Kobiety będące w ciąży po raz pierwszy często zastanawiają się, jak rozpoznać skurcze porodowe. Obawiają się, że nie zdążą do szpitala i poród zacznie się w drodze lub jeszcze w domu. Tymczasem pojawienie się skurczów porodowych wcale nie oznacza, że dziecko za chwilę przyjdzie na świat. Należy udać się do szpitala, dopiero gdy występują regularnie co 10 minut i nie znikają po zmianie aktywności. O rozpoczynającym się porodzie świadczy także odejście wód płodowych – wtedy trzeba jechać do szpitala nawet wtedy, gdy skurcze nie są regularne lub nie ma ich wcale.

Jak rozpoznać skurcze porodowe?

Skurcze przed porodem są nazywane rozwierającymi, ponieważ ich zadaniem jest rozciągnięcie i poszerzenie szyjki macicy. Wywołują one silny ból w dolnej części brzucha. Początkowo występują nieregularnie, z czasem zaczynają pojawiać się w określonych odstępach czasu. Ból stopniowo nasila się, a gdy skurcze odczuwane są co 10 minut, należy udać się do szpitala.

Skurcze porodowe są bardzo bolesne, często opisywane przez kobiety jako opasające – zwykle odczuwane są w okolicy krzyżowej. Trwają około 30–70 sekund i są coraz dłuższe oraz częstsze. Na ogół występują kolejno co 15, 10, 7 i 5 minut. W ostatniej części pierwszej fazy porodu odczuwane są co 2 minuty, a następnie co 1 minutę. Skurcz porodowy najpierw jest mniej intensywny i stopniowo narasta aż do osiągnięcia szczytu, po czym powoli ustępuje. Częstotliwość skurczów porodowych oraz związany z nimi ból nie ustępuje po zmianie pozycji, co odróżnia je od skurczów przepowiadających.

Oprócz skurczów porodowych na bliski poród wskazują takie objawy, jak:

• odejście czopa śluzowego,
  
• odejście wód płodowych,
  
• silny ból krzyża promieniujący do pachwin.
  

Kobiety rodzące po raz pierwszy powinny wiedzieć, jak liczyć skurcze porodowe, ponieważ akcja porodowa może trwać nawet kilkanaście godzin. Nie trzeba więc od razu jechać do szpitala, ale należy oszczędzać siły, wziąć kąpiel, poinformować rodzinę o nadchodzącym rozwiązaniu czy zjeść coś lekkiego i pożywnego.

Zobacz także: Wczesne i nietypowe objawy porodu. Jak rozpoznać nadchodzący poród?

W drugim okresie porodu skurcze wypychają dziecko na zewnątrz, dlatego obejmują nie tylko wszystkie mięśnie jamy brzusznej, ale również przeponę. Po urodzeniu dziecka pojawiają się kolejne skurcze, które odpowiadają za wydalenie łożyska. Przez 2–3 tygodnie po porodzie kobieta odczuwa jeszcze bolesne skurcze, dzięki którym macica obkurcza się i powraca do rozmiarów sprzed ciąży.

Skurcze przepowiadające a porodowe

Skurcze przepowiadające mogą pojawić się już w drugim trymestrze ciąży. Nie zwiastują one rychłego porodu, a jedynie przygotowują do niego organizm i ułatwiają ułożenie się dziecka główką do dołu. Nie są regularne, a ich siła i natężenie nie zwiększają się z czasem. Znikają po zmianie aktywności, np. po wstaniu z leżenia lub po odpoczynku. Najczęściej ustępują po 1–2 godzinach. W trakcie skurczu dziecko zaczyna poruszać się bardziej energicznie.

Skurcze przepowiadające rozpoczynają się w górze brzucha i schodzą na dół, ale nie towarzyszą im inne objawy. Ciepła kąpiel i leki rozkurczające przynoszą szybką ulgę. Pod koniec ciąży skurcze przepowiadające mogą pojawiać się kilka razy dziennie i powtarzać się przez około 2 godziny.

Skurcze do porodu są regularne i nasilają się podczas zmiany pozycji. Ból zaczyna się w okolicy krzyża, po czym rozprzestrzenia się na podbrzusze. Może też promieniować do pachwin i nóg. W wydzielinie pochwowej pojawiają się pasemka krwi. Skurcze porodowe nie ustępują aż do samego porodu.

Kiedy z powodu skurczów jechać do szpitala?

W przypadku porodu zawsze należy zachować ostrożność, nawet jeśli kobieta dobrze wie, jak liczyć skurcze porodowe i co ile muszą występować, aby uznać je za porodowe. Zawsze należy skontaktować się z lekarzem lub położną, gdy zaczyna się dziać coś niepokojącego, np.:

• z pochwy zaczyna sączyć się krew,
  
• rodząca odczuwa silny ból głowy,
  
• pojawia się gorączka,
  
• rodząca nie czuje ruchów dziecka lub są one bardzo silne.
  

Do szpitala należy udać się, gdy:

• kobieta rodząca po raz pierwszy ma skurcze co 5 minut lub częściej i trwają one co najmniej 30 sekund,
  
• kobieta rodząca po raz kolejny ma skurcze co 10 minut,
  
• odeszły wody płodowe, zwłaszcza jeśli były zabarwione krwią, miały barwę zieloną lub brunatną.
  

Pełne rozwarcie pochwy wynosi 10 cm, a pierwszy poród może trwać nawet 6–12 godzin. W razie potrzeby lekarz może zdecydować o podaniu oksytocyny, która nasila skurcze i przyspiesza akcję porodową. Rodząca może zdecydować się na znieczulenie zewnątrzoponowe, dzięki któremu poród jest znacznie mniej bolesny.