Ortodonta to specjalista, którego usługi cieszą się w ostatnich latach bardzo dużym zainteresowaniem. Związane jest to z przykładaniem coraz większej wagi do wyglądu zewnętrznego. Leczenie ortodontyczne dotyczy zarówn'
=o dzieci, jak i dorosłych. Wdrażane jest w celach estetycznych, czynnościowych i profilaktycznych.
Kim jest ortodonta?
Ortodonta to specjalista z zakresu ortodoncji, czyli dziedziny stomatologii, która zajmuje się przede wszystkim leczeniem wad zgryzu, czyli zaburzeń w budowie i czynnościach zębów, łuków zębowych oraz zachodzących między nimi relacji. Wady te mogą mieć charakter nabyty lub wrodzony, a biorąc pod uwagę płaszczyznę przestrzenną powstania, mogą być pionowe, poziome i poprzeczne. Nazwa ortodoncja pochodzi z języka greckiego od dwóch słów – orthos, co znaczy „prosty” i odous tłumaczonego jako „ząb”.
Czym zajmuje się ortodonta?
W zakresie obowiązków ortodonty znajdują się:
- badanie przebiegu wzrostu i rozwoju narządu żucia,
- zapobieganie i leczenie nieprawidłowości narządu żucia,
- poznawanie czynników, które sprzyjają i zaburzają jego prawidłowy wzrost i rozwój.
Na czym polega leczenie ortodontyczne?
Długość leczenia ortodontycznego zależy od rodzaju i nasilenia wady. Proces terapeutyczny opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym, badaniu klinicznym, obrazowym, pobraniu i oglądzie gipsowych odcisków uzębienia. Na tej podstawie następuje ustalenie planu leczenia. W celu poprawy funkcjonowania narządu żucia lekarz ortodonta zaleca założenie aparatu ortodontycznego.
Jak działa aparat ortodontyczny? Funkcjonowanie opiera się na wywieraniu delikatnego ucisku na zęby i szczęki. Proces ten trwa dość długo, gdyż wymaga przebudowy tkanki kostnej w obrębie zębodołów. Średnio zajmuje to 2–3 lata. Chory przychodzi na regularne wizyty kontrolne, które odbywają się co 4–6 tygodni. Po zakończeniu leczenia – zdjęciu aparatu ortodontycznego wskazane jest zakładanie aparatu retencyjnego w celu utrzymania uzyskanego efektu terapeutycznego.
Jakie są korzyści z leczenia ortodontycznego?
Korzyści z leczenia ortodontycznego są ogromne. Zapewnia ono poprawę profilu twarzy i funkcji żucia, prawidłowy rozwój szczęk lub nadanie im pożądanego wzorca. Zapobiega próchnicy, chorobom stawów skroniowo-żuchwowych i przyzębia. Wpływa korzystnie na poprawę wymowy, a w razie potrzeby przygotowuje zęby do innego leczenia.
Kiedy warto pójść z dzieckiem do ortodonty? Zobaczcie sami:
Z jakimi chorobami ma do czynienia lekarz ortodonta?
Ortodonta zajmuje się następującymi wadami zgryzu:
- pionowymi – zaburzeniem położenia dolnego łuku zębowego względem górnego; wśród nich wyróżnia się wady dotylne np. tyłozgryz oraz doprzednie np. przodozgryz;
- poziomymi – zaburzeniem położenia górnego łuku zębowego względem dolnego, np. zgryzem otwartym, głębokim;
- poprzecznymi – zgryzem krzyżowym czy przewieszonym (gdy zęby górnych i dolnych łuków zachodzą na siebie);
- złożonymi – wadami z różnych płaszczyzn przestrzennych.
Ortodonta ma najczęściej do czynienia z takimi chorobami, jak:
- stłoczenie zębów – stan, w którym zęby nie mieszczą się w wyrostku zębodołowym i nachodzą na siebie;
- przodozgryz górny – stan, w którym przednie górne zęby wysunięte są zbyt mocno do przodu, przez co wystają ponad dolne zęby;
- wysunięcie żuchwy — stan, w którym przednie dolne zęby wysunięte są zbyt mocno do przodu lub przednie górne zęby są za mocno cofnięte;
- przemieszczenie linii środkowej – stan, w którym środek przednich górnych zębów nie leży w jednej linii ze środkiem przednich dolnych zębów;
- szpary – stan, w którym odstępy między zębami są zbyt duże.
Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?
Aparaty ortodontyczne najprościej dzieli się na ruchome i stałe. Pierwsze z nich zaleca się dzieciom podczas wymiany zębów mlecznych na stałe. Można je wyjmować na określony czas np. do jedzenia lub mycia zębów. Zbudowane są z akrylowej płytki, dopasowanych do zębów drucianych klamer i łuków. Aparaty stałe zaleca się dorosłym i młodzieży. Zbudowane są z przymocowanych do szkliwa specjalnym klejem pierścieni i zamków. Do nich przy użyciu ligatur tzw. gumeczek przytwierdza się sprężysty drut. Oprócz tradycyjnych metalowych aparatów stałych wyróżnia się także:
- tytanowe – wykonane ze stopów tytanu, ze względu na wysoką biokompatybilność przeznaczone dla alergików;
- estetyczne – ceramiczne, porcelanowe, ceramiczno-kompozytowe, kryształowe, szafirowe; stworzone dla osób, które chcą zmniejszyć widoczność aparatu;
- lingwalne – mocowane od strony języka, dzięki czemu w ogóle niewidoczne na zewnątrz.
Ile kosztuje leczenie ortodontyczne?
Leczenie ortodontyczne w Polsce do 12 roku życia jest częściowo refundowane – nie obejmuje aparatów stałych. Po osiągnięciu 13 lat konsultacja ortodontyczna i wszelkie przeprowadzane przy tej okazji usługi są odpłatne. Koszt prywatnego leczenia ortodontycznego jest duży – wynosi nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Bibliografia:
1. R. Nanda, Estetyka i biomechanika w ortodoncji, Edra Urban & Partner, Wrocław 2016.