Język to struktura narażona na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych. Błona śluzowa wyściełająca jamę ustną, w tym język, narażona jest na działanie różnych drobnoustrojów, czyli bakterii, grzybów i wirusów, a także na termiczne i chemiczne uszkodzenia oraz mechaniczne podrażnienia. Prawidłowy język jest różowy, wilgotny, jego powierzchnia nie jest gładka. Pokrywają ją liczne brodawki językowe, wyposażone w kubki smakowe. Jednak zarówno u dorosłych, jak i u dzieci mogą pojawiać się liczne zmiany patologiczne, jak np. białe plamy na języku czy krostki.

Białe plamy na języku jako objaw grzybicy?

Białe plamy na języku najczęściej są nalotem tworzącym się w wyniku infekcji bakteryjnej, grzybiczej czy wirusowej. Takie naloty mogą kształtować się w różny sposób, począwszy od białych plam na języku, przez różnego kształtu grudki, krostki czy inne wykwity. Szczególnie u dzieci pojawia się problem z higieną jamy ustnej. Zęby mleczne są bardziej podatne na zmiany próchnicze, co z kolei stanowi punkt wyjścia wielu drobnoustrojów. Jednak również dorośli zapominają o czyszczeniu języka podczas szczotkowania zębów.

Jak zadbać o zęby, zwłaszcza dzieci? Zobaczcie na filmie:

Ślina człowieka zawiera substancję przeciwdrobnoustrojową, czyli lizozym. Jednak nie zawsze jest to wystarczająca bariera ochronna. Szczególnie w stanach obniżonej odporności, czyli np. podczas antybiotykoterapii bądź w przebiegu chorób przewlekłych, częściej dochodzi do gromadzenia się nalotu na języku i tworzenia się na nim białych plam. W przypadku obniżonej odporności na ogół są to zakażenia grzybicze języka. Najczęstszym grzybem powodującym białe plamy na języku jest Candida albicans.

Białe naloty na języku w postaci plam mogą również pojawiać się w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, niedoborów witaminowych czy reakcji alergicznych.

Zdarza się, że białe plamy na języku współistnieją z takimi infekcjami, jak angina ropna, wywołana przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy B. Wtedy też białym plamom na języku towarzyszy biały nalot na migdałkach. Rzadko jednak wtedy białe plamy na języku są objawem izolowanym. Pojawiają się bowiem inne objawy zakażenia, jak gorączka, bóle gardła czy kaszel.

Podejrzane białe plamy na języku

Białe plamy na języku mogą świadczyć o leukoplakii, czyli zmianie przednowotworowej. Czynnikami predysponującymi do tworzenia się białych plam o przedrakowym charakterze są przede wszystkim: palenie papierosów, spożywanie wysokoprocentowego alkoholu, przewlekłe drażnienie jamy ustnej i urazy w jej obrębie. W przypadku leukoplakii zmiany mogą lokalizować się również na wewnętrznej stronie policzków. Leukoplakia to pojedyncza biała blaszka, którą częściej można spotkać u dorosłych po 40. roku życia. Leukoplakia najczęściej nie daje żadnych objawów, a żeby potwierdzić rozpoznanie, konieczne jest wykonanie biopsji.

U dzieci, jak i u osób starszych białe plamy na języku mogą świadczyć o niebezpiecznym odwodnieniu organizmu.

Czerwone plamy na języku z białą obwódką

Czasami może dojść do powstania zmian na języku w postaci czerwonych plam ograniczonych białymi obwódkami. Określa się to mianem języka geograficznego. Jest to łagodne schorzenie i najczęściej występuje już u dzieci. W obrębie czerwonych plam błona śluzowa jest gładka, błyszcząca, pozbawiona brodawek językowych. Przyczynami powstawania języka geograficznego są choroby ogólnoustrojowe, zaburzenia immunologiczne, niedobory prawidłowe, czynniki drażniące, choroby na podłożu psychicznym. Język geograficzny czasami wywołuje dyskomfort w postaci pieczenia bądź bólu.