kwiatów rumianku oraz 50 g ziela tymianku. Łyżkę mieszanki zalewa się szklanką wrzącej wody i zaparza pod przykryciem przez 20 minut. Po przecedzeniu jest gotowa do użycia.

Inne sposoby na anginę w ciąży

Wskazane jest leżenie w łóżku i odpoczynek, zwłaszcza gdy nagłemu początkowi choroby towarzyszy wysoka temperatura (sięgająca nawet 40°C). Niezbędne jest zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Należy dbać o nawodnienie organizmu, gdyż towarzyszące anginie objawy, takie jak wymioty, biegunka, gorączka i wzmożona potliwość, mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu, a w konsekwencji do zaburzeń gospodarki elektrolitowej i niedoborów pokarmowych. Dzienne spożycie płynów powinno wynosić około 2 l. Zaleca się zwłaszcza picie mineralnej niegazowanej wody.

Silny ból gardła podczas anginy znacznie utrudnia przełykanie, dlatego należy unikać pikantnych i gorących potraw. Nie powinno się spożywać zimnych napojów i lodów. Zaleca się wprowadzenie na czas choroby diety półpłynnej i rozdrobnionej. Korzystne działanie na bolące gardło mają ciepłe, suche okłady. Doskonale sprawdza się picie syropu z cebuli oraz mleka z dodatkiem miodu i masła. Warto płukać gardło roztworem z soli – szklankę wody (o temperaturze 37°C) miesza się z łyżeczką soli.

Bibliografia:

1. Sieroszewski P., Bober Ł., Kłosiński W., Zakażenia podczas ciąży, „Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia”, 2012, 5(2), s. 65-84.

2. Gowin E., Horst-Sikorska W., Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna”, 2012, 5, s. 83-89.

3. Kalicki B., Milart J., Wachnicka‑Bąk A., Placzyńska M., Jung A., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(2), s. 107-110.

4. Martin J.M., Green M., Group A streptococcus, “Seminars in Pediatric Infectious Diseases”, 2006, 17(3), s. 140–148.

5. Szczypa K., Wilemska J., Hryniewicz W., Sitkiewicz I., Epidemiologia zakażeń Streptococcus Pyogenes, struktura klonalna populacji i antybiotykooporność, „Postępy Mikrobiologii”, 2013, 52(3), s. 223–232.