Infekcja bakteryjna pochwy to częsty problem, z jakim kobiety zgłaszają się do gabinetów ginekologicznych. Jej typowymi objawami są uporczywy świąd, pieczenie, zaczerwienienie i biało-szare upławy o nieprzyjemnym zapachu. Zdarza się także, że infekcja przebiega bezobjawowo. W leczeniu, oprócz farmakoterapii, szczególne znaczenie ma odpowiednia higiena intymna. Dobrym nawykiem jest też noszenie bawełnianej, przewiewnej, wygodnej bielizny.

Infekcja bakteryjna pochwy – przyczyny

Infekcja bakteryjna pochwy rozwija się, gdy dochodzi do ilościowego i jakościowego zaburzenia naturalnej mikroflory pochwy, czyli zostaje obniżona liczba bakterii kwasu mlekowego, a zwłaszcza pałeczek Lactobacillus, i następuje gwałtowne namnażanie się bakterii, takich jak Gardnerella vaginalis, Prevotella spp., Mycoplasma hominis i Mobiluncus spp. W konsekwencji pH pochwy ulega zmianie z kwasowego na zasadowe, co predysponuje do patologicznego namnażania się drobnoustrojów chorobotwórczych.

Występowaniu bakteryjnej infekcji pochwy sprzyja przewlekłe przekrwienie śluzówki dróg rodnych. Zakażenie miejsc intymnych może być wywołane zarówno przez brak higieny, jak i jej nadmiar, który wypłukuje naturalną florę bakteryjną. Niekorzystne jest również stosowanie niewłaściwych kosmetyków do mycia, których składniki chemiczne mogą zmienić pH pochwy i podrażnić delikatną śluzówkę. Czynnikiem predysponującym do rozwoju choroby jest także obniżenie ogólnoustrojowej odporności. Nie bez znaczenia są ryzykowne zachowania seksualne – wielu partnerów seksualnych, kontakty seksualne bez zabezpieczenia lub uprawianie seksu w niehigienicznych warunkach. Infekcje bakteryjne pochwy częściej rozwijają się u kobiet po przebytych zabiegach ginekologicznych. Wśród innych przyczyn dolegliwości wymienia się: długotrwałą antybiotykoterapię (zwłaszcza wielolekową), stosowanie antykoncepcji hormonalnej i leków immunosupresyjnych, mikrourazy pochwy i częste korzystanie z basenu lub jacuzzi. Infekcja może stanowić konsekwencję niewyleczonego wcześniej zakażenia, a nawet działania silnego stresora, gdyż długotrwale utrzymujące się napięcie psychiczne osłabia układ odpornościowy.

Infekcje bakteryjne pochwy często pojawiają się u kobiet w ciąży i przybierają nierzadko charakter nawracający. Zwiększone ryzyko zakażenia u ciężarnych wynika zwłaszcza ze zmiany w gospodarce hormonalnej.

Objawy infekcji bakteryjnej pochwy

Objawy infekcji bakteryjnej pochwy znacznie obniżają jakość życia zmagających się z nimi kobiet. Dolegliwość daje o sobie znać uporczywym świądem, pieczeniem, podrażnieniem i uczuciem suchości okolic intymnych. Występuje także ból, który nasila się szczególnie podczas stosunku płciowego (dyspareunia) i oddawania moczu (objawy dyzuryczne). Pojawiają się upławy pochwowe o biało-szarym zabarwieniu, grudkowatej konsystencji (przypominające twaróg) i nieprzyjemnym rybim zapachu, który intensyfikuje się po współżyciu.

Niekiedy mogą się pojawić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (nudności, ból brzucha, wymioty, biegunka) i objawy z układu moczowego (częstomocz, oddawanie moczu porcjami, uczucie nieopróżnionego pęcherza). Zdarza się także, że chorobie nie towarzyszą żadne symptomy.

Zmienione pH pochwy może przyczynić się do zwiększenia ryzyka zarażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową. Bywa, że niewyleczona infekcja bakteryjna rozprzestrzenia się na błony śluzowej macicy, atakuje jajowody i przydatki.

Co stosować na infekcje bakteryjne pochwy?

Przy infekcji bakteryjnej pochwy stosuje się leki przeciwbakteryjne przyjmowane przeważnie doustnie. Do najczęściej stosowanych preparatów zalicza się metronidazol i klindamycynę. Kuracja przynosi znaczną poprawę już w 2 lub 3 dniu od jej wprowadzenia, ale ważne jest, aby postępować zgodnie ze wskazówkami i zaleceniami lekarza i doprowadzić ją do końca. Istotną rolę w leczeniu infekcji bakteryjnej pochwy odgrywa stosowanie probiotyków ginekologicznych, które dzięki zawartości bakterii kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus przywracają równowagę mikrobiologiczną pochwy. Łagodzą też podrażnienia, zmniejszają swędzenie i pieczenie pochwy. Na rynku dostępnych jest wiele probiotyków, które mogą być przyjmowane doustnie lub stosowane dopochwowo, w formie globulek.

Higiena intymna ma olbrzymie znaczenie. Do podmywania powinno się stosować specjalne preparaty w formie żelu lub zwykłe mydło glicerynowe, które są hipoalergiczne, nie powodują podrażnień i nie naruszają naturalnego pH pochwy. Nie zaleca się używania gąbek i myjek, które stanowią siedlisko bakterii. Trzeba pamiętać o odpowiednim kierunku podmywania się – od przodu ku tyłowi, bo wówczas uniknie się przenoszenia bakterii z odbytu. Konieczne jest używanie osobnego ręcznika do wycierania stref intymnych. Wskazane jest noszenie bielizny wykonanej z przewiewnej bawełny i częste zmienianie jej. Należy wystrzegać się obcisłej odzieży, która blokuje swobodny przepływ powietrza w miejscach intymnych, tworząc tym samym ciepłe i wilgotne środowisko do rozwoju bakterii. Odradza się także używanie wkładek higienicznych. Należy zachować wstrzemięźliwość seksualną do momentu wyleczenia. Rozważnie powinno się także korzystać z domowych sposobów leczenia infekcji pochwy, jak irygacje czy tzw. nasiadówka.

Bibliografia:

1. Bręborowicz G.H., Położnictwo i ginekologia, Warszawa, PZWL, 2007.

2. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa, PZWL, 2005.

3. Kochan P., Wybrane schorzenia dróg moczowo-płciowych kobiety i leczenie według CDC. Kryteria WHO/FAO dla probiotyków i ich zastosowanie w ginekologii w świetle najnowszych badań, „Ginekologia Praktyczna”, 2005, 87(6), s. 11-18.