Reumatolog zajmuje się rozpoznawaniem, różnicowaniem i leczeniem chorób reumatycznych, takich jak: twardzina, choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie skórno-mięśniowe, łuszczycowe zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa czy gorączka reumatyczna, a także zapobieganiem im. Specjaliści wykazywać muszą bardzo szeroki zakres wiedzy, w tym z immunologii klinicznej, rehabilitacji, radiologii.

Reumatolog – kto to jest?

Reumatolog to lekarz specjalizujący się w dziedzinie medycyny, jaką jest reumatologia. Przedmiotem jej zainteresowań są schorzenia reumatyczne kości, stawów i kolagenozy, czyli ogólnoustrojowe stany zapalne tkanki łącznej. W zakresie reumatologii specjalizować się mogą m.in. lekarze mający specjalizację II stopnia w pediatrii czy chorobach wewnętrznych. Specjalizacja w reumatologii trwa 3 lata.

Jakie choroby leczy reumatolog?

Specjalizacja ta kojarzy się przede wszystkim z reumatyzmem, występującym zwłaszcza w populacji osób w podeszłym wieku. Należy jednak zaznaczyć, że grupa chorób reumatycznych jest niezwykle rozbudowana. Zalicza się do niej ponad 300 schorzeń, które rozwinąć się mogą zarówno wśród seniorów, jak i u ludzi młodych. Do bardziej znanych chorób reumatycznych należą m.in.: reumatoidalne zapalenie stawów, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, zapalenie skórno-mięśniowe, toczeń rumieniowaty układowy, układowe zapalenia naczyń, zespół Sjögrena, sarkoidoza, twardzina, fibromialgia, dna moczanowa, zesztywniające zapalenie kręgosłupa, reaktywne (odczynowe) zapalenia stawów. Ponadto spotyka się metaboliczne choroby kości, takie jak osteoporoza i osteomalacja. Gdy choroba reumatyczna rozwinie się w dzieciństwie, procesem terapeutycznym kieruje reumatolog dziecięcy.

Czym zajmuje się reumatolog?

Wśród zadań lekarza reumatologa wymienia się:

• przeprowadzanie badań podmiotowych, przedmiotowych, czynnościowych tkanki łącznej i układu ruchu;
• wykonywanie punkcji, blokad i zwykłych iniekcji, pobieranie próbek biologicznych;
• kierowanie na dodatkowe badania i analizy laboratoryjne, interpretacja uzyskanych wyników;
• konsultowanie i kierowanie na zabiegi chirurgiczne, leczenie sanatoryjne i uzdrowiskowe;
• wystawianie dokumentów w celach ubezpieczeniowych, terapeutycznych, dla lekarzy orzeczników;
• planowanie i nadzorowanie przebiegiem rehabilitacji leczniczej;
• leczenie reumatycznych schorzeń stawów, mięśni, kości i tkanki łącznej.

W jakiej sytuacji powinno się udać na wizytę do reumatologa?

Konsultacja reumatologiczna wskazana jest w przypadku:

• utrzymywania się przez dłuższy czas gorączki lub stanu podgorączkowego bez towarzyszących objawów infekcji;
• trudności z utrzymaniem przedmiotów w dłoni;
• zauważenia po przebudzeniu zaczerwienienia i odczuwania sztywności stawów;
• pojawienia się obrzęku stawów, czemu nierzadko towarzyszy ograniczona ruchomość lub dolegliwości bólowe;
• zniekształcenia i opuchnięcia stawów;
• trudności z poruszaniem się;
• bólu mięśni, stawów, kości, dolegliwości ze strony jamy brzusznej, niespowodowanych kłopotami żołądkowymi;
• trudności ze schylaniem się i podnoszeniem przedmiotów, związanych z uczuciem zmniejszonej elastyczności i giętkości kręgosłupa.

Jakie są problemy reumatologii?

Specjaliści wśród problemów reumatologii zwracają uwagę m.in. na:

• wysokie indywidualne i społeczne koszty leczenia;
• przewlekły charakter chorób reumatycznych, które wiązać się mogą z powikłaniami, bolesnymi zaostrzeniami, a nawet niepełnosprawnością;
• objawy uboczne wynikające z długotrwałego procesu terapeutycznego;
• powszechność występowania chorób reumatycznych i ich destruktywny wpływ na obniżenie jakość ludzkiego życia;
• w wielu przypadkach nie w pełni poznaną i wieloczynnikową genezę chorób;
• wymagany bardzo szeroki zakres wiedzy z zakresu dziedzin, takich jak radiologia, rehabilitacja, immunologia kliniczna, balneologia, diagnostyka laboratoryjna, choroby zakaźne, genetyka kliniczna.

Jak dostać się na wizytę do reumatologa?

Zazwyczaj do specjalisty reumatologii chorzy kierowani są przez lekarza rodzinnego, czyli pierwszego kontaktu, na podstawie wystawionego przez niego skierowania. Istnieje też możliwość udania się bezpośrednio do reumatologa, przy czym wówczas należy samodzielnie ponieść związane z tym koszty. Cena prywatnej wizyty u reumatologa szacowana jest na około 100–170 zł. Na konsultację u dobrego reumatologa niestety trzeba czekać od kilku do kilkunastu tygodni.

Reumatolog – jakie badania wykonuje?

Spośród szeregu badań jednym z najważniejszych dla reumatologa jest poziom czynnika reumatoidalnego (RF, z ang. rheumatoid factor). To autoprzeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom. W wyniku działania czynnika reumatoidalnego dochodzi do rozwoju stanu zapalnego. Nie poznano jak dotąd całkowicie mechanizmu powstania RF. Materiałem do badania jest próbka krwi.

Zobacz film: Badania kliniczne - Reumatoidalne zapalenie stawów

Bibliografia:

1. Zimmermann-Górska I., Choroby reumatyczne. Podręcznik dla lekarzy i studentów, PZWL, Warszawa 2000.

2. Mackiewicz S., Zimmermann-Górska I., Reumatologia, PZWL, Warszawa 1995.

3. Klippel J.H., Dieppe P.A., Ferri F.F., Reumatologia, Czelej, Lublin 2000.

4. Kucharz E.J., Opinie lekarzy specjalizujących się w reumatologii o naszej specjalizacji, „Reumatologia” 2009, 47(3), s. 171–172.