Grzybica skóry głowy staje się dużym problem społecznym i według specjalistów liczba chorych będzie rosła, ze względu na urbanizację środowiska, starzenie się społeczeństwa oraz nadużywanie antybiotyków, kortykosteroidów i leków immunosupresyjnych – są to czynniki zwiększające ryzyko rozwoju schorzenia.

Grzybica głowy nie jest chorobą współczesną. Pierwsze jej opisy pochodzą z V w. p.n.e. Większość obecnie znanych dermatofitów, czyli grzybów wywołujących schorzenie, odkryto już pod koniec XIX w. Wśród opisanych około 250 tysięcy ich gatunków tylko 200–300 ma działanie chorobotwórcze.

Grzybica - co to za choroba? Zobaczcie na filmie:

Grzybica skóry głowy – objawy

Rozwojowi grzybicy owłosionej skóry głowy sprzyja wiele czynników, w tym:

• środowiskowe (warunki klimatyczne, zamieszkiwanie w dużych skupiskach ludzkich, korzystanie ze wspólnych urządzeń sanitarnych, używanie detergentów i innych środków chemicznych);
  
• choroby metaboliczne (nadczynność tarczycy, cukrzyca, niewydolność nerek);
  
• zaburzenia odporności, wrodzone lub nabyte w wyniku niedożywienia, nowotworów i innych poważnych schorzeń czy stosowania antybiotyków, leków cytostatycznych lub immunosupresyjnych;
  
• urazy skóry powodujące przerwanie ciągłości tkanek;
  
• stany zapalne (zakażenia bakteryjne);
  
• ciąża.
  

Objawy grzybicy skóry głowy zależą od postaci schorzenia. Wyróżnia się trzy główne typy choroby. Grzybica strzygąca skóry głowy jest wywoływana przez dermatofity z rodzaju trichophyton. Charakteryzuje się występowaniem ognisk złuszczających, zawierających włosy ułamane na różnych wysokościach, co sprawia wrażenie, jakby fryzura była przystrzyżona, stąd nazwa tej przypadłości, dotyczącej przede wszystkim dzieci przed okresem pokwitania. Zmiany chorobowe zwykle ustępują bez pozostawienia blizn, niekiedy grzybica strzygąca objawia się też guzami i naciekami z licznymi wypryskami skórnymi oraz dużą ilością ropy.

Grzybica drobnozarodnikowa skóry głowy wywoływana jest najczęściej przez grzyby z gatunku Microsporum audouinii. Charakteryzuje się większymi niż w przypadku grzybicy strzygącej ogniskami złuszczającymi z nieznacznym stanem zapalnym oraz równo ułamanymi włosami kilka milimetrów nad powierzchnią skóry. Włosy są otoczone biało-szarą pochewką. Schorzenie cechuje przewlekły przebieg, ale często dochodzi do samowyleczenia i ustąpienia zmian chorobowych bez pozostawienia blizn.

Grzybica woszczynowa owłosionej skóry głowy charakteryzuje się występowaniem tarczek woszczynowych (strupów), o średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów, o żółtym zabarwieniu i nieprzyjemnym zapachu, będących koloniami grzybów. Po ich usunięciu zwykle pozostają blizny, a w miejscu rozwinięcia stanu chorobowego przestają rosnąć włosy, które w czasie rozwoju grzybicy są matowe, suche i szorstkie.

Grzybica woszczynowa może także przybierać postaci beztarczkowe: łupieżopodobną lub łuszczycopodobną.

Grzybica skóry głowy u dziecka

Grzybica skóry głowy u dziecka jest zazwyczaj wywoływana przez te same mikroorganizmy, co w przypadku dorosłych. Zwykle są to różne rodzaje dermatofitów, głównie Trichophyton tonsurans, Trichophyton mentagrophytes, Trichophyton verrucosum, Trichophyton violaceum, Trichophyton schoenleinii, Microsporum canis czy Microsporum audouinii.

Źródłem zakażenia są bardzo często zwierzęta domowe, a w szczególności koty i psy, głównie bezpańskie, dlatego tak ważne jest, by dzieci nie bawiły się z nieznanymi zwierzętami. Grzybica skóry u dzieci w wieku przedpokwitaniowym wciąż zajmuje pierwsze miejsce wśród wszystkich schorzeń włosów u najmłodszych Polaków.

Grzybica skóry głowy – leczenie

W przypadku wystąpienia objawów świadczących o możliwości rozwoju mikroorganizmów należy zgłosić się do lekarza dermatologa. Leczenie grzybicy skóry głowy wymaga bowiem w pierwszej kolejności postawienia właściwej diagnozy. Rozpoznanie choroby ułatwia m.in. analiza niepokojących zmian w świetle lampy Wooda – stosowanej w dermatologii lampy kwarcowej, w której dzięki zastosowaniu specjalnego czarnego filtra wykonanego z krzemianu baru i tlenku niklu, emitowane jest długofalowe promieniowanie nadfioletowe. W takim świetle ogniska grzybicze często fluoryzują.

Czasami niezbędne okazują się badania mykologiczne umożliwiające rozpoznanie zakażenia grzybiczego. Ze zmienionych chorobowo miejsc pobierane są wymazy, z których w specjalnych laboratoriach hoduje się drobnoustroje, dlatego na wynik badania trzeba czekać nawet 2–3 tygodnie.

Wszystkie odmiany grzybicy owłosionej skóry głowy wymagają leczenia doustnego. Przez przynajmniej kilka tygodni trzeba zażywać preparaty farmaceutyczne (np. flukonazol, terbinafinę, gryzeofulwinę czy itrakonazol). W leczeniu grzybicy skóry, szczególnie w odmianie drobnozarodnikowej, konieczna bywa epilacja, czyli usunięcie zakażonych włosów.

Leczenie naturalne grzybicy skóry głowy powinno być uzupełnieniem farmakoterapii. Jedną z metod jest nakładanie na włosy pasty z sody oczyszczonej i wody, można dodać do niej kilka kropli olejku eterycznego, np. lawendowego.

Jak przebiega leczenie grzybicy stóp i paznokci? Zobaczcie: