Kryzysy zdarzają się nawet w najlepszych związkach. Warto traktować je jako naturalną część życia we dwoje i być przygotowanym na to, że pewnego dnia nasze relacje mogą wymagać naprawy. Im wcześniej zareagujemy na pierwsze objawy kryzysu, tym łatwiej będzie go zwalczyć i tym mniej spustoszeń zdąży uczynić w związku. I tak jak skuteczna terapia wymaga ustalenia przyczyn choroby, do uleczenia relacji konieczna jest świadomość, co wywołało ich załamanie. Powody na różnych etapach wspólnego życia bywają rozmaite, ale ich zrozumienie jest zwykle pierwszym krokiem do przezwyciężenia kryzysu w małżeństwie.

Kryzys małżeński i jego najczęstsze przyczyny

Kryzys małżeński pojawia się, wówczas gdy potrzeby i oczekiwania partnerów zaczynają się rozmijać. Zwykle dzieje się tak w przełomowych okresach związku, a także za sprawą szczególnie ważnych wydarzeń.

Nieuniknione chwile załamań są wpisane w zwykły porządek życia. Przyczyną kryzysu może stać się wzajemne wprowadzenie małżonków do ich rodzin. Często wiąże się to ze starciem odmiennych wartości, tradycji, nawyków, z koniecznością pogodzenia lojalności wobec partnera z miłością do rodziców, co nie zawsze okazuje się łatwe. Wielkim przełomem w małżeństwie są narodziny dziecka. Wówczas partnerzy muszą odnaleźć się w zupełnie nowych rolach, co niejednokrotnie utrudnia im funkcjonowanie w dotychczasowych - męża i żony. Na relacje małżonków mogą mieć wpływ także kolejne etapy rozwoju potomstwa. Szczególnie trudnym momentem jest ten, w którym zaczyna ono samodzielne życie, zostawiając tzw. puste gniazdo. Wówczas para małżeńska musi odnaleźć się w nowej codzienności, której osią nie są już bieżące sprawy dzieci.

Zobacz także: Jak pokonać kryzys w związku partnerskim?

Kryzys w małżeństwie może nastąpić na skutek utraty pracy przez jednego z małżonków albo przeciwnie - w przypadku jego awansu na wyższe stanowisko. Sytuacje konfliktowe stanowią też remonty, przeprowadzki, problemy finansowe, choroby, traumatyczne przeżycia, śmierć bliskich osób. Szczególnym powodem kryzysu małżeńskiego jest zdrada, choć częściej stanowi ona skutek niż przyczynę załamania relacji między partnerami.

Jak pokonać kryzys w małżeństwie?

Przechodząc kryzys małżeński, często zapominamy, co stało się jego powodem, zbyt mocno zajęci własnym bólem, rozczarowaniem i obwinianiem partnera. Tymczasem wspólne pochylenie się nad źródłem problemu często jest najskuteczniejszym sposobem na jego rozwiązanie. Dlatego tak ważne jest w kryzysie rozumienie jego podstaw oraz oddzielanie emocji od celów, które należy wytyczyć, by poprawić stan małżeńskich relacji. Szansą na wyjście z niejednego kryzysu jest rozwiązanie obiektywnych problemów, takich jak wspólne mieszkanie z rodzicami czy niesatysfakcjonujący podział domowych obowiązków. W takich sytuacjach remedium stanowią zwykle szczere rozmowy, w których partnerzy nie oceniają się nawzajem, a mówią jedynie o swoich potrzebach i uczuciach. To pozwala na poszukiwanie rozwiązań korzystnych dla obu stron.

Kryzys małżeński a zmiana zachowań

Co jednak z kryzysem, na którego źródło nie ma się wpływu lub w ogóle nie można go już dokładnie ustalić? Co gdy małżeństwo niszczy rutyna, zapiekłe żale czy brak porozumienia w najprostszych, codziennych sprawach? Próba nawiązania dialogu o tym, co bolesne i trudne, może tylko pogorszyć sytuację - nie prowadząc do konstruktywnych wniosków i wywołując niepotrzebne emocje. Znacznie lepszym sposobem na kryzys małżeński jest wówczas radykalna zmiana zachowań. Najlepiej obojga partnerów, ale nawet jeśli tylko jedna ze stron jest zdeterminowana, by ratować związek, może tego dokonać swoją przemianą, która z pewnością z czasem zainspiruje współmałżonka. Celem owych działań jest wprowadzenie w relację atmosfery ciepła i miłości przez codzienne, drobne gesty. Tylko w takich warunkach można bowiem odbudować zaufanie, cierpliwość, ochotę do rozmowy, która będzie kolejnym krokiem w przezwyciężaniu kryzysu.

Zobacz także: Przebieg terapii małżeńskiej - kiedy pójść i kogo wybrać?

Częstym błędem skonfliktowanych małżonków jest oczekiwanie, że problem rozwiąże zmiana zachowań drugiej osoby. Przedstawiona powyżej myśl, że w walce z kryzysem warto zacząć od siebie, ma głęboki sens. Przyczyny nieporozumień czy oddalenia partnerów od siebie zwykle tkwią w postawach każdego z nich. Dlatego, zamiast czekać bezczynnie na aktywność drugiej strony, oboje powinni odpowiedzieć sobie na pytanie, co mogą uczynić dla dobra małżeństwa. Działania w imię ratowania związku często są dobroczynne nie tylko dla współmałżonka, ale i dla osoby, która zdecyduje się je podjąć. Próba pokonania kryzysu może bowiem oznaczać wyjście choć na chwilę z roli matki, by w wieczorowej sukni podjąć partnera kolacją przy świecach, albo rezygnację z nadgodzin, by zaprosić ukochaną do kina na film jej ulubionego reżysera.

Przepis na małżeństwo w kryzysie

Niezależnie od przyczyn kryzysu czy stażu małżeństwa (kryzys małżeński po 20 latach związku nie różni się przecież w swej istocie od tego, który zdarza się po roku), skutecznym lekarstwem na rozluźnienie więzi jest budowanie jej na nowo. Wymaga to często od małżonków opanowania niełatwej sztuki wybaczania. Jeśli jednak zdołają oni choć przez chwilę nie wracać do przeszłości i spróbują odnaleźć radość we wspólnym działaniu (na przykład wspólnym uprawianiu sportu) czy wymianie poglądów na interesujące ich tematy, mają szansę znów poczuć, dlaczego niegdyś wybrali siebie nawzajem.