Nerki pełnią w organizmie niezwykle ważną rolę – produkują mocz, dzięki któremu usuwają z ciała szkodliwe produkty przemiany materii i toksyny. Oprócz tego pomagają w regulacji ciśnienia krwi i produkcji krwinek czerwonych. Pomagają zachować odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Najczęściej występujące zaburzenia pracy nerek u dzieci to: zespół nerczycowy, kłębuszkowe zapalenie nerek, kwasica nerkowa, wodonercze i płodowy guz Wilmsa. Powikłania tych chorób mogą doprowadzić nawet do niewydolności nerek, a w jej efekcie – do śmierci.

Kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci

Objawy chorych nerek u dzieci to najczęściej: gorączka, kolka nerkowa (silny ból pleców na dole), gorączka, problemy z oddawaniem moczu, zabarwienie go na czerwono lub brązowo. Nie wolno bagatelizować zgłaszanych przez dziecko objawów. Należy udać się z nim do pediatry, ponieważ powikłania chorób nerek potrafią być bardzo poważne.

Kłębuszki nerkowe odpowiadają za filtrowanie krwi i usuwanie z niej wszelkich niepotrzebnych substancji oraz wody. Jednocześnie zostawiają w niej wszystko to, co organizmowi jest potrzebne, a więc białko i sole mineralne. Tego rodzaju zapalenie nerek u dzieci doprowadza do dysfunkcji błony filtracyjnej kłębuszków nerkowych, w wyniku czego do moczu dostają się krwinki czerwone i białko. Choroba może być powikłaniem po infekcjach bakteryjnych i wirusowych, szczególnie wywołanych paciorkowcami. Może mieć również pochodzenie genetyczne. Najczęściej występuje u chłopców w wieku 7–11 lat. Zapalenie nerek u dziecka objawia się zazwyczaj do kilku tygodni po infekcji górnych dróg oddechowych lub infekcji skórnej.

Co zrobić, aby nie mieć problemów z nerkami ? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek u dzieci to:

• obrzęki na twarzy po śnie lub w okolicy kostek na nogach;
• nietypowy kolor moczu – czerwony, ciemnoczerwony, brązowy;
• ból brzucha i głowy;
• osłabienie, apatia, pogorszenie apetytu;
• nadciśnienie tętnicze (mogą wystąpić drgawki);
• skąpomocz lub bezmocz;
• zespół nerczycowy widoczny w badaniach laboratoryjnych (białko w moczu, utrata białka z krwi, wysoki cholesterol).

Zauważenie tych objawów u dziecka, szczególnie gdy pojawiają się po przebytej infekcji, powinno skłonić do wizyty u pediatry i wykonania badania moczu. Bagatelizowanie objawów może spowodować niewydolność nerek u dzieci. Jej leczenie jest wielowymiarowe, żmudne, czasem wymagane są dializy. W poważnych przypadkach niewydolności nerek konieczny jest przeszczep nerki.

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek u dzieci

Odmiedniczkowe zapalenie nerek u dzieci jest ostrym zakażeniem bakteriami z dolnego odcinka przewodu moczowego. Często występuje jako powikłanie zakażenia układu moczowego. Narażone na nie są dzieci z cukrzycą oraz te, które cierpią na wady rozwojowe układu moczowego. Ta choroba nerek bywa spowodowana niedostatecznym opróżnianiem pęcherza moczowego, zaparciami i nieprawidłową higieną – za 90% przypadków choroby u dzieci odpowiada bakteria Escherichia coli.

Objawy ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek u dzieci:

• wysoka gorączka;
• bóle pleców w części lędźwiowej – kolka nerkowa;
• problemy z oddawaniem moczu – nietrzymanie, ból przy oddawaniu, uczucie parcia na mocz;
• krwiomocz;
• niepełne opróżnianie pęcherza;
• osłabienie i apatia;
• wymioty.

Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek u dzieci może przebiegać bezobjawowo. Pojawiają się wtedy dość częste zapalenia układu moczowego i powolne, postępujące zaburzenia pracy nerek. Mogą wystąpić krzywica i zaburzenia wzrostu. Leczenie polega na terapii antybiotykami.

Jak działa układ moczowy? Odpowiedź znajdziesz w filmie:

Choroby nerek u dzieci – wodonercze

Wodonercze polega na zmianie wyglądu nerek na skutek zalegającego w nich moczu. Wywołane jest blokadą lub zwężeniem cewki moczowej i może dotyczyć nawet 2% dzieci, najczęściej chłopców. Bywa diagnozowane już w życiu prenatalnym za pomocą ultrasonografii (USG) płodu. Po urodzeniu występuje najczęściej u chłopców w wieku 3–4 lat. Dzieci z łagodnym wodonerczem zwykle nie wykazują żadnych objawów. Przechodzi ono wówczas samoistnie dzięki bardziej wytężonej pracy nerek.

Przy ciężkim wodonerczu pojawiają się takie objawy, jak:

• ból podczas oddawania moczu;
• gorączka;
• infekcja układu moczowego;
• ból pleców;
• mętny mocz;
• niekontrolowane oddawanie moczu.

Problem jest diagnozowany przy okazji USG nerek lub w czasie USG płodu. Często badania w kierunku innej choroby uwidaczniają wodonercze. Choroba jest leczona za pomocą niewielkich dawek antybiotyków, które hamują rozwój infekcji bakteryjnej, jaka może powstać przy nagromadzonym moczu. W najcięższych przypadkach wodonercza wykonywana jest operacja.

Bibliografia:

1. Szczeklik, Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna, Kraków 2016, s. 890–900.