Mięsień zębaty przedni pomaga stabilizować łopatki, ponadto bierze udział w odwodzeniu i obracaniu kończyny górnej. Gdy łopatka znajduje się w jednej pozycji, na przykład po szybkim biegu, mięsień zębaty przedni podnosi klatkę piersiową i tym samym wspomaga proces oddychania.

Mięsień zębaty przedni – ćwiczenia

Mięsień zębaty przedni można wzmocnić z pomocą prostych ćwiczeń. Najbardziej popularne polegają na:

• oparciu się o ścianę i uciskaniu jej wewnętrzną stroną dłoni oraz rękami aż do łokci; następnie należy przesunąć łopatki do przodu i utrzymać je w takiej pozycji;
• przyjęciu pozycji do pompek, wyprostowaniu rąk i ostrożnym przesuwaniu łopatek do środka, tak aby były bliżej siebie; następnie łopatki należy przesunąć do zewnątrz i powtórzyć ćwiczenie co najmniej 10 razy; ogromnie ważne jest, aby w trakcie ruchu łopatek nie unosić ich;
• oparciu się plecami o ścianę z uniesionymi rękami, zgiętymi w łokciach (ramiona muszą być opuszczone) – do ściany ma przylegać tylko kciuk; ręce należy stopniowo przesuwać w górę w taki sposób, aby coraz większa powierzchnia rąk była przyciśnięta do ściany.

Mięsień zębaty przedni – przyczepy

Mięsień zębaty przedni wziął nazwę od charakterystycznego kształtu swojego przyczepu, który wyglądem przypomina szerokie zęby piły. Przyczep mięśnia zaczyna się na zewnętrznej powierzchni górnych żeber – „zębów piły” jest 10 i układają się one ku tyłowi. Drugi koniec mięśnia przyczepia się na łopatce, a dokładnie mówiąc, na jej przyśrodkowym brzegu.

Jak działa układ mięśniowy dowiesz się tego z filmu:

Mięsień zębaty przedni można podzielić na 3 części:

• górna część jest rozpostarta między pierwszym i drugim żebrem a żebrową stroną górnego kąta łopatki – jest to najkrótsza i zarazem najgrubsza część tego mięśnia; górna część mięśnia zębatego przedniego pociąga do przodu staw ramienny i tym samym jest tak zwanym antagonistą części środkowej mięśnia czworobocznego;
• część środkowa jest rozpięta między drugim i trzecim żebrem a przyśrodkowym brzegiem łopatki; jest to najcieńsza z części tego mięśnia;
• dolna część mięśnia zębatego przedniego jest położona między czwartym i dziewiątym żebrem a żebrową stroną dolnego kąta łopatki; ta część mięśnia spełnia wiele funkcji: pociąga dolny kąt łopatki do przodu oraz bocznie, kierując ją ku dołowi pachowemu, ponadto pociąga bark w dół, ustawia panewkę stawową łopatki w taki sposób, że człowiek może podnieść kończynę górną.

Dodatkowe funkcje mięśnia zębatego przedniego to wspomaganie przy nabieraniu powietrza w płucach oraz dociskanie łopatki do ścian klatki piersiowej.

Do zaburzenia pracy mięśnia zębatego przedniego może dojść w związku z uszkodzeniem nerwu piersiowego długiego, na przykład po urazie, ucisku (częstą jego przyczyną jest noszenie bardzo ciężkiego plecaka) lub zabiegu operacyjnym w obrębie pachy, takim jak usunięcie węzłów chłonnych. Klasyczne objawy takiego stanu to trudności z podniesieniem ręki, brak stabilności ramienia oraz tak zwana łopatka skrzydlata, czyli ustawienie łopatki w sposób przypominający ptasie skrzydła (jest to efekt porażenia mięśnia zębatego przedniego).

Mięsień zębaty przedni – ból

Długotrwałe przeciążenie mięśnia może doprowadzić do powstania punktów spustowych – niewielkich obszarów w obrębie powięzi mięśnia lub brzuśca mięśniowego, które charakteryzują się nadwrażliwością na bodźce. Nacisk na punkty spustowe skutkuje ich tkliwością, ponadto wywołuje dolegliwości bólowe. Jeśli zmiany tego typu pojawiły się w mięśniu zębatym przednim, ból jest odczuwany głównie na bocznej stronie klatki piersiowej oraz nisko, po wewnętrznej stronie łopatki. Czasem ból promieniuje w kierunku wewnętrznej części przedramienia i pojawia się w zgięciu dłoni oraz w czwartym i piątym palcu. Zdarza się, że dolegliwości bólowe dotykają okolic żeber, pleców pomiędzy łopatkami oraz łokcia (tzw. łokieć golfisty).

W trakcie oddychania klatka piersiowa porusza się i rozszerza, co powoduje wydłużenie mięśnia zębatego przedniego. Jeśli obecne są w nim u, nabieranie powietrza może powodować ból, a nawet zadyszkę.

Przeciążenie mięśnia zębatego przedniego może być wynikiem:

• biegowego treningu interwałowego – jeśli jest bardzo intensywny, może sforsować mięsień i doprowadzić do powstania punktów spustowych; przyczyna takiego stanu jest prozaiczna – podczas biegania człowiek macha dość intensywnie rękami, a gdy wykonuje ruch przedramion w przód, mięsień zębaty przedni jest bardzo aktywny (niestety dość szybko męczy się, gdy nie ma możliwości odpoczęcia);
• długotrwałego i silnego kaszlu – dolegliwość ta powoduje bardzo silne ruchy mięśni biorących udział w procesie oddychania, w tym mięśnia zębatego przedniego.

Jeśli istnieje podejrzenie, że w mięśniu doszło do powstania punktów spustowych, warto wykonać masaż dłonią lub specjalną piłką masującą. Po wyszukaniu tkliwego lub bolesnego miejsca należy masować skórę w jego pobliżu, wykonując powolne i dokładne ruchy (głaskanie dłonią lub spokojne rolowanie piłką).

Bibliografia:

1. https://barmethod.com/the-most-neglected-muscle-during-exercise-the-serratus-anterior/
2. https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/serratus-anterior-muscle
3. https://www.muscle-joint-pain.com/trigger-points/trigger-point-self-treatment/serratus-anterior/