Rany zazwyczaj są skutkiem urazu. Należą do nich otarcia, zadrapania, rany cięte, szarpane i kłute. Wyróżnia się także oparzenia, odleżyny i owrzodzenia. Aby przyspieszyć gojenie się ran, stosuje się różnego rodzaju maści.

W jaki sposób goją się rany?

W gojeniu się ran biorą udział krew, komórki skóry, układ odpornościowy, a także inne substancje znajdujące się w organizmie. W miejscu, które zostało narażone na uszkodzenie powstaje skrzep. Jego zadaniem jest sklejenie brzegów rany, co zmniejsza krwawienie. Kolejny krok to oczyszczenie rany z uszkodzonych tkanek i bakterii. Organizm zapobiega w ten sposób infekcji. Może wtedy dojść do syntezy kolagenu, który odbudowuje zranione miejsce. Następnie zaczyna się proces tworzenia blizny. Czynniki, które utrudniają gojenie się ran to m.in. zanieczyszczenie rany, infekcja, a także rozległy obszar, który obejmuje uraz. Stres, słabsza odporność oraz niedożywienie i zbyt mała ilość witamin to kolejne powody wpływające na przedłużone gojenia. W ten sposób działają też choroby takie jak cukrzyca i przyjmowane leki: sterydy, chemioterapia, a także leki zmniejszające krzepliwość krwi. Do tej ostatniej grupy należy głównie aspiryna.

Maść na rany – składniki

Maść na rany może zawierać m.in. hialuronian cynku, który wspomaga nawilżenie naskórka i zmniejsza stan zapalny. Z kolei dializat z krwi cieląt może być nakładany na rany suche. Ułatwia on dostęp substancji odżywczych i tlenu do rany.

Maść na rany z antybiotykiem

Na rany głębokie, a także rany z dużym ryzykiem zakażenia, najlepiej użyć maści z antybiotykiem. To środek pomocny także przy oparzeniach, otarciach oraz owrzodzeniach. Doskonale zwalcza zapalenie i zmniejsza ryzyko nadkażenia bakteryjnego. Do antybiotyków, które są używane w maściach na tego typu rany należą polimyksyna B, neomycyna oraz bacytracyna. Polimyksyna, a dokładniej siarczan polimyksyny B, niszczy bakterie Gram-ujemne. Neomycyna także usuwa bakterie Gram-ujemne, a poza tym – gronkowce. Z tego względu może być stosowana na ropiejące rany. Natomiast bacytracyna cynkowa niszczy bakterie Gram-dodatnie.

Te trzy antybiotyki niekiedy znajdują się w jednym środku. Dzięki temu jego działanie jest bardziej kompleksowe. Powoduje to także mniejsze ryzyko pojawiania się szczepów antybiotykoopornych. Preparaty zawierające neomycynę, polimykynę B oraz bacytracynę mają szerokie spektrum działania, neutralizując wpływ wielu bakterii powodujących zakażenia. Maść z antybiotykiem nakłada się na oczyszczoną skórę. Następnie dobrze jest przykryć ranę opatrunkiem z gazy. Preparat można stosować od 2 nawet do 5 razy na dobę. Nie wolno jednak używać go przez długi czas, gdyż może to prowadzić do nadkażenia drożdżakami. Inną konsekwencją długotrwałego stosowania maści z antybiotykiem jest możliwość przeniknięcia substancji czynnych do krwi. Należy pamiętać, że tego typu środków nie wolno nakładać na błony śluzowe. Nie mogą dostać się do oczu. Są przeznaczone dla osób powyżej 12. roku życia.

Maść na rany ropne

Na rany ropne, trudno gojące się, poza maścią z antybiotykiem, należy nakładać środki, które przyspieszają proces ich oczyszczania. W ten sposób działa wyciąg z kłącza pięciornika, a także maść ichtiolowa, która dodatkowo lekko ściąga skórę. Ułatwia to odciąganie ropy. Preparat ma działanie przeciwzapalne. Tego typu środki stosuje się także na owrzodzenia i czyraki. Maść można nakładać 2-3 razy dziennie. Warto wiedzieć, że może ona wywołać podrażnienie skóry, które samoistnie zniknie po pewnym czasie. Na rany ropne skuteczne są też preparaty zawierające takie substancje, jak tlenek cynku, tetraboran sodu oraz sulfobituminian amonu.

Maść na gojenie ran bez recepty

Maść na gojenie ran bez recepty powinna zawierać składniki odżywiające naskórek od zewnątrz i nawilżające go. Są to bezpieczne środki przeznaczone do stosowania także u dzieci. Mają w swoim składzie witaminy (najczęściej grupy A lub E), dekspantenol oraz alantoinę.

Maść na trudno gojące się rany otwarte

Z kolei maść na trudno gojące się rany otwarte powinna zawierać karnozynę i koloidalny karbomer. Przed nałożeniem preparatu miejsce uszkodzenia należy dokładnie oczyścić, a następnie zdezynfekować. Po posmarowaniu rany grubą warstwą maści trzeba na nią położyć plaster lub bandaż. Opatrunek można zostawić na 1-3 dni, a kiedy pojawi się strup, trzeba zmniejszyć ilość stosowanego preparatu.

Maść na rany w nosie

Na rany w nosie, a także nieduże uszkodzenia takie jak otarcia, pęknięcia, oparzenia bądź skaleczenia można stosować środku z prowitaminą B5, zwaną dekspantenolem (inaczej D-pantenol). Znajduje się ona w składzie koenzymu A niezbędnego do prawidłowej czynności skóry i nabłonka, a także wzrostu paznokci i włosów. Dobrze działa też palmitynian witaminy A oraz hialuronian sodu czy hydrolizat proteinowy owsa zwyczajnego. Przy skaleczeniach w obrębie błony śluzowej nosa niezbędne jest jej nawilżenie oraz utrzymanie wilgotności. Przykładowo, maść z prowitaminą B5 przyspiesza gojenie się ran i jednocześnie łagodzi dolegliwości w ich obrębie.

Maść na rany i blizny

Maść na rany i blizny mogą zawierać elektrolity oraz pierwiastki śladowe, takie jak cynk, żelazo, sód, mangan i magnez. Skuteczne są też preparaty z wyciągiem z cebuli, alantoiną oraz heparyną.