Ból policzka to objaw, który wpisuje się w obraz kliniczny rozmaitych stanów chorobowych. Możliwym podłożem jego powstania jest nerwoból nerwu trójdzielnego lub stan zapalny stawu skroniowo-żuchwowego. Ból policzka powstać może w wyniku ciosu w twarz, który, jeśli jest o dużej mocy, prowadzi do złamania kości policzkowej.

Ból policzka – neuralgia nerwu trójdzielnego

Ból policzka stanowić może objaw neuralgii nerwu trójdzielnego. Ten V nerw odpowiada za unerwienie czuciowo-ruchowe znacznej części twarzy. Jego uszkodzenie coraz częściej w nomenklaturze medycznej określa się chorobą Fothergilla. Nazwa ta pochodzi od nazwiska badacza, który dokonał opisu nerwobólu nerwu trójdzielnego w 1773 roku. Na tę przypadłość częściej chorują kobiety. Dolegliwości bólowe mają charakter napadowy, o nagłym początku, są niezwykle intensywne (przez chorych opisywane są jako kłucie lub rażenie prądem). Lokalizują się przeważnie jednostronnie. Trwają od kilku sekund do 2 minut. Napady występują wielokrotnie w czasie dnia, zdarzają się też w nocy. Neuralgia nerwu trójdzielnego przebiega z okresami zaostrzeń i remisji.

Ból policzków a stan zapalny jamy ustnej

Za ból policzka od wewnątrz odpowiadać może toczący się w jamie ustnej stan zapalny. Dolegliwości są na tyle uciążliwe, że nierzadko uniemożliwiają normalne przyjmowanie pokarmów. W obrębie błony śluzowej jamy ustnej pojawić się mogą różnorakie zmiany – od zmiany zabarwienia i delikatnego obrzęku po liczne, rozległe owrzodzenia i nadżerki. Ból policzka od środka przy zapaleniu jamy ustnej powodować mogą m.in.: infekcje grzybicze, wirusowe lub bakteryjne, użytkowanie źle dopasowanych protez zębowych, zabiegi chemioterapii lub radioterapii w przebiegu leczenia chorób nowotworowych, alergia kontaktowa, palenie papierosów i niedobory żywieniowe.

Ból policzków od zębów

Ból policzków dość często ma zębopochodne podłoże. Wówczas dolegliwości promieniują od zęba w okolice kości policzkowej i towarzyszą im często krwawienie z dziąseł, obniżanie dziąseł, uwidocznienie korzeni zęba, wzmożona czułość zębów na zmiany temperatury, opuchnięcie policzka. Odwlekanie konsultacji stomatologicznej w przypadku promieniującego do okolicznych tkanek bólu zęba może doprowadzić do nieodwracalnych zmiana w obrębie tych struktur.

Przyczyn zębopochodnego bólu policzka dopatrywać się można m.in. w:

• zapaleniu ozębnej – ozębna nazywana również więzadłem przyzębnym lub desmodontem to tkanka, która wypełnia przestrzeń między kością wyrostka zębodołowego i cementem korzeniowym. Do powstania stanu zapalnego tej struktury dojść może w wyniku nieprawidłowej higieny jamy ustnej i odkładania się kamienia nazębnego czy nieprawidłowego zwarcia przy niedopasowaniu wypełnienia lub korony;
• zapaleniu miazgi – miazga to tkanka wypełniająca jamę zęba. Stan zapalny w jej obrębie spowodowany jest przeważnie przez próchnicę. Odpowiedzialne za nią bakterie atakują z czasem wnętrze zęba. Niepodjęcie leczenia może doprowadzić do martwicy miazgi.

Ból policzka przy stanie zapalnym w stawie skroniowo–żuchwowym

Ból w policzku wynikać może ze stanu zapalnego w stawie skroniowo–żuchwowym. Towarzyszącymi objawami są zaczerwienienie, wysięk, ocieplenie i ograniczenie ruchomości. Stan ten pojawia się w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów i tocznia rumieniowatego. Do jego powstania doprowadzić mogą: wady zgryzu lub postawy, działające na niego nadmiernie napięte mięśnie, zmiany zwyrodnieniowe, nieprawidłowe ustawienie zębów, zaciskanie i zgrzytanie zębów, urazy głowy i żuchwy.

Ból policzka a złamanie kości

Bolesny i spuchnięty policzek bez bólu zęba może być objawem złamania okolicznych kości, w tym jarzmowych, czyli policzkowych. Wówczas pojawiają się obrzęk, zaburzenia symetrii twarzy, krwiaki, problemy z przełykaniem śliny, mdłości i wymioty, krwawienie oraz trudności mowy. Dodatkowo stwierdza się zapadnięcie policzka i zaburzenia czucia w okolicy policzka. Złamania tego rodzaju najczęściej powstają w następstwie ciosu w twarz.

Ból w okolicach kości policzkowej – stan zapalny zatok

Ból w okolicach kości policzkowej może świadczyć o toczącym się w obrębie zatok stanie zapalnym. Zatoki to przestrzenie w okolicach nosa i czoła. Ich zadaniem jest wytwarzanie rzadkiej śluzowej wydzieliny odpowiadającej za nawilżanie i oczyszczanie wdychanego powietrza. Ból policzka najsilniej odczuwany jest w przebiegu zapalenia zatok szczękowych. Stan ten rozwinąć się może jako konsekwencja infekcji układu oddechowego, wad anatomicznych zatok czy mieć zębopochodny charakter np. być skutkiem niewyleczonych na czas zębów bądź powikłaniem po leczeniu kanałowym. Dodatkowymi objawami są ból głowy i mięśni, zatkany nos, podwyższona temperatura, ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, zaburzenia węchu, czasem nieprzyjemny zapach z ust, ból zębów, obrzęk policzka, wyciek ropnej wydzieliny z nosa.

Zobacz film: Domowe sposoby na ból zęba

Bibliografia:

1. B. Gworys, Kompendium z anatomii prawidłowej człowieka, MedPharm, Wrocław 2013.

2. J. Kochanowski, Neuralgia trójdzielna, [w:] „Aktualności Neurologiczne”, 2016, 16(2), s. 85–91.

3. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne. Tom II, Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.