Zapalenie mięśnia sercowego jest przyczyną 20% nagłych śmierci u młodych osób. Ponieważ niemożliwa jest bezinwazyjna diagnostyka , trudno określić, jak często występuje. Na zapalenie serca może jednak zachorować każdy bez względu na wiek, płeć czy stan zdrowia.

Co to jest zapalenie mięśnia sercowego? Jakie są jego przyczyny?

Zapalenie mięśnia sercowego to stan zapalny w środkowej części serca, czyli sierdziu. Przyczyn, które mogą wywołać zapalenie serca, jest bardzo wiele. Są to między innymi:

• infekcje wirusowe - grypa, wirusy Coxsackie, polio, ospy, różyczki, cytomegalii,
  
• infekcje bakteryjne - pałeczki duru brzusznego, krętki borelii, dwoinki rzeżączki, pneumokoki, gronkowce, paciorkowce, prątki gruźlicy;
  
• pierwotniaki - toksoplazma;
  
• pasożyty - włosień kręty, glisty, tasiemce i przywry;
  
• niektóre leki;
  
• substancje toksyczne - metale ciężkie, kokaina;
  
• jad niektórych zwierząt;
  
• promieniowanie jonizujące;
  
• choroby autoagresywne - toczeń układowy, celiakia, sarkoidoza;
  
• sztucznie uruchomione procesy autoagresywne - po szczepieniach, surowicach, niektórych lekach.

Rzadkim przypadkiem zapalenia mięśnia sercowego jest idiopatyczne, olbrzymiokomórkowe zapalenie mięśnia sercowego, które jest wywoływane procesami autoimmunologicznymi i posiada bardzo złe rokowania. Najczęściej prowadzi do postępującej niewydolności serca i zgonu. W jego leczeniu czasami stosuje się przeszczep serca, co jednak w przypadku olbrzymiokomórkowego zapalenia mięśnia sercowego jest dyskusyjne, ponieważ choroba ta może zaatakować również przeszczepione serce.

Bardzo niebezpieczne jest piorunujące zapalenie mięśnia sercowego , ponieważ rozwija się i postępuje bardzo szybko, a jego przebieg jest gwałtowny. Z związku z tym może doprowadzić do uszkodzeń serca, wstrząsu kardiogennego i śmierci. Często ustępuje samoistnie.

także przebiega gwałtownie, ma jednak lepsze rokowania, choć czasem wywołuje kardiomiopatię rozstrzeniową prowadzącą do niewydolności serca.

ma na ogół dużo łagodniejszy przebieg, a czasami rozwija się bezobjawowo. W ostateczności jednak jest groźniejsze, ponieważ powoli i podstępnie doprowadza do kardiomiopatii rozstrzeniowej.

Jak rozpoznać zapalenie mięśnia sercowego?

Zapalenie mięśnia sercowego daje następujące objawy:

• ból w klatce piersiowej,
  
• narastająca duszność przy spoczynku,
  
• kołatanie serca i arytmie,
  
• wstrząs kardiogenny,
  
• zmęczenie,
  
• obrzęki nóg,
  
• płyn w płucach.
  

Czasami zapalenie serca przebiega z udziałem tylko jedno objawu lub zupełnie bezobjawowo. Aby postawić diagnozę, należy wykonać badania funkcji serca, takie jak echokardiografia i EKG oraz badania laboratoryjne, które potwierdzą stan zapalny w organizmie - OB, CRP oraz morfologia z rozmazem.

Zapalenie mięśnia sercowego - leczenie

Co prawda zapalenie mięśnia sercowego brzmi groźnie i niesie ze sobą ryzyko powikłań, a nawet śmierci, ale w większości przypadków następuje samoistne i całkowite wyleczenie. Leki stosuje się tylko wówczas, gdy uda się zidentyfikować przyczynę, na które mogłaby pomóc farmakoterapia (na przykład bakterię lub pasożyta). W większości przypadków stosuje się tylko leczenie objawowe - na przykład podawanie paracetamolu. Jeśli dochodzi do komplikacji lub zapalenie ma ostry charakter, konieczne może być stosowanie leków podtrzymujących akcję serca. 

W przypadku chorób autoagresywnych podaje się leki immunosupresyjne. Warto pamiętać o tym, że w przebiegu zapalenia mięśnia sercowego nie zaleca się stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, ponieważ mogą one nasilać przebieg choroby.

Czy jest możliwe leczenie domowe, gdy wystąpi zapalenie mięśnia sercowego?

Osoba, która zachorowała na zapalenie mięśnia sercowego, na ogół musi spokojnie czekać na wyleczenie, które często jest możliwe w warunkach domowych. W tym czasie zalecane jest unikanie stresu oraz wysiłku, a przyjmowanie jakiegokolwiek leku czy suplementu, należy zawsze konsultować z lekarzem.

Ponadto należy zrezygnować z picia alkoholu oraz palenia papierosów, które nie sprzyjają rekonwalescencji chorego serca oraz zadbać o zdrową dietę bogatą w witaminy i przeciwutleniacze.

Zapalenie mięśnia sercowego u dzieci

Jeśli wszystkie parametry serca są prawidłowe, po rekonwalescencji dziecko może wrócić do normalnych aktywności, a nawet uprawiać sport - orzeka o tym lekarz sportowy.

Jak operuje się wrodzone wady serca u dzieci?