Korzyści płynące z masowego szczepienia nie podlegają dyskusji. Pozwoliło ono znacząco zmniejszyć liczbę zakażeń, zapobiec epidemii wielu chorób, a nawet umożliwiło ich wyeliminowanie (ospa prawdziwa). Przemysł farmaceutyczny rozwija się prężnie, zastępując pojedyncze szczepionki wieloskładnikowymi, które uodparniają dziecko na kilka chorób jednocześnie.

Co to jest szczepionka 5w1?

Rodzice coraz częściej decydują się na szczepionkę poliwalentną nowej generacji 5w1. Jest to rodzaj iniekcji skojarzonej, która chroni jednocześnie przed kilkoma chorobami. W Polsce dostępne są dwa preparaty 5w1: Infanrix-IPV + Hib i Pentaxim. Są to szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi (bezkomórkowa, złożona), poliomyelitis (inaktywowana) i Haemophilus influenzae typu b (skoniugowana, adsorbowana). Podaje się je domięśniowo w przednio-boczną powierzchnię uda.

Szczepionka 5w1 - koszt skojarzonej iniekcji

Większość szczepionek poliwalentnych nie jest refundowana przez NFZ. Trzeba je kupić w aptece po okazaniu recepty wypisanej przez lekarza. Koszt jednej dawki wynosi od 120 do 165 zł. Szczepionki 5w1 są refundowane jedynie dla dzieci z grup ryzyka oraz wcześniaków.

Szczepionka 5w1 - ile dawek?

Pełen cykl obejmuje trzy dawki szczepienia pierwotnego oraz jedną dawkę uzupełniającą. Szczepionkę 5w1 podaje się trzy razy w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia niemowlęcia. W drugim roku życia podaje się czwartą dawkę, zapewniając pełne szczepienie podstawowe. Zgodnie z kalendarzem szczepień pierwszą dozę podaje się dziecku po ukończeniu 6 tygodnia. Druga przypada na przełom 3 i 4 miesiąca życia. Trzecia podawana jest w 5-6 miesiącu życia. Ostatnia dawka uzupełniająca przypada na 16-18 miesiąc życia.

Jakie zalety ma szczepionka 5w1?

Zastosowanie szczepień 5w1 umożliwia realizację programu obowiązkowego przy mniejszej liczbie wkłuć. Ponadto ograniczają one ryzyko pominięcia iniekcji ochronnej i zapewniają rzadsze wizyty w przychodni. Szczepionki poliwalentne są bezpieczne i skuteczne. Mniej zastrzyków może oznaczać również mniejsze ryzyko wystąpienia miejscowych działań niepożądanych. Po szczepieniu skojarzonym rzadziej występują odczyny poszczepienne.

Znajdująca się w preparacie 5w1 szczepionka przeciwko krztuścowi zawiera jego bezkomórkowy składnik, podczas gdy w składzie tradycyjnej wersji znajdują się całe komórki bakterii. Dlatego też szczepionki skojarzone są lepiej tolerowane, szybko wytwarzają barierę ochronną i wiążą się z mniejszym obciążeniem dla układu odpornościowego dziecka.

Powikłania po szczepieniu 5w1

Tak jak każda inna szczepionka, tak i skojarzona może powodować skutki uboczne. Nie są to jednak dolegliwości zagrażające dziecku. Nie obserwuje się efektu sumowania niepożądanych odczynów, które mogą wystąpić, kiedy szczepionki podawane są oddzielnie.

Najczęściej pojawia się odczyn (reakcja powstała w miejscu wkłucia igły), który objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem i bólem. Inne skutki uboczne to gorączka, utrata apetytu, nerwowość, drażliwość, kaszel, wymioty, biegunka, senność, wysypka i pokrzywka. Te objawy pojawić się mogą w ciągu 48 godzin po szczepieniu i utrzymywać się od 2 do 3 dni. Ustępują samoistnie i nie wymagają specjalistycznego leczenia.

Sporadycznie rozwinąć się mogą:

• zespół hipotensyjno-hiporeaktywny (obniżenie aktywności i spadek świadomości),
  
• bezsenność i zaburzenia snu,
  
• nietypowy, długotrwały płacz,
  
• nagłe złe samopoczucie, spadek ciśnienia krwi, przyspieszony rytm serca, zaburzenia oddychania,
  
• zespół Guillaina-Barrégo (nietypowa wrażliwość, niedowład) i zapalenie nerwu barkowego,
  
• bezdech u bardzo niedojrzałych wcześniaków.

Co zawiera szczepionka 5w1?

W skład szczepionki 5w1 wchodzą osłabione drobnoustroje, niewywołujące zakażenia, które kształcą w układzie odpornościowym prawidłowe reakcje immunologiczne. Znajduje się w niej o wiele mniej antygenów danej choroby niż w szczepionce tradycyjnej. Ma mniejszą dawkę substancji dodatkowych. Ponadto nie zawiera tiomersalu, czyli etylku rtęci.

Szczepionka 5w1 - przeciwwskazania

Nie wolno stosować szczepionki 5-walentnej w przypadku uczulenia na którykolwiek z jej składników oraz jeśli u dziecka:

• wystąpiła reakcja alergiczna po podaniu szczepionki, która zawierała te same substancje,
  
• wykryto encefalopatię lub doszło do uszkodzenia mózgu w ciągu 7 dni po poprzedniej dawce szczepionki,
  
• występuje gorączka i ostra choroba.