Szkoła to ogromny krok dla sześciolatka czy nawet siedmiolatka. Jest zupełnie odmiennym środowiskiem, niż to znane mu do tej pory. Związana jest z dezorganizacją życia, zmianą środowiska, a także koniecznością sprostania nowym wyzwaniom. Szkoła to zatem stres, z którym różne dzieci w różny sposób sobie radzą. Gotowość do nauki pisania czy czytania też jest kwestią osobniczą. Są dzieci, które idąc do szkoły, nie mają pojęcia o czytaniu i pisaniu, a są też takie, które te umiejętności posiadły. Odpowiedni moment nauki w szkole warunkuje dalszy rozwój dziecka.

Czym jest gotowość szkolna?

Gotowość szkolna to pojęcie związane z oceną rozwoju dziecka na danym etapie. Wyróżnia się pewne kryteria gotowości szkolnej, będące pochodną wymagań nauczyciela, sytuacji rodzinnej i ambicji rodziców, a także systemu edukacji. Gotowość szkolna jest niejako zdolnością dziecka do podjęcia zadań rozwojowych na poziomie szkolnym. Przede wszystkim dziecko zmienia dotychczasową formę aktywności z zabawy na naukę. Musi być w stanie opanować umiejętności czytania, pisania, zdobywać wiedzę i ją wykorzystać, aktywnie uczestniczyć w życiu grupy rówieśniczej, osiągnąć pewien etap samodzielności i niezależności. Pod uwagę bierze się zatem również gotowość do uczenia się. Jest to bardzo ważny psychologiczny aspekt gotowości szkolnej. W tym zakresie dziecko musi być zainteresowane nauką i wyrażać chęć nauki. Mimo problemów, niepowodzeń powinno wykazywać jakiekolwiek, choć minimalne, postępy.

Zobacz także: Jak przebiega i dla kogo jest skierowana integracja sensoryczna?

Ocena gotowości szkolnej sześciolatków

Do oceny gotowości szkolnej sześciolatków stworzono specjalną skalę, w której wymieniono pewne zachowania i umiejętności dziecka. Gotowość szkolną sześciolatka ocenia się w kontekście jego działań i zachowań w przedszkolu bądź w szkole. Skala służąca ocenie gotowości szkolnej składa się z pięciu części:

A – zachowania i umiejętności związane z aktywnością poznawczą,

B – zachowanie w grupie rówieśników,

C – samodzielność i radzenie sobie w trudnych sytuacjach,

D – podejmowanie zadań pod kierunkiem nauczyciela,

E – gotowość do czytania i pisania.

Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich – jak ocenić?

Skala gotowości szkolnej, która służy ocenie gotowości sześciolatków, obejmuje pięć wymienionych wcześniej części, jak również kilka podskal obejmujących poszczególne umiejętności dziecka. Za każde z nich przyznaje się według odpowiedzi dziecka odpowiednio:

4 punkty – nie,

3 punkty – raczej nie,

2 punkty – raczej tak,

1 punkt – tak.

Jak wyglądają szkolne zajęcia? Dowiesz się tego z filmu:

Są również parametry mające wartości ujemne. Ocenia się m.in. to, czy dziecko:

• potrafi rozróżnić 2 obrazki różniące się szczegółami,

• potrafi słuchać uważnie,

• rozróżnia kierunki prawo lewo,

• rozróżnia pojęcia odnoszące się do przestrzeni,

• zna pory roku i dni tygodnia,

• układa puzzle,

• potrafi narysować proste figury geometryczne,

• liczy do 100,

• potrafi właściwie trzymać ołówek,

• potrafi lepić figurki z plasteliny,

• lubi zajęcia gimnastyczne i sportowe,

• potrafi samo się ubrać,

• potrafi zapamiętać i wykonać polecenia,

• sprząta zabawki,

• wykazuje inicjatywę,

• zaprasza dzieci do zabawy,

• często zadaje pytania.

Zobacz także: Nadwrażliwość sensoryczna u dzieci i dorosłych – objawy i leczenie

Po co ocenia się gotowość szkolną sześciolatka?

Gotowość szkolna służy ocenie, czy dziecko ma szansę poradzić sobie w szkole. Dzieci na wczesnych etapach życia istotnie różnią się od siebie. Zwraca się uwagę przede wszystkim na różnice w posturze czy wzroście, jednak przede wszystkim bierze się pod uwagę aspekty dojrzałości szkolnej. Są dzieci, które w wieku 2,5 roku mogą iść do przedszkola i radzą sobie doskonale. Są takie, które po skończeniu 3 lat korzystają z pieluszek, nie potrafią samodzielnie jeść i nie są gotowe na przedszkole. Podobnie jest ze szkołą. Część dzieci w wieku 6 lat nie radzi sobie z pewnymi umiejętnościami na tyle, by dać sobie radę w szkole. Innym wręcz wskazane jest pójście wcześniej do szkoły, niż w wieku 7 lat. Rzetelna ocena gotowości szkolnej jest bardzo ważna, ponieważ zapobiega zaburzeniom w rozwoju na dalszych etapach. Nie powinno się twierdzić, że dziecko, nawet jeśli nie jest gotowe, to dorówna rówieśnikom. Program edukacji idzie do przodu i niestety dziecko, które na początku ma problemy z dotrzymaniem tempa rówieśnikom, najprawdopodobniej będzie je miało również w przyszłości.