Przyjmuje się, że zdrowy człowiek jest w stanie w ciągu doby wydalić z moczem 250 mg białek. Zdarza się, że badanie wskaże podwyższony poziom po przebytej infekcji. Jeżeli jednak dodatni wynik powtarza się i utrzymuje przez dłuższy czas, trzeba wziąć pod uwagę problemy z nerkami, a nawet z sercem.

Skąd białko w moczu?

Białka są budulcem wszystkich komórek w organizmie. W sytuacjach długotrwające głodu stanowią źródło energii, są również niezbędne w wielu procesach enzymatycznych.

Obecność białka w moczu wcale nie musi oznaczać groźnej choroby. W normalnych warunkach białko przechodzi w nerce proces niemal całkowitej resorpcji zwrotnej do krwi, dlatego nie powinno być go w moczu.

Zdarzają się sytuacje, w których stężenie białka we krwi jest tak wysokie, że przenika ono do moczu. Większe ilości białka, niż wskazują normy, występują po wzmożonym wysiłku fizycznym, zmęczeniu, gorączce, w przypadku nadmiernego stresu, a nawet po długotrwałym staniu (białkomocz ortostatyczny) czy silnym przemarznięciu. Obecność białka w moczu może być też wyższa przy powikłaniach po zapaleniach dróg oddechowych. W takich przypadkach powtórzenie badania po jakimś czasie powinno dać już wynik mieszczący się w normie i rozwiać nasze obawy.

Badanie moczu - co mówi o zdrowiu? Dowiesz się tego z filmu:

Białko w moczu – norma

Zdrowy człowiek wydala w ciągu doby około 100 mg białka, które przedostaje się do moczu, a takiej ilości test laboratoryjny nie jest w stanie wykryć. Testy odnotowują dopiero poziom 150 mg, a jako dzienną normę przyjmuje się 250 mg na dobę. Z białkomoczem mamy do czynienia od poziomu 300 mg.

Dla lekarza interpretującego badanie ważna jest nie tylko sama ilość białka w moczu, ale istotny jest również jego rodzaj. W moczu zdrowej osoby 45% stanowią białka z dróg moczowych, 40% – albuminy (białka występujące w płynach, np. osoczu krwi), a 15% – immunoglobuliny osoczowe (uczestniczą w procesach ochronnych organizmu).

Wysoki poziom białka w moczu

Chorobowe przyczyny białkomoczu mogą być różne. Najczęściej związany jest on z chorobą nerek (taką jak przewlekła choroba nerek, zapalenie kłębuszkowe, zespół Goodpasture’a czy nefropatia IgA). Uszkodzenia nerek mogą wynikać też z zakażenia bakteriami, toksycznego działania np. leków, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy procesów autoimmunologicznych, jak toczeń rumieniowaty układowy.

Podwyższony poziom białka w moczu może być także następstwem:

• hipoglikemii,
  
• wirusowego zapalenia wątroby,
  
• amyloidozy,
  
• chorób serca i układu krążenia,
  
• zapalenia osierdzia,
  
• białaczki,
  
• tocznia,
  
• szpiczaka mnogiego,
  
• reumatoidalnego zapalenia stawów,
  
• sarkoidozy,
  
• anemii sierpowatej,
  
• zakażenia HIV.
  

Jeżeli białku towarzyszą bakterie, przyczyną może być infekcja układu moczowego. U kobiet podłożem najczęściej jest infekcja pochwy, czemu towarzyszą upławy. U mężczyzn zdarza się natomiast, że białkomocz sygnalizuje problemy z prostatą.

W każdym przypadku zbyt wysokiego wskaźnika białka we krwi niezbędny jest kontakt z lekarzem, który poszerzy diagnostykę o kolejne testy.

Białko w moczu u kobiety w ciąży

Zazwyczaj w przypadku kobiet w ciąży zawartość białka w moczu jest znacznie wyższa niż wspomniane wcześniej normy. Za normę w tym przypadku przyjmuje się aż 300 mg i przy tak podwyższonym wyniku nie ma się czego obawiać. Jeżeli jednak wynik przekracza nawet tę wartość i utrzymuje się przy kolejnych badaniach, wówczas również może sugerować choroby nerek, infekcje dróg moczowych, a nawet zatrucie ciążowe (gestoza, która w skrajnych przypadkach zagraża zdrowiu matki i dziecka).

Zobacz także: Białko w moczu w ciąży – jakie są normy i co oznacza wysoki poziom?

Najczęściej jednak przyczynę takiego wyniku należy upatrywać w stanach podgorączkowych, zmęczeniu czy infekcjach dróg moczowych, którym towarzyszą upławy.

Jak działa układ moczowy? Dowiesz się tego z filmu:

Białko w moczu u dziecka

U dzieci profilaktycznie powinno się kontrolować poziom białka w moczu co 2 lata. Podwyższony również może sugerować infekcję dróg moczowych bądź problemy z funkcjonowaniem nerek. W przypadku dzieci badanie powinno zostać przeprowadzone również przy:

• silnych gorączkach,
  
• zmianie barwy moczu i jego zmętnieniu,
  
• występowaniu skąpomoczu,
  
• częstym oddawaniu moczu przy jednoczesnym uskarżaniu się na ból brzucha.
  

Zobacz także: Białko w moczu u dziecka – przyczyny, normy i o czym świadczy podwyższony poziom?

Białko w moczu – objawy

Białkomocz może być powiązany bezpośrednio z zatrzymywaniem się wody w organizmie, co skutkuje charakterystycznymi obrzękami, zwłaszcza w okolicach twarzy i kończyn. Bardzo często zatrzymywana woda przekłada się na niepokojąco rosnącą wagę ciała. Przy oddawaniu moczu można zaobserwować charakterystyczną pianę, a przy kontroli ciśnienia – jego wzrost, dlatego też większe jest ryzyko wystąpienia i rozwoju nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca u osób ze stwierdzonym białkomoczem.