Na podstawie okoliczności występowania bólu obojczyka można domniemywać, co go wywołuje. Warto zwrócić uwagę na towarzyszące mu objawy, takie jak siniaki czy parestezje. Przykładowo ból obojczyka i barku po intensywnym treningu na siłowni sugeruje silne przeciążenia i liczne mikrouszkodzenia w jego obrębie.
Obojczyk – ból i inne objawy
Ból obojczyka, czyli kości długiej w kształcie litery S, może mieć wiele przyczyn, zwykle jednak wiąże się z bezpośrednim urazem kośćca. Obojczyk łączy kończynę górną i łopatkę z klatką piersiową poprzez staw mostkowo-obojczykowy oraz barkowo-obojczykowy. Zapewnia tym samym elewację i depresję ramienia oraz ruchy w przód i w tył, a także rotacyjne w stawie barkowym. Ponadto stanowi miejsce przyczepu wielu mięśni i więzadeł, a także pełni funkcje ochronne pęczka naczyniowo-nerwowego i innych struktur ramienno-szyjno-piersiowych. Ze względu na prostą budowę anatomiczną, ale złożoną funkcjonalność, obojczyk narażony jest na częste kontuzje oraz stanowi miejsce bólu odniesionego, czyli pochodzącego z oddalonych od niego narządów. Ból obojczyka może być zatem skutkiem schorzeń dotykających tkanek miękkich znajdujących się nie tylko w najbliższym otoczeniu, ale również w miejscach odległych, pośrednio z nim związanych, jak łopatka. Poza bólem można się wówczas spodziewać zmian w budowie i jakości funkcjonowania motorycznego całej kończyny, a także innych objawów, takich jak zasinienia, parestezje, zaburzenia czucia czy uczucie ciężkości.
Bolący obojczyk utrudnia pracę całej obręczy barkowej i zwykle nasila się przy oddychaniu, dotyku czy zmianie temperatury otoczenia. W zależności od charakteru i okoliczności pojawienia się dyskomfortu można domniemywać, co go wywołuje. Przykładowo ból obojczyka i barku po intensywnym treningu na siłowni sugeruje silne przeciążenie i liczne mikrouszkodzenia w tej części kośćca. Z kolei ból obojczyka i karku wraz z drętwieniem ręki może wskazywać na zespół korzeniowy kręgosłupa szyjnego.
Ból obojczyka lewego przy dotyku
Ból obojczyka podczas dotyku najczęściej powstaje na skutek urazu mechanicznego w okolicach obręczy barkowej, np. stłuczenia czy zwichnięcia barku, złamania lub pęknięcia obojczyka czy innych mechanicznych uszkodzeń mostka i górnych żeber. Wszelkie nieprawidłowe ruchy górnych partii ciała potęgują ryzyko kontuzji obojczyka, wywołującej ból nawet przy oddychaniu. Przemieszczające się odłamy kostne bądź pogłębiające się naciągnięcia torebek stawowych nasilają dolegliwości.
Ból obojczyka prawego podczas oddychania
Poza bezpośrednimi urazami obojczyka ból wywołują różnorodne choroby tkanek miękkich, położonych w jego okolicy. Do najczęściej występujących schorzeń prowokujących dolegliwości w okolicy obojczyka, nasilające się przy oddychaniu oraz podczas leżenia na zajętym boku, należy zespół uciskowy górnego otworu klatki piersiowej. Schorzenie powstaje na skutek kompresji masą ciała struktur nerwowych i naczyń krwionośnych w obrębie zwężenia górnego otworu klatki piersiowej. Zwęża drożność przepływu krwi, limfy i impulsów elektrycznych.
Jeśli obojczyk boli podczas oddychania, można podejrzewać różnorodne zwyrodnienia i zmiany wytwórcze w obrębie stawu barkowego, zajmujące zwłaszcza połączenie barkowo-obojczykowe. Na ból obojczyka i barku powstały na tym tle narażone są w większym stopniu kobiety w wieku 30–40 lat. Objawy są wypadkową astenicznej (wątłej i smukłej) budowy ciała oraz fizjologicznego obniżenia obręczy kończyny górnej. Do czynników ryzyka zalicza się także: otyłość, duży biust, zabiegi chirurgiczne w okolicy obojczyka, jak mastektomia czy wszczepienie implantów piersi, a w przypadku mężczyzn – rozbudowaną klatkę piersiową.
Co może powodować ból obojczyka? Przetrenowanie
Ból obojczyka powodują nieprawidłowo dobrane ćwiczenia fizyczne i przeciążenia. Niewydolny adaptacyjnie układ ruchu przechodzi mikrourazy włókien mięśniowych w okolicy obojczyka, które prowadzą do tzw. zakwasów. W poważniejszych sytuacjach przetrenowanie prowokuje nie tylko ból obojczyka, karku czy barku (w zależności od zakresu i rodzaju ćwiczeń), ale również sprzyja stanowi zapalnemu w ich okolicy. Wszelkie patologie powstałe w sąsiedztwie obojczyka wpływają na kondycję jego kośćca i okolicznych tkanek miękkich, upośledzają ruchy ramienia.
Ponadto ból obojczyka mogą powodować nerwobóle, powiększające się pobliskie węzły chłonne czy różnorodne anomalie anatomiczne, uciskające splot ramienny i największe naczynia w jego okolicy.
Zobacz film i dowiedz się więcej o budowie układu kostnego:
Bibliografia:
1. Augustynowicz-Kopeć E., „Interna Szczeklika”, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
2. Duckworth A., „Ortopedia, traumatologia i reumatologia”, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.
3. Gaździk T., „Ortopedia”, PZWL, Warszawa 2014.