Torbiele Nabotha mogą zostać wyczute przez kobietę, ale na ogół diagnozowane są podczas rutynowego badania ginekologicznego. Ich obecność wymaga wykonania cytologii, a czasem konieczne jest usunięcie tych zmian.

Co to są torbiele Nabotha?

Torbiele (pęcherzyki) Nabotha to maleńkie cysty (2–10 mm) powstające na szyjce macicy. Najczęściej wypełnione są śluzem lub surowiczym płynem. Te, bardzo często pojawiające się, zmiany mają łagodny charakter i nie stanowią zagrożenia, najczęściej ulegają samoistnemu wchłonięciu. Nie świadczą też o rozwijającym się raku. Są one po prostu zaczopowanym ujściem gruczołu produkującego śluz i nie należy się nimi specjalnie martwić. Warto jednak skonsultować ich obecność z lekarzem, który wykona cytologię, aby upewnić się, czy ich obecności nie towarzyszą inne, niebezpieczne zmiany.

Torbiele Nabotha odkryto już w XVII w. Były tak powszechne, że przypuszczano, że zawierają elementy niezbędne do zapłodnienia, a nawet komórki jajowe. Pogląd ten propagowany był przez niemieckiego lekarza Martina Nabotha, od którego nazwiska pochodzi termin medyczny określający tę przypadłość.

Torbiele Nabotha – objawy

Torbiele Nabotha nie powinny dawać żadnych objawów, wykrywane są przypadkowo podczas badania ginekologicznego. Ból szyjki macicy, podbrzusza lub podczas stosunku należy zawsze skonsultować z ginekologiem. Nie powinien być wywołany przez pęcherzyki Nabotha, chyba że doszło do ich nadkażenia. Większa torbiele mogą powodować krwawienia.

Jakie przyczyny mogą wywołać torbiel Nabotha na szyjce macicy?

Bezpośrednią przyczyną powstawania torbieli Nabotha na szyjce macicy jest zatykanie się gruczołów produkujących śluz, który służą do nawilżania pochwy. Nie mogąc znaleźć ujścia, gromadzi się on na szyjce macicy i zamienia w małą torbiel.

Przyczyn takiego stanu może być wiele:

• Torbiele Nabotha mogą powstać podczas regeneracji błony śluzowej szyjki macicy po porodzie.
  
• Samoistne gojenie się nadżerek szyjki macicy sprzyja powstawaniu pęcherzyków Nabotha – dochodzi do tego, kiedy patologiczny naskórek zastępowany jest nabłonkiem walcowanym blokującym ujścia gruczołów śluzowych.
  
• Torbiele te mogą powstawać również podczas gojenia się urazów fizycznych szyjki macicy.
  
• Przypuszcza się, że powstawaniu torbieli Nabotha na szyjce macicy mogą sprzyjać także pewne infekcje intymne i zaniedbania higieniczne.
  

Torbiel Nabotha – czynniki ryzyka

Torbiele Nabotha są często występującymi zmianami i mogą dotknąć każdą kobietę. Czynnikami ryzyka są poród i skłonność do powstawania nadżerek na szyjce macicy.

Torbiel Nabotha – leczenie

Większość lekarzy jest zdania, że torbiele Nabotha nie wymagają leczenia i należy poczekać na ich samoistne wchłonięcie. Po ich zdiagnozowaniu wykonuje się cytologię, aby wykluczyć współistnienie innych patologii i jeżeli jest poprawna, najczęściej nie wymagane jest leczenie. Podejmuje się je w przypadku bardzo dużych zmian.

W Polsce niektórzy lekarza uważają, że torbiele te lepiej usuwać. Zabieg taki jest bezbolesny i jest przeprowadzany w gabinecie ginekologicznym, a po nim można się udać od razu do domu. Polega na opróżnieniu pęcherzyka Nabotha z płynu, a następnie usunięciu go za pomocą ciekłego azotu (krioterapia) lub laserem (elektrokoagulacja). Po takim zabiegu należy szczególnie dbać o higienę intymną i zrezygnować z kąpieli w wannie, basenie czy wodach otwartych, gdyż mogłoby to wywołać infekcję powstałej rany. Należy też unikać współżycia przez około 2 tygodnie od zabiegu.

Czy torbiel Nabotha utrudnia zajście w ciążę?

Torbiele Nabotha nie są przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę, ani go nie utrudniają. W rzadkich przypadkach problemem mogą być wyjątkowo duże cysty, można je jednak usunąć. Nie stanowią one też powodów do obaw w trakcie trwania ciąży i nie wpływają na jej przebieg. Czasem mogą wywołać krwawienia, które potrafią przestraszyć ciężarną, jednak nie stanowią żadnego zagrożenia dla dziecka.

Torbiele Nabotha – profilaktyka

Torbiele Nabotha są częstymi, bezobjawowymi i niegroźnymi zmianami, dlatego nie stworzono specjalnych zaleceń, które chroniłyby przed ich powstawaniem. Prawdopodobnie sprzyjające mogą być wszystkie metody stosowane w celu dbania o zdrowie szyjki macicy i unikania infekcji intymnej, a więc:

• stosowanie prezerwatyw, które zapobiegają zarażeniu się chorobami przenoszonymi drogą płciową,
  
• dbanie o prawidłową florę bakteryjną,
  
• leczenie każdej infekcji intymnej,
  
• unikanie zbyt częstych kąpieli,
  
• unikanie pływania w wodach otwartych, co do których się ma wątpliwości,
  
• prawidłowa higiena intymna,
  
• odpowiednia dieta,
  
• zaprzestanie palenia,
  
• stosowanie mechanicznych form antykoncepcji zamiast pigułek hormonalnych,
  
• regularne wizyty kontrolne u ginekologa.
  

Nie ma żadnych danych, które dowodzą, że metody te mogą uchronić przed powstaniem lub nawrotami pęcherzyków Nabotha, ale warto z nich skorzystać, gdyż każda kobieta powinna odpowiednio dbać o zdrowie szyjki macicy.

Bibliografia:

Casey P.M., Long M.E. i Marnach M.L., Abnormal Cervical Appearance: What to Do, When to Worry?, „Mayo Clinic Proceedings”, 86(2), 2011, s. 147–151.