Zaburzenia słuchu w otosklerozie, zapaleniu wysiękowym ucha oraz w innych schorzeniach są wskazaniem do wykonania audiometrii impedancyjnej. Wyniki przedstawia się za pomocą wykresu zwanego tympanogramem, który może być z łatwością zinterpretowany przez specjalistę.

Audiometria impedancyjna: co to jest?

Początki audiometrii impedancyjnej – badania wykorzystywanego w audiologii, czyli dziedzinie medycyny zajmującej się zmysłem słuchu – sięgają lat 40. ubiegłego wieku. W praktyce klinicznej metoda ta stała się popularna dopiero w latach 70. XX w. Aparaty służące do jej pomiaru można znaleźć w każdej pracowni audiologicznej i jest to podstawowe narzędzie pracy lekarza audiologa. Badanie jest bardzo proste, nieinwazyjne, czułe oraz dokładne.

Audiometria impedancyjna z tympanometrią polega na pomiarze za pomocą specjalnego aparatu odruchów mięśnia strzemiączkowego i naprężenia błony bębenkowej. Dzięki temu badaniu możliwa jest ocena struktur ucha środkowego, których to stan jest wskaźnikiem prawidłowego przewodzenia bodźca dźwiękowego.

Zobacz film i sprawdź jak jest zbudowane ucho: 

Audiometria impedancyjna składa się z trzech elementów:

• tympanometrii, która jest pośrednim oznaczeniem ciśnienia wewnątrz ucha środkowego, określanym na podstawie pomiaru wewnątrz przewodu słuchowego zewnętrznego. Warunkiem koniecznym do wykonania tego etapu jest obecność błony bębenkowej,
• pomiaru odruchu z mięśnia strzemiączkowego, który mówi o ewentualnym uszkodzeniu nerwu twarzowego. Odpowiedź tej struktury na dźwięk uzyskuje się w warunkach prawidłowych powyżej poziomu 70 dB,
• test trąbki słuchowej służący do oceny jej drożności.

Na podstawie pomiarów wylicza się podatność mechaniczną oraz impedancję. Badanie słuchu opierające się na wykonaniu audiometrii daje obraz, który pomaga w ustaleniu typu uszkodzenia słuchu.

Polecamy: Tympanometria – badanie laryngologiczne. Jak interpretować wynik?

Audiometria impedancyjna – jak wygląda badanie?

Pacjent przystępujący do audiometrii musi wykonać wcześniej badanie otolaryngologiczne, powinien również pamiętać o higienie ucha zewnętrznego. Procedura trwa kilkanaście minut i jest całkowicie bezbolesna, wykonywana w pozycji siedzącej.

Osoba prowadząca badanie wprowadza do jednego ucha sondę akustyczną, natomiast do drugiego słuchawkę audiometryczną, która służy do wywołania odruchu z mięśnia strzemiączkowego. Za pomocą dźwięku o różnej częstotliwości pobudza się do drgań rezonujących błonę bębenkową, która to przekazuje drgania do innych elementów układu słuchowego.

Audiometria impedancyjna – wskazania

O konieczności wykonania audiometrii impedancyjnej decyduje zwykle w pierwszej kolejności lekarz laryngolog. Badanie jest wykorzystywane w diagnostyce wielu chorób narządu słuchu. Zastosowanie znalazło m.in. w diagnostyce:

• wysiękowego zapalenia ucha,
• otosklerozy,
• dysfunkcji trąbki słuchowej,
• przerwania ciągłości kosteczek słuchowych, np. wskutek urazu lub choroby zapalnej,
• porażenia mięśnia nerwu twarzowego oraz określenia miejsca uszkodzenia.

Audiometria impedancyjna wykonywana jest również w celu zbadania objawu wyrównania głośności (objawu Metza), który występuje w przypadku uszkodzenia słuchu. Polega on na szybszym przyroście głośności wraz ze zwiększeniem natężenia bodźca względem ucha zdrowego. Wykorzystywane jest to do oszacowania progu słuchowego oraz podczas dobierania protez słuchowych u najmłodszych pacjentów.

Audiometria impedancyjna – interpretacja wyników

Wyniki audiometrii impedancyjnej przedstawiane są w postaci wykresu graficznego – tympanogramu. Widoczne są na nim wartości natężenia odruchu strzemiączkowego na częstotliwościach 500 Hz, 1 kHZ, 2 kHZ, 4 kHZ. Na podstawie wyniku graficznego osoba wykonująca badanie przygotowuje jego opis.

W zależności od wyglądu tympanogramu można wyróżnić jego 3 typy: ucho środkowe pozostające w normie, niedrożność całkowita lub niedrożność częściowa. Dwa ostatnie świadczą o patologii i wymagają leczenia farmakologicznego, fizjoterapeutycznego lub operacyjnego, co jest ustalane przez lekarza prowadzącego.

Brak odruchu z mięśnia strzemiączkowego spotkać można w otosklerozie, natomiast podwyższenie progu (szybsze powstanie odruchu) świadczyć może o neuropatii słuchowej czy stwardnieniu rozsianym.

Należy pamiętać, że prawidłowej interpretacji wyników audiometrii impedancyjnej może dokonać jedynie lekarz specjalista, który zna całość obrazu klinicznego chorego, współistniejące objawy oraz wyniki innych testów i badań. Samodzielna ocena wykresu może doprowadzić do błędnych wniosków.

Bibliografia:

1. Śliwińska-Kowalska M. (red.), Audiologia kliniczna, Oficyna Wydawnicza Mediton, Łódź 2005.
2. Śliwa L., Nowe metody audiometrii impedancyjnej, cz. I, Tympanometria wieloczęstotliwościowa (wielokomponentowa), „Nowa Audiofonologia”, 2016, 5(3), s. 9–21.