Plastry antykoncepcyjne to popularna metoda nowoczesnej antykoncepcji, która polega na podawaniu do organizmu kobiety hormonów drogą przezskórną. Stosowanie tej metody niesie za sobą korzyści, ale i ma swoje wady.
Rodzaje i cena plastrów antykoncepcyjnych
Plastry antykoncepcyjne (znane są także pod nazwą transdermalny system antykoncepcyjny), tak jak wszystkie pozostałe środki hormonalne, można nabyć tylko na receptę.Wystawia ją lekarz ginekolog po wcześniejszym wywiadzie, badaniu ginekologicznym, badaniu piersi, cytologii i pomiarze ciśnienia tętniczego krwi. Specjalista powinien także poddać kobietę badaniom laboratoryjnym, na podstawie których możliwa będzie ocena pracy układu krzepnięcia, czynności wątroby i stanu gospodarki węglowodanowej i lipidowej.
Brak przeciwwskazań predysponuje do podjęcia stosowania plastrów antykoncepcyjnych. Konieczne są wizyty kontrolne, a pierwsza z nich odbywa się 2 miesiące od momentu rozpoczęcia tej formy terapii hormonalnej. Kolejne wizyty mają zazwyczaj miejsce co 3-4 miesiące. Plastry antykoncepcyjne to nie jest najtańszy sposób zapobiegania ciąży. Cena za opakowanie z trzema plastrami waha się w granicach 50-90 złotych.
Zobacz także: Antykoncepcja hormonalna – jak działa, rodzaje, skutki uboczne, skuteczność
Plaster zbudowany jest z trzech warstwPierwszą (tzw. zabezpieczającą) zrywa się przed przylepieniem do skóry. Druga, która przylega do skóry, zawiera specjalny klej i hormony. Trzecia, zewnętrzna, zbudowana jest z poliestru, dzięki czemu ma właściwości wodoodporne i ochronne. W sprzedaży dostępne są rozmaite rodzaje plastrów antykoncepcyjnych, które różnią się dawką hormonów, walorami estetycznymi i ceną.
Skutki uboczne stosowania plastrów antykoncepcyjnych
Objawy niepożądane stosowania plastrów antykoncepcyjnych zdarzają się rzadko, a mogą nimi być:
- miejscowe reakcje skórne,
- podrażnienia,
- ostuda (żółte plamy na twarzy),
- krwawienia niezwiązane z menstruacją,
- ból i tkliwość piersi,
- ból głowy,
- mdłości, wymioty,
- wzdęcia,
- nadwrażliwość na światło,
- przyrost masy ciała,
- zatrzymanie płynów w organizmie,
- wzrost apetytu,
- suchość pochwy,
- zaburzenia nastroju
- przetłuszczanie włosów.
Mogą pojawić się także silniejsze powikłania polekowe, takie jak: choroby układu krążenia (naczyń wieńcowych, zakrzepowa, nadciśnienie tętnicze, udar mózgu), żółtaczka, zanik miesiączkowania, rak piersi.
Przeciwwskazania do stosowania plastrów antykoncepcyjnych dotyczą kobiet o masie ciała powyżej 80 kilogramów, które mocno się pocą (wilgotna skóra powoduje odklejenie się plastrów), z nadciśnieniem tętniczym, zmagających się z chorobą nowotworową, schorzeniami wątroby, żylakami, chorobą niedokrwienną serca, niedokrwistością sierpowatą, zaburzeniami krzepnięcia, toczniem rumieniowatym, chorobą zatorowo-zakrzepową, cukrzycą, migreną, po 35 roku życia, palących papierosy, ciężarnych, po przebytym zawale i udarze mózgu, z chorobami układu sercowo-naczyniowego w wywiadzie rodzinnym i długotrwale unieruchomionych.
Jak działają plastry antykoncepcyjne?
Plaster antykoncepcyjny ma kształt kwadratu o rozmiarach 4,5 cm na 4,5 cm. Pierwszy plaster przykleja się podczas pierwszego dnia miesiączki bezpośrednio na skórę, która powinna być czysta, niepodrażniona, sucha i nieuszkodzona.
Zalecanymi do umieszczenia plastra miejscami na ciele są podbrzusze, pośladki, zewnętrzne powierzchnie ramion, barki, przy czym nie wolno naklejać kolejnego plastra w tym samym miejscu, w którym był umieszczony poprzedni.
Właściwości antykoncepcyjne plastra zapewnia jego cotygodniowa zmiana. Plaster powinno się przyklejać w tym samym dniu tygodnia i o tej samej porze. Podczas trwającego 28 dni cyklu kobieta powinna utrzymywać plastry przez 3 tygodnie, po których następuje 7 dni bez plastra. Jest to czas, kiedy następuje menstruacja. Po upływie tego okresu należy od nowa rozpocząć ich przyklejanie.
Zobacz także: Zastrzyk antykoncepcyjny: działanie, wady i zalety, zastrzyk antykoncepcyjny dla mężczyzn
Mechanizm działania plastrów antykoncepcyjnych przedstawia się następująco:- wykazują działanie antygonadotropowe na przysadkę mózgową, która przestaje stymulować jajniki do produkowania komórki jajowej,
- utrudniają ruch plemników w drogach rodnych kobiety przez zmianę składu czopu śluzowego szyjki macicy,
- utrudniają ruch rzęsek nabłonka wyścielającego ścianę jajowodów,
- hamują proces jajeczkowania, czyli zatrzymują owulację oraz procesy wzrostowe zachodzące w błonie śluzowej macicy.
Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych
Skuteczność plastrów antykoncepcyjnych jest bardzo wysoka.Mierzona za pomocą wskaźnika Pearla wynosi 0,1-1,3. Wśród dodatkowych zalet tej metody antykoncepcyjnej wymienia się:
- podawane za pomocą plastrów hormony nie trafiają do wątroby, a bezpośrednio do krwi, tzw. brak efektu pierwszego przejścia,
- nie ma potrzeby ich codziennego przyjmowania,
- zmniejszają dolegliwości towarzyszące menstruacji i zespołu napięcia przedmiesiączkowego,
- nie zakłócają przebiegu aktu seksualnego,
- bardzo dobry, odwracalny efekt antykoncepcyjny,
- ich działania nie zakłócają zaburzenia pokarmowe, jak wymioty czy biegunki,
- zmniejszają utratę krwi przy menstruacji,
- nie osłabiają libido,
- obniżają ryzyko ciąży pozamacicznej, zapalenia przydatków, rozwoju mięśniaków macicy, torbieli jajników, włókniaków piersi,
- wykazują właściwości profilaktyczne wobec osteoporozy.