Próbę Trendelenburga wykonuje się w dwóch etapach. W pierwszym oceniany jest stan żył głębokich w kończynach dolnych, natomiast w drugim – wydolność zastawek zlokalizowanych w żyłach głębokich w kończynach dolnych. Oba etapy wykonywane są w pozycji leżącej. Dzięki temu badaniu można zdiagnozować m.in. najczęściej występującą chorobę układu sercowo-naczyniowego, czyli żylaki.
Na czym polega wykonanie próby Trendelenburga?
Próba Trendelenburga jest badaniem oceniającym wydolność układu sercowo-naczyniowego w kończynach dolnych. Wykorzystywana jest podczas niej pozycja Trendelenburga (stąd nazwa badania), czyli pozycja, w której głowa znajduje się poniżej linii serca, natomiast kończyny dolne są uniesione powyżej tej linii.
I etap próby Trendelenburga
Osoba badana unosi kończyny dolne powyżej linii środkowej serca w pozycji leżącej, a następnie zakładana jest opaska uciskowa powyżej kolan. Lekarz obserwuje i ocenia wypełnianie się żył krwią poniżej kolan. Jeśli żyły wypełniają się zbyt szybko, oznacza to bez wątpienia, iż żyły głębokie są niewydolne. Prawidłowy wynik badania jest stwierdzany wtedy, gdy naczynia wypełnią się krwią – po 25–30 sekundach.
II etap próby Trendelenburga
Podobnie jak w pierwszym etapie, kończyny dolne są uniesione w pozycji leżącej. Gdy krew odpłynie z żył, zakładana jest opaska uciskowa powyżej kolana. W tym momencie zaleca się pacjentowi szybkie wstanie i ściągnięcie opaski. Jeśli w okolicy żyły odpiszczelowej bardzo szybko pojawią się żylaki, oznacza to, że zastawki pracują nieprawidłowo.
Przeprowadzenie próby Trendelenburga oprócz diagnozowania zaburzeń związanych z żyłami głębokimi kończyn dolnych jest bardzo przydatne w ocenienie stanu oraz zaawansowania żylaków kończyn dolnych.
Jak wygląda leczenie żylaków? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Czym są żylaki?
Żylaki kończyn dolnych są najczęściej występującymi schorzeniami układu krwionośnego, głównie u kobiet. Żylaki stanowią poważny defekt kosmetyczny, który często jest bagatelizowany, gdyż większość społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy z powagi tego schorzenia. Niekiedy oprócz nieestetycznego wyglądu żylakom towarzyszą dolegliwości bólowe. Nieleczone, mogą prowadzić do poważnych powikłań oraz rozprzestrzenić się na dalsze części ciała.
Żylaki są efektem przewlekłej niewydolności żylnej powstającej na skutek zastoju żylnego. Mogą przybierać różne formy:
- balonowe uwypuklenia,
- kłębki,
- wrzeciona,
- sznury.
Żylaki nie są niczym innym, jak poszerzeniem naczyń powierzchniowych, zlokalizowanych w kończynach dolnych. Występują zarówno nad, jak i pod kolanem. Każda forma żylaków jest wypełniona krwią. Ilość krwi w żylakach zmienia się w zależności od przybranej pozycji. Najwięcej krwi obserwujemy w długotrwałej pozycji stojącej, gdyż zgodnie z kierunkiem grawitacji krew opada w dół, natomiast najmniejsza ilość krwi jest w pozycji leżącej z nieco uniesionymi kończynami dolnymi. Wielkość oraz wygląd żylaków są przede wszystkich związane z zaawansowaniem choroby.
Wskazania medyczne do zbadania układu żylnego
Badanie układu żylnego należy wykonać m.in. w przypadku:
- obrzęku kończyn dolnych,
- malformacji naczyniowej,
- przewlekłej niewydolności żylnej,
- długich zabiegów chirurgicznych,
- zakrzepicy żylnej głębokiej,
- zakrzepicy żylnej powierzchniowej.
Żylaki kończyn dolnych: przyczyny
Czynniki wpływające na pojawienie się żylaków nóg to:
- skłonność genetyczna do występowania żylaków,
- brak aktywności fizycznej,
- wysokotłuszczowa dieta,
- gorące kąpiele,
- siedzący tryb życia,
- złe nawyki żywieniowe,
- ciąża,
- kuracja hormonalna,
- otyłość,
- płaskostopie,
- zapalenie żył głębokich,
- zakrzepica żylna.
Do czynników ryzyka wystąpienia żylaków należą ponadto: ciężka praca fizyczna, podeszły wiek, płeć żeńska, zaparcia, doustna antykoncepcja hormonalna, nadciśnienie żylne oraz wysoki wzrost.
Żylaki kończyn dolnych: objawy
Pierwsze objawy:
- uczucie ciężkości nóg,
- obrzmienie, opuchnięcie kończyn dolnych,
- mrowienie oraz drętwienie nóg,
- uczucie pełności w nogach,
- skurcze w łydkach w nocy lub podczas długotrwałego stania,
- zespół niespokojnych nóg.
W miarę postępu choroby pojawiają się dodatkowo:
- ból nóg podczas chodzenia, zazwyczaj manifestujący się w ciągu dnia,
- żyłki siatkowate oraz poszerzone żyły śródskórne,
- pajączki, które w miarę upływu czasu zmieniają się w przepełnione krwią żyły w kolorze niebiesko-zielonym,
- obrzęk nóg,
- brązowe przebarwienia,
- owrzodzenia,
- obrzęk limfatyczny goleni oraz stóp.
Zobacz film i sprawdź jak powstają żylaki?
Żylaki kończyn dolnych: leczenie
Istnieją trzy metody leczenia żylaków, których dobór uzależniony jest od zaawansowania choroby. Wyróżniamy leczenie: zachowawcze, farmakologiczne i chirurgiczne (operacyjne).
Leczenie zachowawcze to: obserwacja żylaków, stosowanie kremów i maści zmniejszających obrzęk nóg, stosowanie pończoch uciskowych, noszenie specjalnych podkolanówek, unikanie obcisłej odzieży, masaże oraz w wolnych chwilach układanie nóg, np. na poduszkach, powyżej linii serca. Aby ocenić postęp lub zahamowanie schorzenia, należy wykonywać pomiary łydek codziennie, najpóźniej 20 min po wstaniu z łóżka rano.
Leczenie farmakologiczne obejmuje zażywanie środków, których zadaniem jest uszczelnienie ścian naczyń. Leki zawierają: wyciągi z kasztanowca, z pestek winogron, rycyny oraz owoców cytrusowych. Zazwyczaj zalecane są również leki silnie moczopędne.
Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu niewydolnych żył głębokich. Zabieg ma wiele typów. Dobór metody uzależniony jest od zaawansowania i rozległości schorzenia oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.