W Polsce prawa pacjenta określają:

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

• Umowy międzynarodowe, czyli:

1. Karta Praw Pacjenta z 1984 r. wydana z inicjatywy Parlamentu Europejskiego Wspólnoty Europejskiej

2. Deklaracja Promocji Praw Pacjenta w Europie z 1994

3. Europejska Karta Praw Pacjenta

4. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. z 1977 r. nr 38, poz. 167; dalej jako: Pakt)

5. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 (ratyfikowana przez Polskę 2 października 1992).

Istotna jest także ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przyjęta przez Sejm 6 listopada 2008 roku. Wyodrębnia ona szczegółowo prawa pacjenta, których realizacji może domagać się w placówkach medycznych na terenie całego kraju. Ustawa daje także możliwość wystąpienia do Rzecznika Praw Pacjenta z prośbą o pomoc i interwencję.

Specjalnym prawnym obostrzeniom podlegają również badania kliniczne - zarówno na całym świecie jak i w Polsce istnieją szczegółowe uregulowania prawne. Aby chronić bezpieczeństwo i prawa osób uczestniczących w badaniach klinicznych oraz zapewnić rzetelność uzyskiwanych danych, opracowano i wdrożono reguły Dobrej Praktyki Klinicznej.

Każde badanie kliniczne musi zostać zatwierdzone i uzyskać zgodę Ministra Zdrowia oraz Niezależnej Komisji Bioetycznej. Podmioty te oceniają zarówno bezpieczeństwo jak i celowość badania.

W badaniu klinicznym mogą uczestniczyć chorzy spełniający określone w protokole badania tzw. kryteria włączenia. Na każdym etapie pacjent ma prawo wycofania się z udziału w badaniu i nie ponosi przy tym żadnych konsekwencji.

Karta Praw Pacjenta – jakie daje nam prawa?

Poniżej zamieszczamy tylko przykładowe prawa:

Prawo do ochrony zdrowia;

Prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej;

Prawo do intymności i poszanowania godności osobistej w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych;

Prawo do umierania w spokoju i godności;

Prawo (pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego) do uzyskania przystępnej informacji od lekarza o: swoim stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia, rokowaniu;

Prawo do wyrażenia w formie pisemnej na uczestnictwo w eksperymencie medycznym po uprzednim uzyskaniu informacji;

Prawo do wyrażenia dobrowolnie świadomej zgody w formie pisemnej na uczestnictwo w badaniu klinicznym (a w przypadku niemożności wyrażenia zgody w powyższej formie, za równoważne uważa się wyrażenie zgody ustnie złożonej w obecności, co najmniej dwóch świadków), po wcześniejszym przekazaniu informacji dotyczących istoty, znaczenia, skutków i ryzyka związanego z badaniem klinicznym. Uczestnik badania klinicznego może w każdej chwili bez szkody dla siebie wycofać się z badania klinicznego (art. 37 b ust. 2 pkt 2, art. 37 f ustawy z dnia 6 września 2001 r.;

Prawo do wyrażenia sprzeciwu na pobranie po śmierci komórek, tkanek i narządów oraz cofnięcia tego sprzeciwu w każdym czasie;

Prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez pacjenta w zakładach opieki zdrowotnej;

Praw pacjenta jest o wiele więcej: http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/karta_praw_pacjenta_07082007.pdf