Komar tygrysi (z łac. Aedes albopictus) ze względu na pochodzenie nazywany jest także komarem azjatyckim. Jest to bardzo szybko rozprzestrzeniający się gatunek o dużym stopniu inwazyjności. Przenosi ponad 20 wirusów groźnych dla życia i zdrowia ludzi.

Komar tygrysi – charakterystyka owada

Komar tygrysi uznawany jest za wyjątkowo agresywny i niebezpieczny dla ludzi gatunek komara. W naturalnych warunkach występował na terenie krajów południowej oraz wschodniej Azji, a także na wyspach Oceanu Indyjskiego i Spokojnego, w tym także w Japonii oraz na Madagaskarze. W latach 70. XX w. trafił na południe Europy, skąd bardzo szybko rozprzestrzenił się po pozostałych krajach Starego Kontynentu. Teoria głosi, że odpowiedzialne za sprowadzenie komarów tygrysich do Europy były olbrzymie kontenerowce, którymi transportowano z azjatyckich krajów używane opony oraz rośliny, w których zmagazynowała się woda. Takie warunki sprzyjały koloniom komarów, ponieważ owady te składają jaja na powierzchni wody, a larwy dojrzewają w środowisku wodnym. Pierwsze populacje komara tygrysiego stwierdzono w Albanii (1975), Włoszech (1990), Francji (1998). W podobny sposób komar trafił także do Afryki, Australii, a także do Ameryki Północnej i Południowej.

Komar tygrysi w zależności od środowiska, w którym żyje, osiąga od 2 do 10 mm długości. Na czarnym ciele ma charakterystyczne, srebrnobiałe paski. Samice zazwyczaj są większe od samców o ok. 20%. Jest aktywny w ciągu dnia, choć największa aktywność tego owada przypada na wczesny poranek oraz późne popołudnie. Aparaty gębowe samców są przystosowane do pobierania pokarmu roślinnego, natomiast samice przekłuwają skórę ofiar za pomocą długiej trąbki ssącej. Komar tygrysi atakuje ludzi, a także zwierzęta hodowlane, zwierzęta dzikie oraz pozostałe ssaki, płazy, a nawet ptaki.

Choroby przenoszone przez komara tygrysiego

Komar tygrysi jest wektorem, czyli organizmem roznoszącym zakaźne drobnoustroje i pasożyty. Zdaniem lekarzy i naukowców komar tygrysi jest odpowiedzialny za roznoszenie co najmniej 20 wirusów, które wywołują bardzo groźne dla życia i zdrowia ludzkiego choroby. Komary tygrysie mogą przenosić w krajach europejskich także typowe dla państw azjatyckich choroby tropikalne.

Komar tygrysi roznosi po krajach europejskich chorobę tropikalną, jaką jest wirus denga. Przyjmuje on najczęściej różne postaci i daje wiele objawów. Najczęściej ugryzienie komara tygrysiego, będącego wektorem dengi, powoduje powstanie plamisto-grudkowej wysypki, problemy z oddychaniem, a także gorączkę. Nierzadko dochodzi do silnych bólów głowy, mięśniowych, stawowych, a nawet powiększenia wątroby i objawów skazy krwotocznej. Wirus denga, wywołujący gorączkę o tej samej nazwie, może doprowadzić do śpiączki. Skaza krwotoczna objawia się wewnętrznym krwawieniem i pojawia się po upływie ok. 4 dni od ukąszenia. Krwawienie może w nielicznych przypadkach doprowadzić do rozwoju wstrząsu. W przypadku wystąpienia wymienionych objawów konieczna jest bardzo szybka pomoc, ponieważ istnieje duże ryzyko śmierci.

Komar tygrysi roznosi także wiele innych i niebezpiecznych chorób. Wśród nich można wyróżnić: japońskie zapalenie mózgu, żółtą febrę, filariozę, gorączkę Zachodniego Nilu, chikungunyę (CHIK), końskie zapalenie mózgu (wschodnie, zachodnie oraz wenezuelskie). Ze względu na łatwość aklimatyzacji komara tygrysiego i wysokie niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się przenoszonych przez niego chorób, w niektórych państwach podejmuje się liczne działania prewencyjne, które mają zmniejszyć jego populację. Miejsca, w których znalezione zostały jego jaja, są najczęściej spryskiwane preparatami zabijającymi kolonie owada. W Stanach Zjednoczonych udowodniono, że populację komarów tygrysich skutecznie ogranicza gatunek charakterystycznych dla tego kraju muchówek długich.

Czy komar tygrysi występuje w Polsce?

Zdaniem wielu naukowców, występowanie komara tygrysiego w Polsce jest wysoce prawdopodobne. Już w 2007 r. komara zaobserwowane na terenie Niemiec, choć do tej pory nie udowodniono siedlisk tego gatunku. Biolodzy podkreślają możliwość rozprzestrzenienia komara azjatyckiego aż do południowych krańców Skandynawii, dlatego istnienia komara tygrysiego w Polsce nie można wykluczyć. Nie istnieją jednak żadne dowody na występowanie osobników tego gatunku.