Jeśli sztywność karku jest powtarzającą się dolegliwością, należy w pierwszej kolejności wykluczyć przyczyny związane z przyjmowaniem nieodpowiedniej pozycji np. w czasie pracy lub podczas snu.

Czytaj też: Ból szyi – przyczyny i profilaktyka bólu szyi i karku

Sztywnienie karku spowodowane niewłaściwą pozycją

Na sztywność karku często narzekają osoby, których praca wymaga spędzania wielu godzin przed komputerem. Do usztywnienia dochodzi, jeżeli przyjmowane pozycje są nieergonomiczne lub pracująca osoba pozostaje przez dłuższy czas w bezruchu. Dochodzi wtedy do zmęczenia mięśni, które utrzymują kark w jednej pozycji.

Dolegliwość może być też związana z uprawianym sportem i nadwyrężeniem mięśni, a nawet stanami zapalnymi na skutek utrzymywania głowy w określonej pozycji. Jest to przypadłość na przykład pływaków. Ludzie często nie zdają sobie sprawy, jak błahe czynności mogą powodować utrudnioną ruchomość, np. nawyk rozmawiania przez telefon komórkowy i trzymanie go między uchem a ramieniem. Podobny wpływ ma pozycja podczas leżenia i snu przyjmowana z powodu niewłaściwie dobranego materaca, poduszki czy w trakcie oglądania telewizji w łóżku.

Czytaj też: Jak leczyć ból pleców między łopatkami i w karku?

Sztywność karku można złagodzić ćwiczeniami rozluźniającymi mięśnie. Ważne jest, żeby wiedzieć, jaką postawę powinno się przyjmować w trakcie pracy. Jeżeli dolegliwość występuje w podczas snu, wskazana jest zmiana poduszki lub kontrolowanie pozycji zasypiania.

Sztywność karku na tle nerwowym

Sztywność karku może być spowodowana nadmiernym stresem i nerwicą, którym często towarzyszą bóle głowy. Osoby cierpiące na tę przypadłość często szukają pomocy u różnych specjalistów, aby w końcu usłyszeć diagnozę „nerwica”. Za sztywnienie mięśni karku odpowiada fizjologia ludzkiego organizmu, który pod wpływem bodźców stresowych przyjmuje obronną pozycję. Kiedy bodźce utrzymują się na wysokim poziomie przez dłuższy czas na skutek przewlekłego stresu, układ wegetatywny nie wraca do równowagi.

W takich przypadkach skuteczną metodą leczenia jest psychoterapia. Leki farmakologiczne przepisane przez lekarza mogą pomóc w złagodzeniu objawów i przywróceniu równowagi w organizmie, ale konieczna jest konsultacja z psychologiem bądź psychoterapeutą, który będzie nadzorował proces leczenia.

Zobacz także: Ćwiczenia relaksacyjne na stres dla dzieci i dorosłych. Opis i przykładowe zestawy

Sztywność karku i ból głowy objawem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

Sztywność karku może być jednym z tzw. objawów oponowych. Jeżeli występuje dodatkowo wysoka gorączka, wymioty i światłowstręt, istnieje ryzyko zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, które wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej i podjęcia leczenia. Przy podejrzeniu objawów oponowych można wykonać prosty test, który polega na przyjęciu pozycji leżącej i próbie zgięcie szyi tak, aby broda dotknęła klatki piersiowej. Jeżeli czynność jest niemożliwa do wykonania, oznacza to wynik dodatni. Jeżeli poza sztywnością karku nie występują inne dolegliwości, nie należy od razu wpadać w panikę. U niektórych osób test jest niemożliwy do wykonania ze względu na zmiany pourazowe (w przypadku zdiagnozowanej niestabilności odcinka szyjnego kręgosłupa testu się nie wykonuje) czy przebyte choroby, np. procesy neuroinfekcyjne.

Sztywność karku u dziecka

Dzieci są szczególnie narażone na zakażenie meningokokami, zwanymi też dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ponieważ mają jeszcze niski poziom odporności. Bakterie atakują małe dzieci w wieku od 3 do 5 lat oraz starsze między 14 a 19 rokiem życia. Następstwem zakażenia meningokokami jest ropne zapalenie opon mózgowych, a nawet sepsa. Początkowe objawy są charakterystyczne dla przeziębienia, ale wraz z rozwojem zakażenia dolegliwości się pogłębiają. Występuje sztywność karku – dziecko nie może swobodnie poruszać głową, ma gorączkę, ból głowy, nudności i wymioty, którym może towarzyszyć biegunka. Na skórze mogą pojawić się wybroczyny. W stanie skrajnego osłabienia organizmu może dojść do utraty przytomności. Objawem charakterystycznym dla dzieci jest tzw. przeczulica skóry. Przy podejrzeniu zakażenie meningokokami konieczne jest natychmiastowe leczenie szpitalne.

Sztywność karku – inne przyczyny

Sztywność karku może być też związana z przewlekłymi stanami chorobowymi: reumatoidalnym zapaleniem stawów, zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, patologicznym przemieszczeniem krążków międzykręgowych czy polimialgią reumatyczną (zapalenie tkanki łącznej). Występuje również w przebiegu choroby Parkinsona, przy ciężkich infekcjach narządów w okolicy szyi, tzw. kręczu szyi czy przy udarze mózgu. Sztywnienie karku może pojawić się także na skutek procedury medycznej np. nakłucia lędźwiowego. Każda dolegliwość wymaga określenia przyczyny i konsultacji lekarskiej.