Pod pojęciem jogi kryje się wiele różnych praktyk. Zastanawiając się nad odpowiednią dla siebie metodą, można więc wybrać taką, która odpowiada naszej sprawności fizycznej i ilości czasu, jaką możemy poświęcać na ćwiczenia. Na początku warto też odpowiedzieć sobie na pytanie, czego konkretnie w jodze poszukujemy. Czy chodzi nam o relaks i wyciszenie, o poprawę kondycji i samopoczucia, czy też o ogólną zmianę stylu życia?

Joga dla początkujących

Jeżeli chcemy spróbować jogi bardziej zbliżonej do tej tradycyjnej, powinniśmy wybrać któryś z poniższych jej rodzajów. Różnią się one elementami, na które kładzie się nacisk, i niektórymi asanami, czyli przyjmowanymi pozycjami.

• Joga kundalini – według hinduskiej tradycji jej praktykowanie pomaga w wyzwoleniu duchowej energii, zwanej właśnie kundalini. Wykorzystuje wszystkie obecne w jodze elementy: ćwiczenia fizyczne, oddechowe, medytacje, mantry i ruchy rąk.
• Joga Iyengara – charakteryzuje się tym, że pierwsze ćwiczenia wykonuje się w pozycji stojącej, co symbolizuje psychologiczną i fizyczną stabilność. Po ich opanowaniu przychodzi czas na pozostałe asany, a po nich – na ćwiczenia oddechowe.
• Joga ashtanga – zwana też dynamiczną. Jej istotą są płynne przejścia między asanami i synchronizacja ćwiczeń z oddechem. Polega na codziennym wykonywaniu tej samej sekwencji pozycji, co ma sprzyjać koncentracji i bliższemu poznaniu samego siebie.
• Joga nidra – nazywana jest też „snem jogina”. Jej celem jest wniknięcie we własne „ja” dzięki głębokiej relaksacji. Osiąga się ją, trwając w pozycji leżącej, nazywanej śawa-asana. Wydaje się ona bardzo prosta, jednak wśród joginów uchodzi za jedną z najtrudniejszych.
• Joga tantryczna – jej głównym założeniem jest wykorzystanie energii seksualnej praktykującego w celu osiągnięcia wyższej świadomości. Stąd często zaleca się, by stosować ją w parach.
• Joga vinyasa – podobnie do ashtangi, również tutaj kładzie się duży nacisk na synchronizację ruchów z oddechem. Nie trzeba jednak wykonywać zawsze tych samych sekwencji. Oprócz tego ważna jest lekkość i płynność ruchu.

To, jakie będzie nasze podejście do jogi, zależy od nas samych. Można praktykować same ćwiczenia oddechowe, same asany, relaksację lub wybrać metodę zakładającą wykorzystanie wszystkich elementów. Joga Sivananda, opierająca się na naukach Swamiego Sivanandy zakłada dodatkowo wprowadzenie diety wegetariańskiej.

Obecnie jogę traktuje się bardziej jak sposób na lepszą kondycję i samopoczucie, nie poszukując w niej duchowej ścieżki, stąd coraz większą popularnością cieszy się na przykład joga twarzy. Stosuje się ją, by wzmocnić mięśnie mimiczne, dzięki czemu zwiększa się ich objętość i napięcie. Stosowane w niej ćwiczenia polegają na napinaniu poszczególnych mięśni twarzy.

Ostatnio coraz głośniej robi się też o tzw. jodze śmiechu. Opiera się ona na założeniu, że ludzki organizm nie widzi różnicy między śmiechem spontanicznym, a wywołanym świadomie. Niezależnie od swojej przyczyny, śmiech pozwala dotlenić organizm, zwiększa wytwarzanie endorfin, rozładowuje stres. Joga śmiechu to w dużej mierze ćwiczenia grupowe, wymagające kontaktu wzrokowego.

Kobietom mającym problem z bezpłodnością, zaburzeniami hormonalnymi lub w okresie menopauzy proponuje się jogę hormonalną. Są to ćwiczenia, które oddziałują na jajniki, przysadkę mózgową, tarczycę i nadnercza, czyli narządy odpowiedzialne za wytwarzanie hormonów. Joga może też pomóc zrelaksować się kobietom w ciąży. Dla osób cierpiących na zaburzenia wzroku jest joga oczu.

Joga – ćwiczenia

Jeżeli zdecydowaliśmy się spróbować jogi, warto zacząć od najprostszych pozycji. Można je wykonywać w domu, bez obaw o poważne kontuzje. Oto niektóre z nich.

Tadasana – góra

Stajemy prosto, stopy mamy złączone razem. Podciągamy rzepki do góry, by całkowicie wyprostować nogi. Rozkładamy ciężar ciała równomiernie na obu stopach i wyciągamy się do góry. Głowę trzymamy prosto, barki ściągamy w dół. Ręce powinny być wyprostowane wzdłuż ciała. Miednicę ustawiamy tak, by była prostopadle do podłogi.

Asana ta koryguje wady postawy, płaskostopie, wzmacnia biodra, kolana i kostki.

Adho Mukha Svanasana – pies z głową w dół

Zaczynamy w podparciu przodem. Odstawiamy nogi w tył i unosimy biodra jak najwyżej w górę. Jeżeli jesteśmy wystarczająco rozciągnięci, staramy się dotykać podłogi całą powierzchnią stopy. Opuszczamy rozluźniony tułów i głowę do podłogi. Unosimy pośladki i ściągamy łopatki.

Ta asana wzmacnia ramiona i nogi, rozciąga ramiona i łydki, a także poprawia trawienie.

Urdhva Mukha Svanasana – pies z głową w górę

Kładziemy się płasko na brzuchu. Dłonie kładziemy na wysokości talii, palce mamy skierowane do przodu. Stopy ustawiamy na szerokości bioder. Unosimy klatkę piersiową i uda w górę, napinamy rzepki kolan. Następnie skręcamy uda do środka i podwijamy kość ogonową.

Pozycja pies z głową w górę wzmacnia kręgosłup oraz rozciąga miednicę i płuca.

Joga – efekty

Dzięki jodze możemy znacznie poprawić swoją sprawność fizyczną. Ćwiczenia wzmacniają i wydłużają mięśnie, zmuszając do pracy wszystkie ich grupy. Joga jest korzystna dla serca, pomaga między innymi w leczeniu arytmii. Ma pozytywny wpływ na kręgosłup, gdyż rozciąga jego mięśnie i zwiększa ukrwienie całych pleców. Przyspiesza też metabolizm, co pozwala łatwiej kontrolować wagę. Wycisza układ nerwowy i regeneruje organizm, zwiększając odporność na stres. Ponadto joga pomaga pozbyć się bólu pleców, barków, ramion i kolan, a także poprawia koncentrację.