Badanie HRT to jedno z najnowocześniejszych badań diagnostycznych w okulistyce, które służy do obrazowania dna oka. To tomografia tarczy nerwu wzrokowego/siatkówki pozwalająca wykryć wrodzone anomalie w obrębie tej struktury. Służy też do rozpoznania początkowej fazy jaskry, jak i monitorowania jej postępowania. Badanie nie wymaga specjalnych przygotowań.

Czym jest badanie HRT?

Badanie HRT w nomenklaturze medycznej znane jest jako skaningowa konfokalna oftalmoskopia laserowa (z niem. Heidelberg Retina Tomograf, HRT). Alternatywnie określa się je laserową tomografią siatkówki, laserowym tomografem komputerowym Heidelberg czy tomografią tarczy nerwu wzrokowego.

HRT to badanie, będące rodzajem laserowego oftalmoskopu (wziernik oczny). Urządzenie zawiera laserowy system skanowania, pozwalający na ocenę topografii badanych powierzchni i ich ilościowej analizy. Rejestruje obrazy na kilkudziesięciu przekrojach, po czym składa je w trójwymiarową strukturę. Wynik badania zostaje zapisany w formie obrazów z wykorzystaniem barwnego kodu, a także w formie liczbowej. Ceny badania HRT zaczynają się od 85 zł.

Jak powinno się dbać o oczy? Przekonajcie się:

Badanie HRT oka a jaskra

Jaskra jest schorzeniem, w konsekwencji którego dochodzi do stopniowego zaniku nerwu wzrokowego (neuropatia jaskrowa). Niepodjęcie leczenia skutkuje całkowitą utratą wzroku. Czynnikiem determinującym powstanie jaskry jest przede wszystkim za wysokie ciśnienie śródgałkowe. Badanie HRT oka pozwala na wczesną diagnostykę jaskry, a wykonywane okresowo służy monitorowaniu ewentualnych zmian pojawiających się wraz z postępem choroby. Ocena progresji jaskry opiera się na parametrach stereometrycznych tarczy nerwu i analizie zmian topograficznych w czasie (z ang. Topographic Change Analisis, TCA). Konieczne jest uzyskanie w związku z tym poza badaniem wyjściowym jeszcze przynajmniej dwóch badań kontrolnych HRT. Dodatkowo HRT oka przeprowadza się w celu oceny efektywności podjętego leczenia jaskry.

Badanie HRT wskazane jest osobom należącym do grup podwyższonego ryzyka rozwoju jaskry. Skierowane jest w sposób szczególny do pacjentów z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku jaskry, ale i zmagających się z migrenami, o niskim ciśnieniu tętniczym krwi i podwyższonym ciśnieniu wewnątrzgałkowym. Powinno się je przeprowadzić w przypadku pojawienia się następujących dolegliwości typowych dla jaskry: zaczerwienienie oka, mroczki przed oczami, zawężenie pola widzenia, pogorszenie wzroku, nudności i wymioty z towarzyszącym bólem głowy i oczu, „aureola” dostrzegalna wokół źródeł światła.

Jak działa oko? Dowiesz się tego z naszego filmu: 

Inne wskazania do badania HRT

Wśród wskazań do przeprowadzenia badania oka HRT wymienia się stany z zakresu różnych zaburzeń ogólnoustrojowych, jak m.in.: cukrzyca, rozmaite schorzenia hematologiczne, nadciśnienie tętnicze krwi, stany zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, choroby demielinizacyjne, miażdżyca, schorzenia autoimmunologiczne, jak toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, choroby nowotworowe.

Dodatkowo badanie HRT oka pozwala na rozpoznanie nieprawidłowości w budowie oraz funkcjonowaniu nerwu wzrokowego, błony naczyniowej, siatkówki. Przede wszystkim wykorzystywane jest w monitorowaniu otworów i innych zmian degeneracyjnych w plamce oraz zmian rozrostowych w obrębie dna oka, jak ocena guzów zlokalizowanych w tylnym odcinku gałki ocznej.

Badanie HRT daje ocenę zagłębienia w tarczy nerwu wzrokowego, tj. miejsca skupienia wszystkich włókien nerwowych z całego obszaru siatkówki, powierzchni tarczy nerwu wzrokowego, powierzchni i objętości rąbka nerwowo-siatkówkowego, średniej grubości włókien nerwowych siatkówki.

Badanie HRT – przebieg

Badanie HRT wykonuje się w pozycji siedzącej. Badany znajduje się na wprost aparatu. Jego głowa zostaje unieruchomiona na skutek oparcia czoła i podbródka na podpórkach. Zostaje poproszony o kierowanie wzrokiem w stronę podaną przez osobę przeprowadzającą badanie. Następnie skupia wzrok na zielonym punkcie, co wymaga kilkusekundowego powstrzymania się od mrugania. Badanie oczu HRT jest szybkie (trwa od kilku do kilkunastu minut), nieinwazyjne, bezbolesne, o wysokiej precyzji i rozdzielczości pomiarów. Umożliwia wykrywanie bardzo małych zmian w obrazie, nawet takich do setnych części milimetra. Możliwe jest to dzięki zastosowaniu unikalnej technologii stabilizacji obrazu.

Korzyści z automatycznej analizy wyniku badania HRT

Badanie HRT ze względu na swoją nowoczesność pozwala na automatyczną analizę jego wyników:

• w przypadku pierwszego badania uzyskany wynik zostaje automatycznie porównany z normą statystyczną, co pozwala na ocenienie stanu: w granicach normy, na granicy normy lub poza granicami normy. Statystyczny wzorzec opracowany jest na podstawie badania typowych tarcz nerwu wzrokowego u populacji osób zdrowych.
  
• w przypadku kolejnego badania uzyskany wynik zostaje automatycznie porównany z rezultatem uzyskanym podczas pierwszego pomiaru. Umożliwia to ocenę dynamiki choroby. Wydruk z wynikami badania HRT uwidacznia różnice w postaci graficznej tj. barwnego kodu (zielony – norma, żółty – zagrożenie, czerwony – uszkodzenie) oraz wartości liczbowych.
  

Bibliografia:

1. Bennett T.J., Barry C .J., Ophthalmic imaging today: an ophthalmic photographer’s viewpoint — a review, “Clinical & Experimental Ophthalmology”, 2009, 37, s. 2–13.

2. Glasner P., Siebert K., Glasner L., Nowoczesne metody obrazowania dna oka, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2016, 10(2), s. 73–78.