Bóle kolan są powszechnym problemem, szczególnie osób starszych. Najczęściej nasilają się podczas chodzenia czy przy codziennych czynnościach, będąc często bardzo istotnym problemem utrudniającym codzienne funkcjonowanie. Najczęściej ból jest odczuwany pod kolanem. Warto poszukać jego potencjalnej przyczyny, ponieważ większości można zaradzić.
Przyczyny bólu pod kolanem
Ból pod kolanem może być odczuwany w przebiegu różnych schorzeń lub stanów. Zalicza się tu przede wszystkim:
- zbyt intensywny wysiłek fizyczny, szczególnie związany z nadmiernym obciążeniem stawów kolanowych, jak wspinaczki, podnoszenie ciężarów, wysiłek z dużym obciążeniem,
- urazy,
- stany zapalne,
- schorzenia metaboliczne, np. dna moczanowa,
- choroby zwyrodnieniowe,
- schorzenia w obrębie żył i tętnic podkolanowych.
Bardzo często ból pod kolanem pojawia się u osób, które nie uprawiają na co dzień żadnej aktywności i nagle, mobilizując się, podejmują ciężki, nieadekwatny do swoich możliwości wysiłek fizyczny, szczególnie obciążający stawy kolanowe. Często dotyczy to osób, które np. nagle zaczynają biegać na duże dystanse. Czasami oprócz bólu pod kolanem pojawia się obrzęk i ograniczenie ruchu w stawie.
Aktywnością, która zalecana jest osobom z problemami w kolanach, jest jazda na rowerze. Ważne, by siodełko ustawione było na takiej wysokości, by noga ulegała całkowitemu wyprostowaniu.
Ból pod kolanem towarzyszący stanom zapalnym
Ból pod kolanem, któremu towarzyszą obrzęk i zaczerwienienie skóry, nasilający się przy chodzeniu, może wskazywać na obecny w stawie kolanowym stan zapalny. Najczęściej stan zapalny obejmuje kaletkę maziową, czyli małą torebkę przy zakończeniach kości, wyściełającą przestrzenie między kością, mięśniami, ścięgnami i skórą, zapobiegającą nadmiernemu tarciu i uszkodzeniom. Zawarta kaletkach maziowych maź stawowa, odpowiada za nawilżenie i odżywienie stawów. Stany zapalne mogą wywołać ból z każdej strony kolana. Najczęściej stan zapalny wywołany jest długotrwałym, intensywnym obciążeniem stawu. Dotyczy to nie tylko osób pracujących fizycznie w niekomfortowych dla tych stanów pozycjach, ale również osób otyłych, które przez cały czas obciążają stawy kolanowe.
Ból pod kolanem przy zginaniu, kucaniu czy prostowaniu może sugerować stan zapalny. Silny ból pod kolanem, z boku, z towarzyszącymi objawami wskazującymi na stan zapalny powinien być skonsultowany ze specjalistą – ortopedą. Nieleczony stan zapalny może wywołać liczne powikłania, prowadzi nawet do uszkodzenia stawu.
Ból pod kolanem a zmiany naczyniowe
Ból pod kolanem z towarzyszącym bólem łydki może wskazywać na etiologię naczyniową bólu. Jeśli odczuwa się mrowienia, cierpnięcie podudzia czy słabsze ucieplenie skóry łydki niż w drugiej nodze, natychmiast należy skonsultować się z lekarzem. Absolutnie nie wolno leczyć wtedy bólu na własną rękę, domowymi sposobami. Jeśli ból pod kolanem wywołany jest np. miażdżycą, masaż lub inne domowe sposoby mogą doprowadzić do oderwania się blaszki miażdżycowej i zatorowości. Zdarza się również, że naczynia tętnicze uległy nadmiernemu poszerzeniu i powstał tętniak. Wtedy ból może promieniować np. do uda i pachwin.
Wszystkie stany, w których istnieje podejrzenie zaburzeń w układzie naczyniowym, nie powinny być lekceważone, a konsultowane z lekarzem, by zapobiec powikłaniom, np. ostremu niedokrwieniu kończyny.
Leczenie bólu pod kolanem
Leczenie bólu pod kolanem uzależnione jest od przyczyny, jaka go wywołała. Niekiedy w łagodnych stanach zapalnych czy przeciążeniach mogą wystarczyć dostępne bez recepty niesteroidowe leki przeciwzapalne. Ważne, by przez pewien czas oszczędzać stawy i powstrzymać się np. od dźwigania ciężarów. Domowe sposoby na ból pod kolanem na skutek urazu czy przesilenia polegają również na oszczędzającym trybie życia i stosowaniu okładów i maści łagodzących miejscowy odczyn zapalny. Należy jednak mieć na uwadze, że leki stosowane powierzchownie, szeroko dostępne maści, wchłaniane są jedynie na niewielką głębokość. W związku z tym ich działanie na staw jest ograniczone. Nie należy więc opierać terapii na posmarowaniu stawu maścią, tym bardziej jeśli mamy do czynienia ze stanem zapalnym, który nieodpowiednio leczony będzie nawracał.
Ból pod kolanem po urazie
Ból pod kolanem w wyniku urazu może lokalizować się właściwie z każdej strony stawu – z przodu, z tyłu, z boku, może promieniować bądź być ograniczony wyłącznie do stawu. Wszystko zależy od rodzaju urazu, jego siły i stopnia uszkodzenia struktur. Naderwanie więzadeł skutkuje niestabilnością kolana, a także bólem, który częściej promieniuje niż np. lekkie stłuczenie i siniak z przodu kolana bez dodatkowych objawów.