Enterografia MR wykonywana jest przede wszystkim w przypadkach podejrzenia przewlekłych chorób zapalnych jelita cienkiego oraz przy poszukiwaniu miejsc zwężeń, które utrudniają pasaż treści przez przewód pokarmowy. Może służyć do diagnostyki miejsc krwawienia ze ściany jelita oraz – pośrednio – do oceny anatomii innych narządów znajdujących się w pobliżu jelita.

Czym jest enterografia?

Enterografia to badanie obrazowe, którego celem jest uwidocznienie struktury anatomicznej jelita cienkiego. Badanie można wykonać za pomocą tomografu komputerowego (mówi się wtedy o enterografii CT) albo rezonansu magnetycznego (enterografia MR, w skrócie MRE). Ta druga metoda pozwala na lepszą ocenę tkanek i – o ile jest to możliwe ze względów technicznych i organizacyjnych – jest preferowana.

Zastosowanie metody opartej na ocenie badań radiologicznych (CT) lub na rezonansie (MR) wynika z tego, że zdiagnozowanie kilkumetrowego odcinka jelita cienkiego nie może być zrealizowane z wykorzystaniem wziernikowania. Urządzenie endoskopowe musiałoby mieć odpowiednią długość, badanie byłoby długotrwałe i uciążliwe zarówno dla pacjenta, jak i personelu wykonującego zabieg. Dodatkowym utrudnieniem jest kręty przebieg jelita i jego relatywnie mała średnica.

Problemy sprawiałaby również duża ruchomość tego odcinka przewodu pokarmowego – jelito cienkie zawieszone jest na krezce, która umożliwia pętlom jelitowym zmianę wzajemnego ułożenia. W związku z tymi uwarunkowaniami podstawą diagnostyki jelita cienkiego stały się techniki wykorzystujące obrazowanie przestrzeni jamy brzusznej z użyciem kontrastu znajdującego się w świetle przewodu pokarmowego.

Czym różni się enterografia od enteroklizy?

Enterografia to badanie obrazowe wykonywane po doustnym podaniu kontrastu w postaci zawiesiny lub roztworu. Enteroklizę wykonuje się po podaniu środka kontrastowego przez cewnik (sondę) wprowadzony do końcowego odcinka dwunastnicy – w miejsce, gdzie przechodzi ona w jelito czcze. Metodę tę stosuje się, gdy pacjent nie współpracuje z zespołem medycznym i odmawia picia środków kontrastowych, jest nieprzytomny albo w przypadku małych dzieci, które do takiego zabiegu są często znieczulane.

Do obu zabiegów wykorzystuje się te same środki kontrastowe. Najprostszym z nich jest woda, która, wypełniając jelito, pozwala na ocenę jego struktury i czynności. Alternatywą są środki osmotycznie czynne (np. mannitol), które utrzymują płyn w jelicie przez dłuższy czas. Wykorzystuje się też preparaty, które w badaniu CT lub MR dają charakterystyczne echo i dzięki temu dobrze uwidaczniają tkanki.

Przygotowanie do enterografii MR?

Enterografia MR jest badaniem, które obciąża pacjenta w niewielkim stopniu. Niezbędne jest wstępne zakwalifikowanie go do takiego zabiegu przez lekarza internistę. Podanie substancji kontrastowych i większej ilości płynu może być przeciwwskazane u chorych z:

• uzuleniem na aplikowane środki;

• niewydolnością nerek;

• niewydolnością krążenia lub niewyrównanym nadciśnieniem tętniczym.

Badania nie wykonuje się również u osób z mechaniczną lub porażenną niedrożnością jelit albo z podejrzeniem perforacji przewodu pokarmowego.

Pacjent przygotowujący się do enterografii MR musi przy kierowaniu na tego typu badanie zgłosić personelowi medycznemu obecność w ciele metalowych wszczepów – np. elementów stosowanych w zespoleniach kostnych albo rozruszników serca. W czasie enterografii MR nie można mieć na sobie zegarka ani metalowej biżuterii.

Przed badaniem choremu zaleca się dietę papkowatą lub lekkostrawną bezresztkową – aby w czasie badania w jelicie nie zalegała duża ilość treści pokarmowej. Osoby z przewlekłym zaparciem mogą otrzymać leki przeczyszczające. W dniu badania pacjent zgłasza się od ośrodka diagnostycznego z opisem wcześniej przeprowadzonych badań przewodu pokarmowego (USG, RTG, endoskopia, poprzednia enterografia). Skierowanie powinno zawierać wstępne rozpoznanie choroby, w kierunku której ma być przeprowadzona diagnostyka.

Preparat kontrastowy podawany jest do wypicia bezpośrednio przed wykonaniem enterografii MR w ilościach i czasie przewidzianym przez procedurę badania. Jeśli pacjent źle znosi przebywanie w zamkniętych, niewielkich pomieszczeniach albo jest zestresowany i pobudzony, można zastosować niewielką dawkę środka uspokajającego.

Przebieg enterografii MR

Enterografia MR polega na wykonaniu serii sekwencyjnych zdjęć za pomocą urządzenia do rezonansu magnetycznego. Badanie jest bezbolesne i nieinwazyjne. Pacjent leży bez ruchu na ruchomym stole, który pozwala na precyzyjne ustalenie pozycji ciała względem układu wykonującego badanie. Pozycji ciała nie należy zmieniać, aby kolejne obrazy (skany) obejmowały sąsiadujące ze sobą płaszczyzny ciała.

Jeśli nie wystąpią żadne alergiczne reakcje na podany środek kontrastowy, pacjent może bezpośrednio po badaniu udać się do domu. W okresie po enterografii MR nie są wymagane żadne dodatkowe środki ostrożności.

Jak zbudowane jest jelito grube i jak rozpoznać, że choruje?

Bibliografia:

S. Konturek, Gastroenterologia i hepatologia kliniczna, Warszawa 2006.

B. Pruszyński, Diagnostyka obrazowa – podstawy teoretyczne i metodyka badań, Warszawa 2016.