Kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, które umożliwia za pomocą specjalnego aparatu – kolonoskopu – ocenę błony śluzowej jelita grubego. Celem badania jest wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w obrębie jelita grubego, m.in. polipów.

Kolonoskopia: wskazania do wykonania badania

Kolonoskopia, czyli badanie jelita grubego, jest wykonywana jako badanie profilaktyczne w kierunku raka jelita grubego. Wskazaniem do jej przeprowadzenia jest również wykrycie polipów, uchyłkowatości jelita grubego lub chorób zapalnych jelit. Badanie zaleca się wykonać w przypadku krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego oraz przy zmianie rytmu wypróżnień – biegunki, zaparcia.

Przygotowanie do kolonoskopii – na czym polega?

Kolonoskopia pozwala na dokładne obejrzenie jelita grubego od wewnątrz, jednak aby było to możliwe osoba badana musi przejść odpowiednie przygotowanie. Polega ono na zastosowaniu diety umożliwiającej oczyszczenie jelita z wszelkich resztek pokarmowych. Przygotowanie rozpoczyna się na 7 dni przed planowaną kolonoskopią. Pierwszym etapem jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego z pacjentem w celu zdobycia podstawowych informacji o jego stanie zdrowia. Osoby chorujące na cukrzycę powinny poinformować o planowanym badaniu swojego lekarza prowadzącego – diabetologa, gdyż może zajść konieczność ustalenia nowych dawek leków przeciwcukrzycowych na czas przygotowania do kolonoskopii.

7 dni przed kolonoskopią: czego nie jeść?

Osoby przyjmujące preparaty żelaza bądź leki przeciwzakrzepowe powinny poinformować o tym lekarza. Na 7 dni przed planowaną kolonoskopią konieczne jest przerwanie stosowania preparatów żelaza, natomiast przy leczeniu przeciwzakrzepowym należy zmienić leki na heparynę niskocząsteczkową. Na tym etapie przygotowania do badania przeciwwskazanymi produktami są:

• owoce i warzywa z drobnymi pestkami, takie jak truskawki, kiwi oraz winogrona, pomidory,
  
• pieczywo z ziarnami, np. słonecznika, maku,
  
• siemię lniane,
  
• buraki czerwone, które mogą przyczynić się do zmiany koloru błony śluzowej jelita.
  

3 dni przed kolonoskopią: dieta lekkostrawna ubogoresztkowa

Osoba przygotowująca się do kolonoskopii na 3 dni przed planowanym badaniem powinna stosować dietę lekkostrawną. Polega ona przede wszystkim na ograniczeniu jedzenia produktów zawierających duże ilości błonnika pokarmowego. Należy unikać świeżych, nieobranych owoców i warzyw, pełnoziarnistego, ciemnego pieczywa oraz gruboziarnistych kasz, takich jak kasza gryczana czy jęczmienna. Podobnie jak na tydzień przed badaniem, przeciwwskazane jest jedzenie warzyw i owoców pestkowych, maku oraz siemienia lnianego. Jest to spowodowane tym, że pestki oraz nasiona mogą przylepić się do powierzchni błony śluzowej jelita, a w konsekwencji utrudnić ocenę śluzówki.

2 dni przed kolonoskopią: dieta półpłynna

Na 2 dni przed kolonoskopią zaleca się, by osoba badana kontynuowała dietę lekkostrawną, a najlepiej, aby przeszła na dietę półpłynną. Wskazanymi produktami są: kisiele, jasne pieczywo, kleik, gotowane mięso i ryby, makaron oraz biały ryż. Należy unikać przecierów owocowych, tłustych wędlin i mięs oraz sałatek warzywnych. Przeciwwskazane są napoje gazowane oraz mleko, natomiast dozwolone napoje niegazowane, klarowne, herbata i naturalna woda mineralna.

1 dzień przed kolonoskopią: dieta płynna

W dzień poprzedzający kolonoskopię można zjeść lekkostrawne, ubogie w błonnik pokarmowy śniadanie, np. bułkę lub kromkę chleba posmarowaną masłem z dodatkiem chudej wędliny lub jajka na twardo. Około godziny 12-13 wprowadza się dietę płynną opartą na dokładnie zmiksowanych zupach. Zaleca się jedzenie zup kremów, rosołu w postaci czystego bulionu oraz kisielu. Przeciwwskazane są soki owocowe oraz napoje gazowane. W godzinach popołudniowych zależnie od wskazań lekarza, osoba przygotowująca się do badania powinna przyjąć lek przeczyszczający przepisany jej przez lekarza. Preparat przygotowuje się na podstawie załączonej do niego instrukcji. Przyrządzony rozwór jest niesmaczny, ma mdły zapach oraz smak. W celu polepszenia jego smaku, preparat można schłodzić i dodać do niego soku z cytryny. Od momentu stosowania leku nie należy nic jeść. Dozwolone jest picie niegazowanej wody mineralnej, słabej herbaty bez fusów oraz klarownych kompotów. Przyjmowanie preparatu skutkuje licznymi wypróżnieniami.

Zobacz także: Choroby jelit – jakie są ich przyczyny? Choroby zapalne jelit, nowotwór jelita grubego – jak się objawiają? Schorzenia jelit diagnozowane u dzieci

Dzień kolonoskopii: co można pić?

W dniu planowanej kolonoskopii osoba badana nie może nic jeść – musi pozostać na czczo. Dozwolone jest jedynie picie niegazowanej wody mineralnej, słabej herbaty oraz ssanie landrynek. Przyjmowanie płynów należy przerwać na 2-4 godziny przed badaniem, zależnie od wskazań lekarza.

Dieta po kolonoskopii: co można jeść po wykonanym badaniu?

Po zakończonym badaniu u pacjenta może wystąpić dyskomfort w postaci kurczowych bólów brzucha oraz wzdęć – wówczas zaleca się przyjąć lek rozkurczowy. Wskazane jest stosowanie diety lekkostrawnej ubogoresztkowej, czyli z ograniczeniem błonnika pokarmowego. Należy zrezygnować z jedzenia potraw ciężkostrawnych, smażonych oraz tłustych. Ważne jest regularne jedzenie posiłków o małej objętości, aby nie obciążać przewodu pokarmowego. Warzywa oraz owoce powinno się jeść w postaci gotowanej, pieczonej lub w formie soków i przecierów. Przeciwwskazane są produkty pełnoziarniste, które zawierają duże ilości błonnika pokarmowego działającego drażniąco na błonę śluzową jelit.